Operacje walutowe

Operacje walutowe - są to transakcje kupna-sprzedaży walut. Mogą być zawierane przez osoby fizyczne, podmioty gospodarcze, inne osoby prawne i banki, sprzedające walutę zagraniczną za walutę krajową lub kupują walutę obcą za walutę krajową. Przy zawieraniu transakcji niezbędne jest określenie kursu walutowego oraz terminu wzajemnej dostawy walut. W warunkach transformacji mogą wystąpić kursy kasowe i kursy terminowe.

Przeprowadzaniem transakcji walutowych zajmują się dilerzy walutowi, którzy mogą przeprowadzać dane operacje na własny rachunek na giełdzie lub w imieniu banków komercyjnych. Warto podkreślić, że sam rynek walutowy ma charakter zdecentralizowany, a co za tym idzie, operacje nie są realizowane w określonym miejscu.

Operacje walutowe można podzielić na dwie główne kategorie:

• transakcje rzeczywiste - tworzą one transakcje kasowe, terminowe oraz tzw. swap,
• Transakcje walutowe będące instrumentami o charakterze pochodnym, takie jak futures i opcje walutowe a także bardziej złożone instrumenty rynku derywatów.

Różnice między poszczególnymi typami operacji:

1. transakcje rzeczywiste wymagają dostawy waluty, która została ustalona w kontrakcie, w trybie realnym, z kolei transakcje pochodne uwzględniają rozliczanie różnicowo bez konieczności dostawy waluty,
2. prawa i obowiązki stron danego kontraktu będącymi instrumentami pochodnymi mogą mieć charakter asymetryczny (opcje),
3. miejsce zawierania transakcji to najczęściej w przypadku transakcji pochodnych giełdy finansowe a w przypadku transakcji rzeczywistych to rynek pozagiełdowy (OTC - Over The Counter Market).

TL;DR

Operacje walutowe to transakcje kupna i sprzedaży walut, które mogą być zawierane przez osoby fizyczne, podmioty gospodarcze, osoby prawne i banki. Działają nimi dilerzy walutowi, a transakcje mogą być realizowane na rynku kasowym lub terminowym. Istnieją różne rodzaje operacji, takie jak transakcje kasowe, terminowe, futures, swap, opcje walutowe. Handel walutami odbywa się na giełdzie walutowej (Forex), która jest największym rynkiem finansowym na świecie. Rynek ten charakteryzuje się brakiem centralnego ośrodka regulującego, a handel odbywa się elektronicznie przez 24 godziny na dobę. Głównymi uczestnikami rynku Forex są banki, fundusze inwestycyjne i inwestorzy indywidualni.

Rodzaje operacji walutowych

• Transakcje kasowe (spot) - polegają na zakupie danej waluty za inną walutę po kursie, który obowiązuje w dniu zawarcia transakcji.

Motywy zawierania transakcji kasowych:

1. operacje mające charakter spekulacyjny,
2. operacje, które mają służyć utrzymaniu prawidłowej struktury walutowej aktywów i pasywów,
3. obsługa klientów banków, które prowadzą działalność zagraniczną,
4. arbitraże walutowe.

• Transakcje terminowe (forward) - Są to kontrakty zakupu danej waluty za inną z klauzulą jej faktycznego dostarczenia w danym terminie w przyszłości lecz po kursie, który został uzgodniony w dniu zawarcia umowy.

1. Negocjowanie tych operacji następuje indywidualnie przez strony umowy,
2. Realizacja transakcji następuje poprzez fizyczną dostawę środków,
3. Operacje realizowane są na rynku pozagiełdowym oraz mają niską płynność, co wiąże się z ich realizacją przed terminem zapadalności,
4. Realizują je zazwyczaj duże podmioty rynkowe.

Motywy zawiązywania transakcji forward:

1. rodzaj zabezpieczenia przed ryzykiem kursowym,
2. operacje te służą utrzymaniu prawidłowej struktury walutowej aktywów i pasywów,
3. motyw spekulacyjny.

• Transakcje futures - zawierane są na giełdach na okrągłe i wystandaryzowane kwoty co odróżnia je od transakcji forward, które są zawierane na dowolne sumy, poza giełdą.
• Transakcje swap - polegają one na zakupie za walutę krajową danej sumy waluty obcej z zastrzeżeniem jej odsprzedaży w określonym terminie w przyszłości zgodnie z kursem, który został uzgodniony w dniu zawarcia umowy.

