Marża

Marża (łac. margo) jest ogólnie rozumiana jako różnica między ceną sprzedaży a ceną zakupu lub jako różnica między ceną sprzedaży a kosztem własnym sprzedanego produktu. Można ją wyrazić kwotowo lub procentowo.

Ważnym elementem przy definiowaniu marży jest jej odróżnienie od pojęcia narzutu, gdyż terminy te nierzadko bywają błędnie utożsamiane. Marża obliczana jest rachunkiem "w stu", czyli od ceny sprzedaży netto. Narzut za to - "od sta", czyli od kosztów.

TL;DR

Artykuł omawia różne rodzaje marży, takie jak marża brutto, handlowa, detaliczna i hurtowa. Marża jest różnicą między ceną sprzedaży a kosztem produktu. Jest korzystna dla firm, pomaga w zarabianiu pieniędzy i zwiększa efektywność. Jednak ma również ograniczenia, takie jak zmiany w cenach i konkurencja. Istnieją również inne metody i podejścia do mierzenia wydajności biznesu, takie jak zysk brutto i wycena aktywów.

Rodzaje marży

• Marża brutto (gross margin, gross profit) - Jest to różnica między przychodami ze sprzedaży a kosztem pełnym wytworzenia sprzedanych wyrobów.
• Marża handlowa (trading margin) - Jest to cena usługi handlowej, będąca różnicą między ceną zakupu a ceną sprzedaży towarów, przeznaczona na pokrycie kosztów handlowych i osiągnięcie zysku. Rozróżniamy marżę handlową brutto oraz netto. Marża handlowa brutto określa różnicę między wartością nabycia a wartością sprzedaży towarów, zaś netto różnicę między wartością sprzedaży a kosztem własnym sprzedaży.
• Marża detaliczna (retail margin) - Jest to marża handlowa, która pobierają przedsiębiorstwa dokonujące obrotu np. towarami. Prościej, jest to zysk detalisty ze sprzedanych towarów. Ujęcie rachunkowe mówi o różnicy między ceną sprzedaży a ceną zakupu towarów.
• Marża hurtowa (wholesale margin) - Jest to marża handlowa, którą pobierają hurtownicy,
• Marża kwotowa (fixed margin) - Jest to marża handlowa wyrażona jako kwota powiększająca cenę zakupu towarów,
• Marża podstawowa (initial margin) - to wysokość marży handlowej, którą wykorzystują zarówno hurtownicy i detaliści do kalkulowania cen sprzedaży towarów wg kosztów handlowych i/lub popytu. W ujęciu rachunkowym to różnica między wartością towarów, jakie oferuje się do sprzedaży, a wartością tych towarów.
• Marża procentowa (percentage margin) - jest to marża handlowa wyrażona jako procent ceny sprzedaży, przy czym jako procent ceny sprzedaży wyraża się marżę handlową brutto.

Wielostopniowy rachunek marż pokrycia - Jest popularnym narzędziem wykorzystywanym w rachunku kosztów oraz controllingu przedsiębiorstwa. Przez marżę pokrycia rozumiemy "różnicę między przychodami ze sprzedaży a kosztami zmiennymi (wytworzenia wyrobów sprzedanych i kosztami zmiennymi poza-produkcyjnymi, głównie sprzedaży)"

Marża pokrycia I stopnia (contribution margin I) - Różnica między przychodami ze sprzedaży a kosztami zmiennymi.

Marża pokrycia II stopnia (contribution margin II) - Różnica między sumą marż pokrycia I a kosztami stałymi produktów.

Marża pokrycia III stopnia (contribution margin III) - Różnica między sumą marż pokrycia II a kosztami stałymi poszczególnych części przedsiębiorstwa.

