Lider

Lider (przywódca) jest to osoba, która ma za zadnie zarządzanie, przewodzenie pewną grupą ludzi. Inaczej nazywany jest często przywódcą, wodzem, decydentem. Ma on prawo do dominowania nad podwładnymi, oceniania ich, a także ustalania składy zespołów którymi zarządza. Lider w zespole powinien być doświadczony i wykazywać się mądrością. (Jakubowski J. (2012) s. 1). Do zadań lidera należą także motywowanie, inspirowanie oraz wyzwalanie energii w innych ludziach. Jedną w umiejętności takiego przywódcy jest również dostosowanie przywództwa do zmiennych warunków, w których organizacje funkcjonują, polega to na wykorzystaniu zachowań specyficznych dla różnych typów przywódczych. Skuteczność w kierowaniu przez lidera, zależy w dużej mierze od tego czy dana osoba potrafi stworzyć warunki, które zachęcą członków podlegającego mu zespołu do angażowania się we wspólne osiąganie celów. (Dźwigoł-Bartosz M. (2014) s. 106) Dotychczas nie udało się jednoznacznie określić zbioru obowiązkowych cech, które predysponują daną osobę do pełnienia funkcji lidera (Steinmann H. (1992) s. 285). Tak samo nie udało się wybrać jednego stylu przywództwa, będącego skutecznym w każdej sytuacji (Webber R.A. (1996), s. 169)

TL;DR

Artykuł omawia rolę lidera i kwalifikacje potrzebne do pełnienia tej funkcji. Wskazuje na różne rodzaje liderów, takich jak charyzmatyczni, autokratyczni, demokratyczni, inspirujący, kontrolujący, transakcyjni i transformujący. Opisuje również różne style przywództwa, takie jak nakazowy, afiliacyjny, autorytarny, demokratyczny, procesowy i coaching.

Role lidera

Lider powinien spełniać dwie role, które są zasadnicze. Powinien oni:

• Realizować zadania. Lider musi dbać o realizację celu grupowego. Jeżeli nie uda się zrealizować zamierzonego celu organizacji, może to doprowadzić do dezintegracji grupy, za co odpowiedzialność poniesie jej przywódca.
• Utrzymywać efektywne stosunki - własne z członkami grupy a także te pomiędzy nimi. Stosunki są efektywne wówczas gdy przyczynią się do realizacji zamierzonego zadania czy celu. Stosunki pomiędzy liderem a resztą grupy można podzielić na te dotyczące całego zespoły jak i te dotyczące relacji z poszczególnymi osobami (Dźwigoł-Bartosz M. (2014) s. 109)

Kwalifikacje lidera

• Wiedza
• Umiejętności
• Doświadczenie zawodowe
• Predyspozycje (PARP (2014) s. 8)

Rodzaje liderów

• Charyzmatyczny oraz pozbawiony charyzmy. Charyzmatyczny przywódca potrafi oddziaływać na swój zespół dzięki swojej osobowości, inspirującym cechom oraz przez własną aurę. Ten rodzaj przywódców bywa wizjonerem, zorientowanym na osiągnięcie celu, jest świadomy ryzyka oraz dobrze komunikuje się z ludzi w jego otoczeniu. Liderzy którzy są pozbawieni charyzmy, często opierają się na pewności siebie, na chłodnym podejściu do problemów na podstawie ich szczegółowej analizy, oraz na wiedzy własnej.
• Autokratyczny i demokratyczny. Lider autokratyczny narzuca własne decyzje, wykorzystując przy tym swoje stanowisko pracy, a oprócz tego zmusza podwładnych do wykonywania poleceń. Przywódca demokratyczny zachęca ludzi do pracy oraz współpracy, a także wspólnie z nimi podejmuje ważne decyzje.
• Inspirujący oraz kontrolujący. Inspirujący rodzaj lidera objawia się tym, że próbuje on zarazić innych własnymi wizjami dotyczącymi przyszłości, oraz dodaje siły przy realizacji celów zespołowych. Kontroler natomiast głównie manipuluje ludźmi, chcąc dzięki temu wymusić u nich posłuszeństwo.
• Transakcyjny i transformujący - Lider transakcyjny będzie próbował wymienić pieniądze, pracę oraz bezpieczeństwo na podporządkowanie jego władzy. Lider transformujący jest do niego przeciwieństwem, działa on w ten sposób, że motywuje ludzi do stawiania sobie bardziej ambitnych celów (Armstrong M. (2007) s. 50)

Style przywództwa wśród liderów

• Nakazowy - w nim lider wymaga całkowitego podporządkowania się tzw.: "Rób co Ci każę"
• Afiliacyjny - lider dąży do osiągania harmonii: "Ludzie są ważni"
• Autorytarny - przywódca stara się zmotywować podwładnych, przedstawia im pewną wizję oraz nakłania by do niej dążyli: "Chodź za mną"
• Demokratyczny - kiedy lider szuka konsensusu: "Co wy sądzicie?"
• Procesowy (narzucający tempo) - kiedy pracownicy popychani są przez przywódcę do osiągania wysokiej efektywności: "Róbcie tak jak, ja robię teraz"
• Coaching - dla lidera najważniejszy jest rozwój jego pracowników: "A co z tym?" (Hay, McBer (2000) s. 81)

Lider — artykuły polecane

Przywództwo — Kierownik — Skrzynka Reddina — Zdolność do pracy w zespole — Styl autokratyczny — Zespół projektowy — Styl kierowania — Kierowanie — Flegmatyk

Bibliografia

• Armstrong M. (2014), Zarządzanie ludźmi, Dom wydawniczy Rebis, Poznań
• Dźwigoł-Barosz M. (2014), Role Liderów Biznesu Współczesnych Przedsiębiorstw, Zeszyty naukowe Politechniki Śląskiej
• Jakubowki J. (2012), Lider zmiany, System ewaluacji oświaty
• McBer H. (2000), Leadership That Gets Results by Daniel Goleman, Harvard Business Review
• PARP (2014), Zarządzanie zespołem, Wschód Biznesu 2, PARP Publications
• Steinmann H., Schreyógg G. (2001), Zarządzanie. Podstawy kierowania przedsiębiorstwem. Koncepcje, funkcje, przykłady, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław
• Webber R. (1996), Zasady zarządzania organizacjami. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1996

Autor: Klaudia Torba