Teoria preferencji podatkowych

Teoria preferencji podatkowych jest jedną z głównych teorii dotyczących polityki dywidend. Została stworzona przez R.H. Litzenbergera oraz K. Ramaswamy. Teoria ta głosi, że ze względu na różnice w opodatkowaniu inwestorzy wolą, aby spółka zatrzymywała wypracowane przez siebie zyski. W związku z tym są skłonni zapłacić więcej za akcje tych przedsiębiorstw, które decydują się na wypłatę stosunkowo niewielkiej dywidendy i zatrzymanie reszty zysku niż za akcje spółek wypłacających wysokie dywidendy.

Założenia teorii preferencji podatkowych

Korzyści płynące z tego typu zachowania wynikają z dwóch faktów:

1. różnic w stopach podatkowych dochodów z dywidend i dochodów kapitałowych
2. różnymi terminami płatności podatku od dywidendy i podatku od dochodów kapitałowych.

Autorzy na podstawie rynku amerykańskiego przed 1986r. pokazali, że stopy podatkowe mogą wpływać na preferencje inwestorów. W tamtym okresie podatek od dywidend wynosił w USA nawet 50%, podczas gdy maksymalna stawka dla zysków kapitałowych wynosiła jedynie 20%. Ponadto podatek od dywidendy płatny jest z reguły w momencie jej otrzymania, natomiast podatek od zysków kapitałowych naliczany jest dopiero w momencie zbycia akcji. Ponieważ pieniądz zmienia swoją wartość w czasie to podatek od zysków kapitałowych zapłacony w przyszłości stanowi dla inwestora mniejsze obciążenie niż podatek od dywidendy zapłacony od razu.

Teoria ta wykazuje, iż inwestorzy wolą akcje spółek zatrzymujących zyski, przez co im większy udział dywidendy w zysku netto tym wyższy koszt kapitału własnego i tym niższa rynkowa cena akcji.

Teoria ta zaliczana jest do grupy radykalnej, która utrzymuje, że konsekwencją wzrostu wypłacanej dywidendy jest spadek kursu akcji danej spółki.

Przykład

Dwie firmy, A i B, są takie same pod każdym względem z wyjątkiem prowadzonej polityki dywidend. Zysk netto w obu firmach wynosi 2000 zł. Firma A zatrzymuje całość zysku wypracowanego przez przedsiębiorstwo natomiast firma B wypłaca całość zysku w postaci dywidendy. Zakładamy, że podatek dochodowy dla akcjonariuszy firmy A wynosi 20%, natomiast podatek od dywidendy dla akcjonariuszy firmy B wynosi 30%. Oczekiwana stopa zwrotu na kapitale własnym po opodatkowaniu jest identyczna dla obu firm i wynosi 10%.

Wyszczególnienie	Firma A	Firma B
Wskaźnik wypłacanej dywidendy	0%	100%
Wpływy dla akcjonariuszy	2000	2000
Wpływy po opodatkowaniu	1600	1400
Oczekiwany zwrot na kapitale własnym	10%	10%
Rynkowa wartość kapitału własnego	16000	14000

W przykładzie widać, że rynkowa wartość kapitału własnego przedsiębiorstwa A niewypłacającego dywidendy jest wyższa niż przedsiębiorstwa B, które całość zysków wypłaca w formie dywidendy.

Wpływ preferencji podatkowych na decyzje inwestycyjne

Preferencje podatkowe mają istotny wpływ na decyzje inwestorów dotyczące alokacji kapitału. W przypadku preferencji podatkowych, inwestorzy mogą uzyskać korzyści podatkowe, co prowadzi do pewnych zmian w ich strategiach inwestycyjnych. Na przykład, jeśli inwestorzy otrzymują preferencyjne traktowanie podatkowe na inwestycje w określone sektory gospodarki, mogą skłaniać się do inwestowania w te sektory, aby zminimalizować swoje obciążenie podatkowe. Z drugiej strony, brak preferencji podatkowych w innych sektorach może skłonić inwestorów do unikania inwestycji w tych obszarach.

Preferencje inwestorów związane z polityką dywidend są również istotne dla decyzji inwestycyjnych. Inwestorzy mogą preferować spółki, które regularnie wypłacają dywidendy, ponieważ chcą uzyskać stały dochód z inwestycji. Jednak niektórzy inwestorzy mogą preferować spółki, które zatrzymują zyski i reinwestują je w rozwój, co może prowadzić do wzrostu wartości akcji. Preferencje inwestorów związane z polityką dywidend mogą wynikać z ich indywidualnych strategii inwestycyjnych, preferencji ryzyka i oczekiwań dotyczących zwrotu z inwestycji.

