Open Source

Open Source jest ruchem na rzecz otwartego oprogramowania, którego celem jest dążenie do tego, aby istniał swobodny i wolny dostęp do oprogramowania przez wszystkich użytkowników. Jest to także odłam Wolnego Oprogramowania.

Ruch ten założony został przez grupę informatyków zainteresowanych wolnym oprogramowaniem, którzy postanowili wprowadzić nowy termin marketingowy na wolne oprogramowanie, pragnąc przedstawić go jako model przyjazny firmom i mniej zaangażowany ideologicznie w procesie konkurencji z oprogramowaniem własnościowym. Doprowadziło to do utworzenia Open Source. Przyjęli oni Definicję Oprogramowania Open Source opierając się na Wytycznych dotyczących Wolnego Oprogramowania, będących zasadami, według których kwalifikuje się, czy określone programy mogą być uznane za Wolne Oprogramowanie.

Jednak definicja Open Source jest mniej rygorystyczna, dopuszczając przez to niektóre licencje nieakceptowane prze Wolne Oprogramowanie. Założona została również organizacja pomocnicza o nazwie Open Source Initiative (OSI).

Open Source jest oprogramowaniem, którego licencja pozwala na legalne i nieodpłatne kopiowane, zarówno kodu wynikowego jak i źródłowego oraz na dowolne modyfikacje kodu źródłowego.

TL;DR

Open Source to ruch na rzecz otwartego oprogramowania, który dąży do swobodnego dostępu do kodu źródłowego. Jest to alternatywa dla oprogramowania własnościowego. Główne cechy to wolna redystrybucja, otwarty kod źródłowy, prace pochodne i integralność kodu. Open Source jest atrakcyjny dla biznesu ze względu na niezawodność, elastyczność i szybki rozwój. Oprogramowanie Open Source jest dostępne za darmo i może być modyfikowane. Istnieją różnice między darmowym oprogramowaniem a otwartym. Licencje Open Source to m.in. GPL i BSD. Licencja GPL wymaga udostępnienia kodu źródłowego, a BSD nie. Licencja GPL jest korzystna dla użytkowników.

Główne cechy

Aby dany program został zakwalifikowany jako Open Source musi spełnić następujące kryteria:

• wolna redystrybucja
• otwarty kod źródłowy
• prace pochodne
• integralność kodów źródłowych autora
• nie dyskryminowanie osób lub grup
• nie dyskryminowanie pól zastosowań
• rozpowszechnianie licencji
• licencja nie musi być szczególna dla produktu
• licencja nie może wpływać na inne oprogramowanie

Cechy

Podstawową cechą Open Source jest możliwość swobodnego dostępu do kodów źródłowych oprogramowania przez Internet, dzięki czemu mogą być one zmieniane, udoskonalane i rozpowszechniane, co pociąga za sobą szybki rozwój programów. W ten sposób powstaje niezawodne oprogramowanie, które jest często o wiele efektywniejsze niż oprogramowanie zamknięte, bowiem nad tym drugim pracuje niewielka liczba informatyków, nie będących w stanie wyłapać wszystkich błędów oraz nie ingerujących w kod źródłowy po zakończeniu pracy, przez co nie jest możliwa bieżąca modernizacja.

Open Source jest bardzo atrakcyjny dla biznesu, a więc dla funkcjonowania przedsiębiorstw i ich zarządzania. Jest przede wszystkim niezawodny, bowiem jako udostępniony powszechnie może być nieustannie poprawiany a błędy szybko eliminowane. Jego cechą jest także elastyczność. Kolejną korzyścią jest szybkość rozwoju tego oprogramowania, co pozwala na jego adekwatność z rzeczywistością społeczno-gospodarczą. Dzięki Open Source firma może obniżyć koszty ogólne nie musząc kupować drogiego, komercyjnego software'u. Jest to również możliwość załagodzenia konfliktu z prawem i producentami oprogramowania oraz szansa wglądu w technologie programistyczne i rozwijania dzięki temu programów na własne potrzeby.

Przykładem Open Source są między innymi następujące programy: Linux, OpenOffice, PostgreSQL, Apache, ZOPE, sendmail i wiele innych.

Różnice między darmowym oprogramowaniem a otwartym

W potocznym języku oba te pojęcia występują zamiennie, jednakże różnią się między sobą zasadniczo. Głównym problemem jest tutaj słowo "wolne", które jest różnie interpretowane. Oprogramowanie darmowe jak sama nazwa wskazuje oznacza, że jest ono wolne od opłat, jednakże nie zawsze musi być wolne od restrykcji licencyjnych. Wśród programistów open source wolne oprogramowanie oznacza to, że jego zastosowanie nie jest w żaden sposób ograniczane przez licencję, a także cały kod danego oprogramowania jest powszechnie dostępny i udostępniany bez konieczności płacenia. Jest to kompletne przeciwieństwo oprogramowania darmowego zwanego także freeware. Jest ono co prawda dostarczane bezpłatnie, jednakże posiada cały szereg obostrzeń, takich jak na przykład niemożność korzystania z niego w przypadku zastosowań komercyjnych.

Warto zwrócić tu uwagę, że ze względu na definicję open source opracowaną przez organizację Open Source Initiative jakiekolwiek ograniczenie w zastosowaniu licencji lub dla użytkownika uniemożliwia zaklasyfikowanie oprogramowania w kategorii open source. Dlatego też w tej kategorii nie można zaklasyfikować wielu programów, które są dostępne za darmo dla dla pewnej grupy użytkowników takich jak np. tylko dla organów ściagania lub tylko do zastosowań niekomercyjnych.

Typy licencji open source

Organizacja Open Source Initiative wyodrębniła 58 różnych rodzajów licencji open source. W praktyce najczęściej wykorzystywane są dwa z nich czyli GPL i BSD.

Licencja GPL czyli GNU Public License wymaga, aby wszelkie modyfikacje, które zostały wprowadzone do kodu oprogramowania oprócz postaci skompilowanej były udostępniane także w postaci źródłowej.

Licencja BSD czyli Berkeley Software Distribution License nie wymaga tych rzeczy co licencja GPL, jednakże potrzebuje ona za to potwierdzenia, że oprogramowanie, które jest rozprowadzane mieści kod z licencji BSD.

W codziennym użytkowaniu oznacza to po prostu, że autor oprogramowania komercyjnego na licencji GPL musi udostępnić użytkownikowi pełen kod programu. W przypadku licencji BSD autor jest zwolniony z tego wymogu.

Jak można prosto zauważyć licencja GPL jest bardzo korzystna dla użytkownika, który dzięki udostępnionemu kodu może wprowadzić w nim niezbędne dla siebie poprawki.

Open Source — artykuły polecane

JavaScript — Program komputerowy — Baza NoSQL — Oprogramowanie dedykowane — Cobol — BASIC — Kod kreskowy — Java — Ethereum

Bibliografia

• Altheide C., Carvey H. (2013), Informatyka śledcza. Przewodnik po narzędziach open source, Helion, Gliwice
• Chełkowski T. (2015), Czy wolne i otwarte oprogramowanie może przyczyniać się do wzrostu gospodarczego?, e-mentor, nr 2
• Kędzierski J., Małek Ł., Oleksy A. (2012), Zastosowanie otwartego oprogramowania w systemie sterowania robotem społecznym, Postępy Robotyki, wolumen 182
• Kotuła S. (2014), Wstęp do open source, SBP
• Strona internetowa: Związek między ruchem Free Software a ruchem Open Source
• Wikipedia.org, Open Source Initiative

Autor: Laura Goncerz, Kinga Mazur, Damian Mystek