ARIS

ARIS (ang. Architecture of Integrated Information System; Architektura i Integracja Systemów Informacyjnych) to koncepcja ramowa dotycząca kompleksowego modelowania systemów informacyjnych. Jest to metoda, która umożliwia przedstawienie różnych aspektów i elementów organizacji w sposób uproszczony i przystępny. Głównym celem ARIS jest stworzenie modeli, które pokazują rzeczywistość przedsiębiorstwa, a także usprawnienie procesów biznesowych i doskonalenie zarządzania.

ARIS jest podejściem do modelowania systemów informacyjnych, które uwzględnia różne aspekty organizacji, takie jak procesy biznesowe, struktura organizacyjna, systemy informatyczne itp. Poprzez zastosowanie odpowiednich technik i narzędzi, ARIS umożliwia przedstawienie tych aspektów w sposób zrozumiały i uporządkowany. Głównym celem modeli ARIS jest przedstawienie rzeczywistości przedsiębiorstwa w sposób uproszczony, ale kompleksowy. Modele ARIS pozwalają na zidentyfikowanie procesów biznesowych, relacji między różnymi elementami organizacji oraz zidentyfikowanie obszarów, w których można wprowadzić usprawnienia. Dzięki temu, zarządzanie przedsiębiorstwem staje się bardziej efektywne i zapewnia lepszą kontrolę nad procesami.

ARIS został stworzony przez grupę badawczą pod kierunkiem profesora Augusta W. Scheera w latach 80. XX wieku. Scheer jest uważany za jednego z pionierów w dziedzinie zarządzania procesami biznesowymi. Jego badania nad modelowaniem procesów biznesowych doprowadziły do powstania ARIS jako koncepcji ramowej. Pierwszymi firmami, które zaczęły wykorzystywać ARIS, były Granini, producent soków, oraz Thyssengas, dostawca gazu. Obie firmy zauważyły potencjał ARIS w usprawnianiu swoich procesów biznesowych i zarządzania. Wykorzystanie ARIS pozwoliło tym firmom na lepszą organizację, identyfikację obszarów do poprawy oraz zwiększenie efektywności.

ARIS-Toolset to zestaw narzędzi informatycznych, które wspierają procesy modelowania i analizy w ramach ARIS. Narzędzia te umożliwiają tworzenie modeli procesów biznesowych, struktur organizacyjnych, relacji między różnymi elementami organizacji, a także analizowanie efektywności tych procesów. ARIS-Toolset wykorzystuje standardy takie jak BPMN (Business Process Model and Notation) i UML (Unified Modeling Language) do opisu procesów biznesowych i innych elementów organizacji. Wykorzystanie standardów pozwala na spójność i zrozumienie modeli ARIS przez różne osoby i zespoły w organizacji.

Narzędzia i funkcje ARIS

ARIS, czyli Architektura Integracji Systemów Informatycznych, jest kompleksowym narzędziem służącym do zarządzania procesami biznesowymi. Jedną z kluczowych funkcji ARIS jest możliwość definiowania klas pojęciowych i semantycznych, które pozwalają na precyzyjne opisanie struktury procesów biznesowych. Klasy pojęciowe w ARIS służą do grupowania obiektów i procesów biznesowych w logiczne kategorie. Dzięki temu możliwe jest łatwiejsze zarządzanie i analizowanie procesów. Klasy semantyczne natomiast pozwalają na określenie związku między różnymi obiektami i procesami, co umożliwia lepsze zrozumienie i modelowanie złożonych struktur biznesowych. Klasy pojęciowe i semantyczne w ARIS są niezwykle przydatne przy opisywaniu struktury procesów biznesowych. Dzięki nim możliwe jest zdefiniowanie hierarchii procesów, ich podziału na mniejsze jednostki oraz określenie zależności między nimi. Klasy pojęciowe umożliwiają również grupowanie procesów o podobnej funkcjonalności, co ułatwia analizę i optymalizację.