Preferencje podatkowe mogą również wpływać na decyzje inwestorów dotyczące inwestycji w spółki zatrzymujące zyski. Jeśli inwestorzy otrzymują preferencyjne traktowanie podatkowe na dywidendy, mogą preferować inwestowanie w spółki, które wypłacają dywidendy, zamiast tych, które zatrzymują zyski. Jednak jeśli preferencje podatkowe są korzystne dla inwestycji w spółki zatrzymujące zyski, inwestorzy mogą skłaniać się do inwestowania w takie spółki, aby zminimalizować swoje obciążenie podatkowe.

Preferencje podatkowe mogą mieć wpływ na ryzyko inwestycyjne. Na przykład, jeśli preferencje podatkowe są związane z inwestycjami w określone sektory gospodarki, inwestorzy mogą skłaniać się do inwestowania w te sektory, nawet jeśli niosą one większe ryzyko. Ponadto, preferencje podatkowe mogą zachęcać do inwestowania w aktywa o niskim ryzyku, które zapewniają pewne korzyści podatkowe. Jednak preferencje podatkowe mogą również prowadzić do nadmiernej koncentracji ryzyka, gdy inwestorzy skupiają się tylko na preferowanych inwestycjach, zamiast dywersyfikować swoje portfele.

Preferencje podatkowe mogą mieć wpływ na strategie inwestycyjne, takie jak inwestowanie długoterminowe czy spekulacyjne. Jeśli preferencje podatkowe są związane z długoterminowymi inwestycjami, inwestorzy mogą preferować tego rodzaju strategie, aby uzyskać korzyści podatkowe. Z drugiej strony, preferencje podatkowe mogą również skłaniać inwestorów do podejmowania bardziej spekulacyjnych inwestycji, które zapewniają szybkie zwroty z inwestycji. Wpływ preferencji podatkowych na strategie inwestycyjne zależy od indywidualnych preferencji inwestorów oraz od obecnych przepisów podatkowych.

Krytyka teorii preferencji podatkowych

Teoria preferencji podatkowych nie jest pozbawiona krytyki. Główne argumenty krytyków teorii preferencji podatkowych obejmują kwestie związane z niesprawiedliwością podatkową, zniekształceniem alokacji kapitału, brakiem skuteczności i kosztami administracyjnymi. Krytycy twierdzą, że preferencje podatkowe faworyzują niektóre grupy inwestorów kosztem innych, co prowadzi do niesprawiedliwości podatkowej. Dodatkowo, preferencje podatkowe mogą wpływać na nieefektywną alokację kapitału, gdy inwestorzy podejmują decyzje inwestycyjne na podstawie korzyści podatkowych, a nie na podstawie rzeczywistych fundamentów gospodarczych.

Krytyka teorii preferencji podatkowych doprowadziła do rozwoju alternatywnych teorii i podejść do polityki dywidend. Jednym z takich podejść jest teoria sygnałów, która sugeruje, że polityka dywidend może być sygnałem dla inwestorów o zdrowiu finansowym i przyszłych perspektywach spółki. Innym podejściem jest teoria retencji, która zakłada, że zatrzymanie zysków i reinwestowanie ich w rozwój przynosi większą wartość dla akcjonariuszy niż wypłacanie dywidend. Alternatywne teorie i podejścia do polityki dywidend są ważnym polem badań w zakresie zarządzania finansami przedsiębiorstw.

Teoria preferencji podatkowych ma również swoje ograniczenia. Jednym z głównych ograniczeń jest trudność w ustaleniu rzeczywistego wpływu preferencji podatkowych na decyzje inwestorów. Ponadto, preferencje podatkowe mogą być skomplikowane i różnić się w zależności od kraju i rodzaju inwestycji. Ograniczenia teorii preferencji podatkowych wymagają dalszych badań i analiz w celu lepszego zrozumienia ich roli i wpływu na decyzje inwestycyjne.

Mimo krytyki i ograniczeń, istnieją również korzyści zastosowania teorii preferencji podatkowych w praktyce. Preferencje podatkowe mogą stymulować inwestycje w określone sektory gospodarki, wspierając wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy. Ponadto, preferencje podatkowe mogą zachęcać do inwestowania w aktywa długoterminowe i wspierać stabilność rynków finansowych. Korzyści zastosowania teorii preferencji podatkowych w praktyce są związane z pozytywnymi efektami gospodarczymi i finansowymi, jakie mogą wynikać z preferencyjnego traktowania inwestycji.

