Controlling strategiczny

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja z dnia 14:32, 17 lis 2023 autorstwa Sw (dyskusja | edycje) (Infobox5 upgrade)

W ramach controllingu strategicznego podejmuje się decyzje na temat najważniejszych zagadnień związanych z tym co przedsiębiorstwo powinno zrobić aby osiągnąć swe cele. To monitorowanie, analiza i ocena procesów w celu skierowania ich przebiegu we właściwym kierunku.

Koncepcja controllingu strategicznego powstała w celu poszerzenia planowania strategicznego, właściwe wyznaczanie zadań, sterowanie procesem ich realizacji oraz kontrolę ich wykonania.

Przedmiotem jego zadań jest określenie szans i zagrożeń generowanych przez otoczenie w konfrontacji z identyfikacja słabych i mocnych stron przedsiębiorstwa

Controlling strategiczny tworzy warunki zapewniające długotrwałą egzystencje i rozwój przedsiębiorstwa oraz generowanie nowego potencjału zysków

TL;DR

Controlling strategiczny to proces monitorowania, analizy i oceny procesów w celu osiągnięcia celów przedsiębiorstwa. Zadania controllingu strategicznego obejmują analizę celów i zadań, pomoc w planowaniu i kontroli, analizę wykorzystania informacji oraz ocenę możliwości i zagrożeń. Metody controllingu strategicznego obejmują m.in. analizę SWOT, zrównoważoną kartę wyników i metody scenariuszowe. Implementacja controllingu strategicznego wymaga określenia zakresu, przygotowania planów i wyboru parametrów sterujących.

Zadania

Do zadań controlling strategicznego należy:

  • analiza realności długofalowych celów przedsiębiorstwa
  • badanie poprawności podziału zadań na etapy
  • pomoc w doborze metod, technik, norm i innych narzędzi, które maja zastosowanie w planowaniu i kontroli
  • nadzór pomoc w opracowaniu planów
  • pomoc w tworzeniu systemu informacji dla kierowników
  • analiza źródeł źródeł jakości wykorzystania informacji
  • prowadzenie kontroli i oceny wyprzedzającej w zakresie możliwości, szans i zagrożeń realizacji zadań w poszczególnych etapach
  • ustalenie odchyleń od planowanych wyników z podziałem na istotne, zależne i niezależne
  • pomoc w projektowaniu niezbędnych działań dostosowawczych związanych z korekta celów, eliminacja zakłóceń w otoczeniu oraz w dostosowaniu otoczenia do celów strategicznych

Cechy

Controlling strategiczny identyfikują następujące cechy:

  • strategiczna baza planistyczna (oparta na planach strategicznych),
  • strategiczne zarządzanie podmiotem gospodarczym (oparte na strategicznych metodach organizacji i zarządzania),
  • metody ustalania odchyleń wskaźników strategicznych,
  • informacja o charakterze długookresowym,
  • metody decyzyjne dotyczące procesów (przedsięwzięć) o horyzoncie czasu ponad jeden rok.

Etapy projektowania controllingu strategicznego

  1. Określenie zakresu, pola oraz horyzontu czasowego controllingu.
  2. Przygotowanie - przegląd celów i planów strategicznych podmiotu gospodarczego.
  3. Wybór parametrów sterujących systemu - mierniki bazy planistycznej.
  4. Zabezpieczenie organizacyjno-informacyjne funkcjonowania strategicznego controllingu - odpowiedni zbiór danych, możliwości selekcji, przetwarzania oraz szybki przepływ informacji.
  5. Zbudowanie procedury określania odchyleń parametrów sterujących i ich obliczania wykorzystujące specyficzne metody ze względu na horyzont czasu, zakres i pole.
  6. Określenie zasad i struktury procesu decyzyjnego.
  7. Weryfikacja funkcjonowania zaprojektowanego systemu (ewentualne zamiany adaptacyjne do istniejącego stanu).
  8. Podjęcie decyzji o wdrożeniu systemu, jako ponad funkcjonalnego instrumentu wspomagającego strategiczne zarządzanie.
  9. Określenie szczegółowego harmonogramu czasowego i finansowego realizacji wszystkich etapów projektowania.

Długookresowe metody controllingu

Controlling wykorzystuje różne metody i techniki organizatorskie. Bardzo ważny jest dobór narzędzi pozwalających na zbudowanie bazy planistycznej. Ponieważ controlling strategiczny dotyczy dłuższego okresu czasu, niepewność przebiegu procesów jest duża. Poniżej przedstawione zostały długookresowe metody przydatne w controllingu strategicznym

Perspektywa finansowa (mierniki finansowe), perspektywa procesów i klientów (procesy wewnątrz przedsiębiorstwa oraz informacje o odbiorcach), perspektywa rozwoju (skupienie na przekształceniach zachodzących w firmie), perspektywa ludzka (zainteresowanie kapitałem ludzkim w firmie oraz w relacjach z otoczeniem)

Z podanych perspektyw bezapelacyjnie najważniejszą jest perspektywa ludzka i kapitał intelektualny.

  • Tableau de bord - Jedna z najczęściej wykorzystywanych metod wspomagających wdrażanie strategii. Istotą Tableau de bord jest połączenie przyczynowo-skutkowo miar z różnych obszarów przedsiębiorstwa. Umożliwia to stworzenie schematu funkcjonowania firmy pod kątem realizacji określonych celów. Głównie stosowane są mierniki finansowe i wewnętrzne. Informacje uzyskiwane z tablic są przydatne zarówno dla pracowników niższych jak i wyższych szczebli.

Implementacja tablic:

  1. Zdefiniowanie celów
  2. Określenie kluczowych czynników
  3. Dobór wskaźników
  4. Graficzna prezentacja

Wartym uwagi aspektem tablic jest ich wielość w zależności od upodobań użytkowników. Należy jednak pamiętać o wzajemnym ich powiązaniu.


Controlling strategicznyartykuły polecane
Zarządzanie strategiczneAnaliza procesówPlan marketingowyControlling operacyjnyMapa drogowaBadania rynkuPlanWywiad gospodarczyMetody analizy strategicznej

Bibliografia

  • Gwiaździński, E., Wadlewski A.-A., Modliński A. (2015) "Innowacyjne działania w obszarze zarządzania i marketingu", Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
  • Marciniak S. (2004), Controlling-filozofia, projektowanie, Difin, Warszawa
  • Nesterak J. (2004), Controlling - system oceny centrów odpowiedzialności, ANVIX, Kraków
  • Nesterak J. (2015), Controlling zarządczy. Projektowanie i wdrażanie, Wolters Kluwer, Warszawa
  • Owsiak E. (2004), Controlling w działalności przedsiębiorstwa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
  • Sierpińska M. (red.) (2004), Controlling funkcyjny w przedsiębiorstwie, Oficyna Ekonomiczna, Kraków


Autor: Magdalena Barysz, Bartłomiej Szewczyk