ARIS oferuje szereg perspektyw badawczych, które pozwalają na kompleksowe analizowanie procesów biznesowych z różnych punktów widzenia. Poniżej przedstawiamy najważniejsze perspektywy badawcze w ARIS:

1. Perspektywa funkcji. Ta perspektywa umożliwia analizę funkcji, które są realizowane w procesach biznesowych. Pozwala to na identyfikację, opisanie i ocenę funkcji w kontekście całej organizacji. Dzięki temu możliwe jest lepsze zrozumienie, jakie funkcje są realizowane w poszczególnych procesach i jakie są między nimi zależności.
2. Perspektywa danych. Perspektywa danych koncentruje się na analizie danych, które są używane w procesach biznesowych. Pozwala to na identyfikację i opisanie danych, ich źródeł, przepływu oraz zależności między nimi. Perspektywa ta jest niezwykle przydatna przy projektowaniu i optymalizacji struktury danych w organizacji.
3. Perspektywa organizacji. Ta perspektywa skupia się na analizie struktury organizacyjnej, a także na relacjach między różnymi jednostkami organizacyjnymi. Pozwala to na lepsze zrozumienie, jak organizacja jest zorganizowana i jakie są zależności między poszczególnymi jednostkami. Perspektywa organizacji jest istotna zarówno przy projektowaniu nowych procesów biznesowych, jak i przy analizie istniejących struktur.
4. Perspektywa nakładów/wyników. Ta perspektywa umożliwia analizę nakładów i wyników związanych z procesami biznesowymi. Pozwala to na ocenę efektywności procesów, identyfikację obszarów wymagających optymalizacji oraz ocenę kosztów i korzyści związanych z danymi procesami.
5. Perspektywa sterowania. Ta perspektywa koncentruje się na analizie sterowania i monitorowania procesów biznesowych. Pozwala to na identyfikację i opisanie mechanizmów sterowania, a także na ocenę skuteczności tych mechanizmów. Perspektywa sterowania jest istotna przy projektowaniu systemów informatycznych wspierających procesy biznesowe oraz przy analizie ich efektywności.

Modelowanie procesów biznesowych z wykorzystaniem ARIS

Diagramy przepływu danych (DFD) są jednym z narzędzi, które można wykorzystać w ARIS do przedstawienia przepływu informacji w organizacji. DFD są graficznym sposobem reprezentacji danych, procesów, magazynów danych i połączeń między nimi. Pozwalają one na zrozumienie, jak informacje są zbierane, przetwarzane i przekazywane w organizacji. Wykorzystanie DFD w ARIS ma wiele zalet. Po pierwsze, umożliwiają one wizualizację złożonych procesów informacyjnych w sposób prosty i czytelny. Dzięki temu, zarówno menedżerowie, jak i pracownicy mogą łatwo zrozumieć, jakie dane są przetwarzane i jakie są zależności między różnymi procesami. Po drugie, DFD w ARIS pozwalają na identyfikację ewentualnych luk w przepływie informacji oraz na zaproponowanie optymalizacji procesów biznesowych. Przykłady DFD w ARIS mogą obejmować diagramy przepływu zamówień, diagramy przepływu dokumentów czy diagramy przepływu informacji wewnątrz zespołu projektowego. Każdy z tych diagramów przedstawia przepływ informacji w wybranym obszarze organizacji, uwzględniając różne etapy procesu oraz zaangażowane w niego zasoby.

Diagramy organizacyjne są kolejnym narzędziem, które można wykorzystać w ARIS do modelowania procesów biznesowych. Diagramy organizacyjne pozwalają na przedstawienie struktury organizacyjnej, hierarchii i relacji między różnymi jednostkami organizacyjnymi. Tworzenie diagramów organizacyjnych w ARIS jest proste i intuicyjne. Można dodawać i usuwać jednostki organizacyjne, tworzyć relacje między nimi oraz określać ich role i odpowiedzialności. Diagramy organizacyjne w ARIS mogą być wykorzystywane nie tylko do przedstawienia struktury organizacyjnej, ale także do modelowania procesów decyzyjnych i kontroli w organizacji. Przykłady diagramów organizacyjnych w ARIS mogą obejmować struktury hierarchiczne, takie jak departamenty, zespoły projektowe czy filie firmy. Diagramy te mogą również uwzględniać relacje między różnymi jednostkami organizacyjnymi oraz ich odpowiedzialności.