Badania empiryczne są ważnym narzędziem do oceny teorii preferencji podatkowych. Istnieje wiele przykładów badań, które potwierdzają lub podważają teorię preferencji podatkowych. Niektóre badania sugerują, że preferencje podatkowe mają istotny wpływ na decyzje inwestycyjne i zachowanie inwestorów. Inne badania sugerują, że wpływ preferencji podatkowych jest ograniczony lub nieznaczny. Przykłady badań empirycznych mogą dostarczyć wglądu w rzeczywisty wpływ preferencji podatkowych na decyzje inwestycyjne i pomóc w ocenie skuteczności tej teorii.

Wpływ zmian w prawie podatkowym na preferencje inwestorów

Przykłady zmian w prawie podatkowym dotyczących opodatkowania dywidend i zysków kapitałowych są liczne i różnorodne. Wiele krajów wprowadziło zmiany w stawkach podatkowych dotyczących dywidend i zysków kapitałowych, aby wpływać na preferencje inwestorów. Niektóre kraje obniżyły stawki podatkowe w celu zachęcenia do inwestycji i wzrostu gospodarczego, podczas gdy inne kraje zwiększyły stawki podatkowe w celu zwiększenia dochodów publicznych. Przykłady zmian w prawie podatkowym dotyczących dywidend i zysków kapitałowych mogą dostarczyć wglądu w różnorodność podejść państw do preferencji podatkowych.

Decyzje legislacyjne dotyczące preferencji podatkowych są podejmowane na podstawie różnorodnych czynników. Główne czynniki, które wpływają na decyzje legislacyjne dotyczące preferencji podatkowych, obejmują cele polityczne, takie jak stymulowanie wzrostu gospodarczego i tworzenie miejsc pracy, równowagę budżetową i dochody publiczne, a także potrzeby inwestorów i przedsiębiorstw. Decyzje legislacyjne dotyczące preferencji podatkowych są złożonym procesem, który wymaga uwzględnienia wielu czynników i interesów.

Zmiany w prawie podatkowym mogą mieć istotny wpływ na preferencje inwestorów i rynkową wycenę akcji. Na przykład, obniżenie stawek podatkowych dotyczących dywidend może skłonić inwestorów do preferowania inwestycji w akcje, co może prowadzić do wzrostu popytu na akcje i zwiększenia ich wartości. Z drugiej strony, podwyższenie stawek podatkowych dotyczących dywidend może skłonić inwestorów do unikania inwestycji w akcje, co może prowadzić do spadku wartości akcji. Zmiany w prawie podatkowym mają zatem istotny wpływ na preferencje inwestorów i rynkową wycenę akcji.

Zmiany w prawie podatkowym mają skutki zarówno dla rynków kapitałowych, jak i dla gospodarki jako całości. Skutki te mogą być różne w zależności od specyfiki zmian i warunków rynkowych. Ogólnie rzecz biorąc, zmiany w prawie podatkowym mogą wpływać na popyt i podaż na rynkach kapitałowych, co może prowadzić do zmian w cenach akcji i innych aktywów. Ponadto, zmiany w prawie podatkowym mogą mieć wpływ na inwestycje i rozwój gospodarczy, gdyż preferencje podatkowe mogą zachęcać do inwestycji i wpływać na alokację kapitału.

Istnieje wiele przykładów krajów, które wprowadziły zmiany w prawie podatkowym dotyczącym preferencji inwestorów i przedsiębiorstw. Przykładem może być obniżenie stawek podatkowych dotyczących dywidend w niektórych krajach, co skutkowało wzrostem inwestycji i popytu na akcje. Innym przykładem może być wprowadzenie preferencji podatkowych dla inwestycji w określone sektory gospodarki, co skutkowało wzrostem inwestycji w te sektory. Przykłady zmian w prawie podatkowym i ich efekty dla inwestorów i przedsiębiorstw mogą dostarczyć wglądu w różnorodność podejść państw do preferencji podatkowych i ich wpływu na gospodarkę.

Teoria preferencji podatkowych — artykuły polecane

Teoria wróbla w garści — Teoria nieistotności dywidendy — REIT — Wartość dla akcjonariuszy — Dźwignia finansowa — Efekt klienteli — Rynkowa wartość dodana — Rodzaje dywidend — Średni ważony koszt kapitału

Bibliografia

• Jajuga T., Słoński T. (1998), Finanse spółek - długoterminowe decyzje inwestycyjne i finansowe, Wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław
• Karpuś P. (red.) (2006), Zarządzanie finansami przedsiębiorstw,Wydawnictwo Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin

Autor: Michał Pilarczyk