Transakcja swap jest równocześnie operacją kasową oraz terminową na tę samą kwotę. Występuje kurs kasowy dla transakcji pierwszej i kurs terminowy dla drugiej.

• Opcje walutowe - jest to prawo a nie obowiązek do zakupu bądź sprzeedaży obcej waluty po ustalonym kursie z zastrzeżeniem dostarczenia jej w danym terminie w przyszłości. Istnieje prawo do odstąpienia od transakcji, płacąc drugiej stronie umowy prowizję z tytułu rezygnacji.
• Transakcje futures - ich sens ekonomiczny jest zbliżony do transakcji terminowych; zabezpieczenie w postaci izby clearingowej giełdy.

Transakcje spot, terminowe (forward), swap są określane również jako operacje tradycyjne. natomista transakcje przyszłościowe (futures) oraz opcyjnie (options) są nazywane transakcjami nowymi.

Operacja walutowe na giełdzie

Handel walutami pomaga zróżnicować portfel inwestycyjny. Najlepszym miejscem do takiego handlu jest giełda walutowa zwana FOREX (ang. foreign exchange). Istotą tego rynku jest wymiana waluty jednego kraju na walutę drugiego kraju w warunkach giełdowych czyli swobodnego kształtowania się kursów wymiany. Jest to największy rynek finansowy świata, szacuje się że dziennie obraca się na nim 2,5 bln USD. Rynek ten charakteryzuje się tym że nie posiada centralnego ośrodka który by go regulował. Handel prowadzony jest elektronicznie przez 24 godziny na dobę. Transakcje polegają zasadniczo na spekulacji jednej waluty w stosunku do drugiej. Większość zleceń dotyczy głównych par walut, czyli dolara amerykańskiego (USD), waluty europejskiej (Euro), japońskiego jena (JPY), funtem brytyjskim (GBP), oraz frankiem szwajcarskim (CHF). Ponad 75% transakcji opiera się o te waluty

Sam rynek walutowy na którym przeprowadzane są operacje walutowe powstał po to aby ułatwić rozliczenia między różnymi państwami. W przedstawicielstwie państw, graczami na tym rynku były największe krajowe banki które pełniły rolę pośrednika w wymianie. Dzięki takiej wymianie informacji między bankami szybko powstał rynek podobny, lecz bez udziały państw oraz regulacji. Rozwinął się on bez pomocy jakichkolwiek rządowych jednostek, oparty wyłącznie na doświadczeniu, oraz praktyce która do tej pory się kształtowała.

Do największych uczestników rynku FOREX należą banki komercyjne, inwestycyjne oraz centralne. Pozostałymi to wszelkiego rodzaju fundusze inwestycyjne, oraz miliony inwestorów rozsianych na całym świecie. Dominują inwestorzy z Wielkiej Brytanii 33%, następnie Stany Zjednoczone 17% oraz Japonia 10%.

Operacje walutowe — artykuły polecane

Transakcja kompensacyjna — Rynek giełdowy — Kontrakt future — Giełda — Swap walutowy — Forex — Instrumenty finansowe — Transakcja SWAP — Repo

Bibliografia

• Bilski J. (2006), Międzynarodowy system walutowy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Czekała M. (2013), Transakcje walutowe, optymalizacja zleceń, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, Vol.34 Nr.2
• Dicks J. (2007), Forex dla początkujących, Helion, Gliwice
• Dolan B. (2011), Inwestycje walutowe dla bystrzaków, Wydawnictwo Helion, Gliwice
• Kaźmierczak A. (2008), Polityka pieniężna w gospodarce otwartej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Miklaszewski S., Mesjasz L., Molendowski E., Małecki P., Pera J., Bieda M., Bielawska-Garlińska J.(2003), Międzynarodowe stosunki gospodarcze u progu XXI wieku, Difin, Warszawa
• Milewski M. (2012), Forex rynek walutowy dla początkujących inwestorów, Wydawnictwo Samp, Warszawa
• Szmelter M. (2014), Metody zawierania transakcji na światowym rynku walutowym, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 804

Autor: Joanna Klocek, Mateusz Kędziora