Diagramy procesów biznesowych (BPMN) są powszechnie stosowane w ARIS do modelowania procesów biznesowych. BPMN jest językiem graficznym, który umożliwia przedstawienie różnych etapów procesu biznesowego, zasobów zaangażowanych w ten proces oraz zależności między nimi. Wykorzystanie BPMN do modelowania procesów biznesowych w ARIS ma wiele zalet. Po pierwsze, pozwala na zrozumienie i komunikację procesów biznesowych w sposób jednoznaczny i czytelny dla wszystkich zainteresowanych stron. Po drugie, umożliwia analizę, optymalizację i automatyzację procesów biznesowych. Tworzenie diagramów BPMN w ARIS jest łatwe i intuicyjne. Można dodawać etapy procesu, zasoby, decyzje, połączenia między nimi oraz określać ich parametry i reguły. Diagramy BPMN mogą być stosowane do modelowania zarówno prostych, jak i bardziej złożonych procesów biznesowych.

Mapy procesów biznesowych są kompleksowym narzędziem, które można wykorzystać w ARIS do przedstawienia wszystkich procesów biznesowych w organizacji. Mapy te umożliwiają zrozumienie, analizę i optymalizację wszystkich procesów biznesowych w kontekście całościowej struktury organizacji. Tworzenie kompleksowych map procesów w ARIS jest wyzwaniem, ale również bardzo wartościowym narzędziem. Przy ich pomocy można zidentyfikować redundancje, duplikacje czy nieefektywności w procesach biznesowych. Mapy procesów biznesowych pozwalają również na zrozumienie zależności między różnymi procesami i ich wpływu na wyniki organizacji. Przykłady map procesów biznesowych w ARIS mogą obejmować kompleksowe mapy procesów produkcyjnych, logistycznych czy obsługi klienta. Mapy te przedstawiają wszystkie etapy procesów biznesowych, zasoby zaangażowane w te procesy oraz zależności między nimi.

Zarządzanie strategiczne z wykorzystaniem ARIS BSC

ARIS BSC (ang. ARIS Balanced Scorecard) to narzędzie, które integruje metodykę zarządzania procesami biznesowymi (ARIS - Architecture of Integrated Information Systems) z narzędziem strategicznego zarządzania wydajnością (Balanced Scorecard). Celem ARIS BSC jest umożliwienie organizacjom skutecznego zarządzania swoją strategią poprzez monitorowanie i ocenę wyników osiąganych w różnych obszarach działalności. ARIS BSC jest używane do tworzenia i implementacji strategii organizacji, a także do monitorowania i oceny jej realizacji. Narzędzie to umożliwia organizacjom określenie celów strategicznych, określenie wskaźników efektywności, śledzenie postępów w realizacji celów oraz podejmowanie odpowiednich działań korygujących.

ARIS BSC umożliwia organizacjom identyfikację kluczowych procesów strategicznych, które są istotne dla realizacji celów strategii. Narzędzie to pozwala również na określenie odpowiednich wskaźników efektywności, które pomagają w monitorowaniu postępów w realizacji celów. Dzięki temu organizacje mogą skoncentrować swoje wysiłki na tych obszarach, które mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia sukcesu strategicznego. ARIS BSC umożliwia organizacjom szybką ocenę sytuacji przedsiębiorstwa poprzez porównanie wartości rzeczywistych z planowanymi. Dzięki temu zarządzający są w stanie szybko zidentyfikować obszary, w których należy podjąć działania korygujące. Narzędzie to umożliwia również porównywanie wyników między różnymi jednostkami organizacyjnymi, co pozwala na identyfikację najlepszych praktyk i wprowadzanie usprawnień w całej organizacji.