Wynik ze sprzedaży - Marża pokrycia IV stopnia (contribution margin IV) - Różnica między sumą marż pokrycia III a kosztami stałymi całego przedsiębiorstwa

Marża - przykłady

• Sprzedawca detaliczny, który kupuje produkt na hurtowej cenie i sprzedaje go za wyższą cenę detaliczną, otrzymuje marżę.
• Marża jest często stosowana przez producentów. Przykładem może być firma produkująca telefony komórkowe, która wycenia swoje produkty na kilka razy więcej niż koszty produkcji.
• W przypadku usług marża jest wyższa niż koszty wykonania usługi. Przykładem może być firma usługowa, która wycenia swoje usługi na kilka razy wyższą cenę niż koszty wykonania usługi.
• Marża jest także stosowana przez banki, które wyceniają swoje produkty na wyższą cenę niż koszty związane z ich wytworzeniem. Przykładem może być oprocentowanie lokat terminowych, które jest wyższe niż stopa procentowa ustalona przez bank centralny.
• Niektóre firmy stosują marże również w przypadku reklamy. Przykładem mogą być agencje reklamowe, które wyceniają swoje usługi na wyższą cenę niż koszty wyprodukowania reklamy.

Marża - mocne strony

Marża jest korzystna dla firm w wielu aspektach. Oto kilka:

• Przede wszystkim pozwala firmom zarobić na sprzedawanych produktach. Przyznaje korzyści ze sprzedaży, które mogą być wykorzystane do inwestycji w przedsiębiorstwo i pomaga zmniejszyć zadłużenie.
• Pomaga firmom zwiększyć efektywność i rentowność poprzez optymalizację kosztów i wydatków.
• Pomaga w wyznaczeniu celów sprzedażowych i wygenerowaniu przychodów dla firmy.
• Pomaga w planowaniu i wytyczaniu strategii marketingowej.

Marża - ograniczenia

Marża ma wiele ograniczeń i słabych stron, które mogą utrudniać jej skuteczne wykorzystanie.

• Zmiany w poziomie cen mogą spowodować, że marża nie będzie wystarczająco wysoka, aby pokryć koszty biznesowe lub wygenerować zysk.
• Jeśli produkt jest sprzedawany po niskiej cenie, marża może nie być wystarczająca, aby pokryć koszty produkcji.
• Niektóre produkty są trudne do sprzedaży, co może zmniejszyć zysk z marży.
• Marża może być zmniejszona przez wysoką konkurencję lub inne czynniki rynkowe.
• Marża może być zmniejszona przez wysokie koszty produkcji lub transportu.

Marża - inne związane podejścia

Marża jest często używana do mierzenia wydajności i rentowności biznesu. Inne podejścia i metody z tym związane mogą obejmować:

• Zysk brutto - jest to różnica między dochodem ze sprzedaży a kosztami stałymi i zmiennymi, które są poniesione przy realizacji danego produktu lub usługi.
• Wycena aktywów - w której wycena jest określana jako różnica między wartością rynkową a wartością księgową danego aktywa.
• Metoda księgowa - ta metoda opiera się na rachunkowości finansowej i wykorzystuje wskaźniki wypracowanych zysków i strat.
• Metoda porównawcza - jest to metoda wyceny, w której wyceny aktywów są porównywane z wyceną w innych podobnych rodzajach działalności lub podobnych aktywów.

Podsumowując, marża jest często stosowana do mierzenia wydajności i rentowności biznesu, ale istnieją również inne metody i podejścia, takie jak zysk brutto, wycena aktywów, metoda księgowa i metoda porównawcza.

Marża — artykuły polecane

Wartość dodana (Rachunkowość) — Rynek konkurencyjny — Zasady kalkulacji cen — Wartość dodana (Ekonomia) — Wycena składników bilansu — Utarg — Dochodowe metody wyceny przedsiębiorstw — Koszt sprzedaży — Kalkulacja cen w formie narzutów na koszty

Bibliografia

• Altkorn J., Kramer T. (red.) (2004), Leksykon marketingu, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• GUS (2018), Rynek wewnętrzny w 2017 r. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa
• Kopaliński W. (1991), Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa
• Kowalak R. (2013), Rachunkowość zarządcza w zakładzie gospodarowania odpadami, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse. Rynki finansowe. Ubezpieczenia, 61, T.2
• Kujawski J. (2009), Lingwistyczno-merytoryczne aspekty marży pokrycia, Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, 4/1
• Nesterak J. (2003), Controllingowy rachunek marż pokrycia w centrach odpowiedzialności
• Piosik A. (2006), Zasady rachunkowości zarządczej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Rawski W. (red.) (2011), Encyklopedia popularna PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Autor: Anna Dul, Bartłomiej Szewczyk