Prosument

Prosument jest to typ konsumenta dóbr, który jest jednostką aktywną na rynku, jego udział w produkcji pozwala poprawić jakość sprzedaży poprzez upowszechnianie wiedzy o produkcie, a także może mieć istotny wpływ na to jakie wybory zostaną dokonane przez innych. Pojęcie pierwszy raz wprowadził Alvin Tofler w książce "Trzecia fala" napisanej w latach 70. XX wieku. Pojęcie wzięło się z połączenia słów producent (pro-) i konsument (-sument). (E.Zmuda-Trzebiatowska, 2010, s. 344) Prosument jest częścią tak zwanego sektora A, który obejmuje "bezpłatną pracę wykonywaną przez ludzi bezpośrednio dla siebie, dla rodziny lub dla społeczności w której żyją". (K. Rupik, 2010, s. 332)

TL;DR

Prosument to konsument, który jest aktywny na rynku i ma wpływ na produkcję. Może dopasować produkt do swoich potrzeb, eksperymentować z nim i być traktowany jako partner. W erze internetu nasila się prosumpcja online, której objawami są m.in. samoobsługa, personalizacja, modyfikowanie produktów, crowdsourcing i korzystanie z wiedzy konsumentów. Alvin Tofler podzielił historię gospodarki na trzy fazy, w której konsument zaczął aktywnie uczestniczyć w produkcji.

Działania charakterystyczne i określające współczesną prosumpcję

• Chęć dopasowania produktu lub usługi do potrzeby użytkownika, cechy produktu są dobierane do specyficznego zastosowania przez klienta, także duże zaangażowanie w tworzenie i projektowanie produktu gotowego.
• Pozbywanie się kontroli: produkty będące platformą własnych innowacji, bez znaczenia jest pozwolenie lub brak pozwolenia.
• Narzędzia konsumenta a także aranżowanie kontekstu, sam produkt jest używany do eksperymentów.
• Partnerstwo: konsument nie jest traktowany jako klient lecz partner (A. Lebiejko, 2011, s. 45)

Prosument jako typ klienta

Zjawisko "prosumenta" w ujęciu jako nowy typ klienta może się odnosić do dwóch typów interakcji:

• konsument - konsument: jest to interakcja opierająca się na ruchu samopomocy, chęci lub też potrzebie wzajemnej pomocy w rozwiązywaniu problemów,
• firma - konsument: jest to interakcja opierająca na angażowaniu konsumenta, który chce móc kształtować nabywane przez siebie produkty i usługi, mieć wpływ na ich produkcję przez przedsiębiorstwa (A. Lebiejko, 2011, s. 45)

E-prosument

Poprzez dostęp do technologii komunikacyjno-informacyjnych a także rozwój społeczeństwa informacyjnego, nasila się trend prosumpcji online. Jej głównymi objawami są:

• Self banking - klient samodzielnie i aktywnie posługuje się samoobsługowymi kanałami dostępu bazując na własnych umiejętnościach.
• Personalizacja - jest to proces, w których do konsumenta dociera marketing masowy, podejmuje on ostateczne decyzje w procesie tworzenia dobra i usługi, wyrażając własne upodobania i wymagania co do produktu. Przykładem mogą być aplikacje internetowe, które umożliwiają nabywcy wprowadzanie zmian w kształcie, kolorze czy formie produktu.
• Hacking produktów - jest to proces pozwalający na modyfikowanie zakupionego dobra lub usługi przez konsumenta. Ma on na celu polepszenie, dostosowanie ich do własnych potrzeb. Hacking jest procesem odbywającym się bez wiedzy i zgody marki.
• Crowsourcing - to proces czerpania wiedzy czy pomysłów bądź inspiracji bezpośrednio od konsumentów. Polega na oferowaniu możliwości wypowiedzenia się konsumentom na temat produktu albo usługi jakiego używają bądź chcieliby używać.
• Collective Intelligence - polega na gromadzeniu problemów wielu firm na serwisach będących ogólnodostępnymi serwisami, które umożliwiają globalną komunikację. Co w rezultacie daje możliwość pozyskania pomysłów konsumentów z całego świata. Ze względu na ilość opinii, rozwiązanie danego pomysłu jest o wiele łatwiejsze (A. Lebiejko, 2011, s. 48)

Prosument w rozumieniu twórcy pojęcia

Alvin Tofler formułując pojęcie prosumenta traktował je szeroko. Nazywał w ten sposób wszelkie rodzaje działalności, w ramach której wykonawca podejmuje się różnych czynności mających służyć wytworzeniu dobra, które będzie zaspokajać jego potrzeby. Tofler podzielił historię gospodarki tak, że powstały trzy okresy, które charakteryzowały się kolejnymi falami przemian. "Pierwsza fala" trwała tysiące lat, ludzie zajmowali się produkcją na własny użytek, więc wszelkie wyprodukowane dobra takie jak żywność, odzież czy naczynia lub broń były zdobywane lub też wykorzystywane a następnie używane przez te same jednostki. "Druga fala" charakteryzowała się produkcją na wymianę, i rozdzieleniem funkcji produkcji i konsumpcji. Właśnie w drugim okresie umocniło się rozumienie ryku jako sieć wymiany handlowej. W "trzeciej fali" konsument zaczął aktywnie uczestniczyć w produkcji. Symptomem tego właśnie okresu jest postawa, która cechuje się skłonnością do przejmowania części pracy, którą dotychczas wykonywał producent przez konsumenta, z takich przyczyn jak mniejszy koszt produktu bądź też lepsze dostosowanie do indywidualnych potrzeb (A. Lebiejko, 2011, s. 45)

Prosument — artykuły polecane

Prosumpcja — Sharing economy — Nowy marketing — Agrobiznes — Rynek zbytu — C2B — Generacja Z — Open Source — Chmura obliczeniowa — Prognoza długoterminowa

Bibliografia

• Lebiejko A. (2011), Współczesny prosument - próba identyfikacji zjawiska na polskim rynku usług bankowych, Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management, nr 50
• Rupik K. (2010), Prosument w procesie planowania marketingowego, Relacyjne aspekty zachowań konsumenckich nr 608
• Żmuda-Trzebiatowska E. (2010), Relacyjne aspekty zachowań konsumenckich, Zeszyty naukowe nr 608 Problemy zarządzania, finansów i marketingu nr 15, Uniwersytet Szczeciński

Autor: Sylwia Mistarz