Analiza i optymalizacja procesów biznesowych z wykorzystaniem ARIS

ARIS umożliwia monitorowanie wprowadzanych zmian w procesach biznesowych. Dzięki temu organizacje mogą śledzić postęp i skuteczność wprowadzanych ulepszeń. ARIS pozwala na gromadzenie danych na temat zmian, takich jak: harmonogramy, koszty, efektywność i zaangażowanie pracowników. Dzięki temu organizacje mogą dokonywać analizy i oceny wprowadzonych zmian, co pozwala na lepsze zarządzanie procesami oraz podejmowanie skutecznych decyzji. ARIS umożliwia również ocenę wpływu wprowadzanych zmian na procesy biznesowe. Poprzez modelowanie procesów, organizacje mogą symulować różne scenariusze zmian i ocenić ich wpływ na efektywność, koszty, jakość i zadowolenie klientów. Dzięki temu organizacje mogą podejmować świadome decyzje dotyczące zmian i minimalizować ryzyko wprowadzania niekorzystnych zmian.

ARIS oferuje różnorodne metody analizy procesów, które umożliwiają organizacjom identyfikację zbędnych lub nadmiernie złożonych procesów oraz analizę opóźnień, błędów i nadmiernego obciążenia w procesach. ARIS umożliwia organizacjom modelowanie procesów biznesowych w sposób przejrzysty i zrozumiały. Dzięki temu można łatwo zidentyfikować zbędne lub nadmiernie złożone procesy, które mogą powodować straty czasu, zasobów i kosztów. Analiza procesów w ARIS pozwala na eliminację takich procesów lub ich uproszczenie, co prowadzi do zwiększenia efektywności i oszczędności. ARIS umożliwia również analizę opóźnień, błędów i nadmiernego obciążenia w procesach biznesowych. Poprzez modelowanie procesów i analizę danych w ARIS, organizacje mogą zidentyfikować przyczyny opóźnień, błędów i nadmiernego obciążenia oraz podejmować odpowiednie działania naprawcze. Analiza w ARIS umożliwia organizacjom optymalizację procesów i poprawę jakości oraz efektywności działania.

ARIS umożliwia identyfikację zbędnych procesów, które nie przynoszą wartości dodanej dla organizacji. Dzięki temu organizacje mogą je eliminować lub upraszczać, co przekłada się na zwiększenie efektywności i oszczędności. Eliminacja zbędnych procesów pozwala również na skoncentrowanie się na kluczowych obszarach działalności i bardziej efektywne wykorzystanie zasobów. ARIS umożliwia gromadzenie danych na temat procesów biznesowych, ich wydajności, jakości i efektywności. Dzięki temu organizacje mogą wykorzystać zgromadzoną wiedzę do usprawnienia procesów. ARIS umożliwia również śledzenie wprowadzanych zmian i monitorowanie ich skuteczności, co umożliwia ciągłe doskonalenie procesów i osiąganie lepszych wyników.

Integracja ARIS z innymi systemami informatycznymi

ARIS, jako kompleksowe narzędzie do zarządzania procesami, korzysta z różnych standardów, takich jak BPMN (Business Process Model and Notation) i UML (Unified Modeling Language). Wykorzystanie tych standardów jest kluczowe dla efektywnej współpracy i wymiany informacji między różnymi systemami w organizacji. ARIS oferuje możliwość integracji z innymi narzędziami i systemami w organizacji. Dzięki temu, dane z ARIS mogą być automatycznie synchronizowane i wymieniane z innymi systemami, co pozwala na lepszą współpracę i zarządzanie informacją.

Integracja ARIS z innymi systemami informatycznymi pozwala na automatyzację procesów biznesowych. Na przykład, jeśli w organizacji istnieje system ERP (Enterprise Resource Planning), ARIS może integrować się z tym systemem, aby automatycznie synchronizować dane dotyczące procesów biznesowych. Dzięki temu, zarządzanie procesami staje się bardziej efektywne i eliminuje się potrzebę ręcznej aktualizacji danych. ARIS umożliwia również wymianę danych między różnymi systemami w organizacji. Na przykład, dane dotyczące procesów biznesowych w ARIS mogą być eksportowane do systemu CRM (Customer Relationship Management), aby umożliwić lepsze zarządzanie relacjami z klientami. Dodatkowo, dane z innych systemów, takich jak systemy HR (Human Resources) czy systemy finansowe, mogą być importowane do ARIS, aby ułatwić analizę procesów biznesowych i zarządzanie nimi. Integracja ARIS z innymi systemami informatycznymi jest niezwykle istotna dla organizacji, które chcą osiągnąć efektywność i optymalizację swoich procesów biznesowych. Dzięki wykorzystaniu standardów, takich jak BPMN i UML, oraz możliwości integracji ARIS z innymi narzędziami i systemami, organizacje mogą osiągnąć lepsze zarządzanie procesami, automatyzację i wymianę danych, co prowadzi do zwiększenia efektywności i konkurencyjności.

Przyszłość ARIS i jego znaczenie dla zarządzania procesami biznesowymi

Obecnie, wraz z dynamicznym rozwojem technologii, zarządzanie procesami biznesowymi (ang. Business Process Management - BPM) również ewoluuje. Nowe technologie i narzędzia stają się integralną częścią zarządzania procesami biznesowymi, a ARIS, jako jedno z wiodących narzędzi w tej dziedzinie, musi dostosować się do tych zmian. ARIS musi reagować na rosnące zapotrzebowanie na automatyzację i optymalizację procesów biznesowych. W dzisiejszych czasach, coraz częściej wykorzystuje się robotykę procesową (ang. Robotic Process Automation - RPA) do automatyzacji rutynowych zadań. ARIS musi zintegrować się z narzędziami RPA, aby umożliwić organizacjom skuteczne zarządzanie procesami biznesowymi i wykorzystanie potencjału automatyzacji. Dodatkowo, rozwijające się technologie takie jak sztuczna inteligencja (ang. Artificial Intelligence - AI) czy uczenie maszynowe (ang. Machine Learning) mogą przyczynić się do ulepszenia zarządzania procesami biznesowymi. ARIS powinien uwzględnić te technologie, umożliwiając organizacjom analizę dużych zbiorów danych, prognozowanie i podejmowanie lepszych decyzji opartych na faktach.

Współpraca między różnymi obszarami zarządzania staje się coraz bardziej istotna dla efektywnego funkcjonowania organizacji. ARIS powinien być w stanie integrować się z innymi narzędziami i dziedzinami zarządzania, takimi jak zarządzanie projektami czy zarządzanie ryzykiem. Integracja ARIS z zarządzaniem projektami pozwoli na lepsze planowanie i monitorowanie procesów biznesowych w kontekście projektów. Dzięki temu organizacje będą miały lepszą kontrolę nad harmonogramami, zasobami i kosztami. Integracja ARIS z zarządzaniem ryzykiem umożliwi organizacjom identyfikację i ocenę ryzyka związanego z procesami biznesowymi. ARIS powinien umożliwiać zarządzanie ryzykiem na poziomie procesów, co pozwoli organizacjom na podejmowanie odpowiednich działań i minimalizowanie wystąpienia ryzyka.

ARIS — artykuły polecane

Mapa drogowa — Metoda BPM — System ERP — Mapa procesów — Podejście procesowe — Proces gospodarczy — Eksploracja danych — Proces — System MRP II — Ekwifinalność

Bibliografia

• Gabryelczyk R. (2006), ARIS w modelowaniu procesów biznesu, Difin, Warszawa
• Kisielnicki J. (2013), Systemy informatyczne zarządzania, Placet, Warszawa
• Kisielnicki J., Sroka H. (1999), Systemy informacyjne biznesu, Placet, Warszawa
• Marcinkiewicz J. (2010), Podejście procesowe w rozwoju systemów informacyjnych firm, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 611 Studia Informatica nr 26
• Nowosielski S. (2011), Podejście procesowe w organizacjach, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław
• Wieczorek A., Szulc T., Karwot J. (2011), Racjonalizacja procesów eksploatacji sieci wodociągowej z wykorzystaniem modeli ARIS, Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management, nr 40