Organizacje regulujące ruch turystyczny

Polityka turystyczna ma na celu określenie celów ekonomicznych, politycznych, społecznych i kulturalnych dotyczących rozwoju turystyki, dążenie do zaspokojenia potrzeb społecznych w zakresie uprawiania turystyki, racjonalne wykorzystanie zasobów pracy i kapitału w sferze gospodarki z poszanowaniem środowiska przyrodniczego. Ma czuwać nad kształtowaniem optymalnych rozmiarów struktury ruchu turystycznego. Sektor turystyki może prawidłowo funkcjonować dzięki przejrzystemu i jednolitemu systemowi aktów prawnych, które powinny odpowiednio regulować ten obszar gospodarki. (Żywicka 2013, s. 15-16) Te założenia polityki turystycznej realizują konkretne podmioty, organizacje i instytucje.

TL;DR

Polityka turystyczna ma na celu określenie celów rozwoju turystyki i zaspokojenie potrzeb społecznych. Organizacje międzynarodowe, takie jak ONZ, WTO i OECD, regulują ruch turystyczny i wspierają rozwój turystyki. W Polsce państwowe organy, takie jak Ministerstwo Sportu i Turystyki oraz Polska Organizacja Turystyczna, nadzorują i promują turystykę. Stowarzyszenia turystyczne, takie jak Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze i Polska Izba Turystyki, reprezentują interesy branży turystycznej. Wszystkie te organy mają za zadanie kontrolę i rozwój ruchu turystycznego.

Organizacje międzynarodowe

Najważniejsze organizacje regulujące ruch turystyczny to organizacje międzynarodowe, które dzielimy na międzyrządowe i pozarządowe. Do międzyrządowych organizacji, czyli organizacji utworzonych z co najmniej trzech państw należą:

1. Organizacja Narodów Zjednoczonych - siedziba główna znajduje się w Nowym Jorku, ONZ ma na celu popieranie rozwoju przyjaznych stosunków między państwami, utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa. Należy wspomnieć o Programie Rozwoju ONZ, w ramach którego realizuje się wiele projektów min. projekt trasy turystycznej północ-południe (Tatry - Balaton - Adriatyk), wspiera się rozwój parków narodowych, doskonali się pracowników zatrudnionych w gospodarce turystycznej. Do organizacji działających w ramach ONZ zajmujących się sprawami turystyki wliczamy ONZ do Spraw Oświaty i Kultury (UNESCO), która prowadzi Listę Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego oraz Listę Światowego Dziedzictwa w Niebezpieczeństwie. Pośredni wpływ na turystykę maja również takie organizacje ONZ jak: Światową Organizację Handlu (WTO), Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa (ICAO).
2. Światowa Organizacja Turystyki (WTO) - jej siedziba znajduje się w Madrycie. Głównym celem WTO jest promocja i rozwój turystyki, podejmowanie działań w zakresie ochrony środowiska i dziedzictwa kulturowego. Organizacja ta prowadzi również badania kontrolujące rozwój turystyki, analizy ekonomiczne, działalność wydawniczą, działalność badawczą w dziedzinie ułatwień w zakresie formalności granicznych, organizuje konferencje i seminaria międzynarodowe oraz udziela pomocy państwom członkowskim jak i państwom rozwijającym się.
3. Unia Europejska - jej siedziba znajduje się w Brukseli. Powołuje ona następujące organy i instytucje pomocnicze, które mają wpływ na ruch turystyczny:
   • Parlament Europejski - powołuje on Komisję ds. Transportu i Turystyki, która utrzymuje stałą współpracę między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską, a sektorem turystycznym w poszczególnych krajach członkowskich UE. Ponadto oferuje liczne instrumenty finansowe wspomagające turystykę w danym państwie.
   • Rada Unii Europejskiej - instytucja przyjęła m.in. uchwałę Rady z dn. 21 maja 2002 roku w sprawie przyszłości turystyki europejskiej.
   • Komisja Europejska - jest podzielona na tzw. dyrekcje generalne. Turystyką zajmuje się Dyrekcja Generalna do spraw Przedsiębiorczości i Przemysłu - DGXXIII, w której powstał Wydział Turystyki. Do jego zadań należy promocja konkurencyjności oraz zrównoważonego rozwoju w turystyce europejskiej, implementacja przepisów regulujących działanie rynku turystycznego, a także podkreślanie znaczenia turystyki w rozwoju gospodarczym.
   • Komitet Ekonomiczny i Społeczny - jedna z najbardziej aktywnych instytucji europejskich w sektorze turystyki. Z jego inicjatywy lub na wniosek KE, powstało wiele opinii dotyczących polityki turystycznej.
   • Komitet Regionów - współuczestniczy w polityce regionalnej UE. Jego komisje zajmują się m.in. rozwojem regionalnym i gospodarczym, transportem, komunikacją czy planowaniem przestrzennym.
   • Europejski Bank Inwestycyjny - jego pożyczki są przeznaczane na wspomaganie postępu gospodarczego obszarów mniej rozwiniętych, rozbudowę transeuropejskich sieci transportowych, energetycznych i telekomunikacyjnych, ochronę środowiska oraz ochronę dziedzictwa architektonicznego i kulturowego (Walasek 2014, s. 44-53)
4. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) - siedziba OECD znajduje się w Paryżu. Organizacja ta ma na celu popieranie handlu światowego, osiągnięcie szybkiego wzrostu gospodarczego, wspieranie słabiej rozwiniętych państw. Sprawami turystyki zajmuje się Komitet Turystyczny OECD, który działa na rzecz liberalizacji podróży międzynarodowych, wymiany handlowej, ułatwia kontakty między krajami, oraz udziela pomocy członkom OECD w ulepszaniu ich polityki turystycznej.

Do organizacji pozarządowych, czyli zorganizowanych stowarzyszeń o charakterze porozumienia prywatnego, którego członkami są osoby fizyczne, związki osób lub osoby prawne z co najmniej trzech państw, wliczamy organizacje:

1. Zajmujące się ogólnymi sprawami turystyki:
   • Uniwersalne np. Międzynarodowa Akademia Turystyki w Monte Carlo zajmująca się aspektami kulturalno-humanistycznymi turystyki, Międzynarodowe Stowarzyszenie Turystyki w Luksemburgu badające zagadnienia turystyki międzynarodowej
   • Regionalne np. Europejska Komisja Turystyczna, Stowarzyszenie Turystyczne Regionu Oceanu Spokojnego
2. Zajmujące się wybranymi zagadnieniami turystyki np. Międzynarodowa Federacja Samochodowa, Międzynarodowa Federacja Motocyklowa, które grupują kluby samochodowe lub motocyklowe.
3. Zawodowe organizacje turystyczne:
   • transportowe np. Międzynarodowa Federacja Drogowa
   • hotelarskie np. Międzynarodowe Stowarzyszenie Hotelowe
   • podróży np. Światowe Stowarzyszenie Agencji Podróży
4. Pośrednio związane z turystyką np. Międzynarodowa Izba Handlowa.

Międzynarodowe organizacje mają głównie na celu zwalczanie przeszkód występujących w międzynarodowym ruchu turystycznym oraz tworzenie dogodnych warunków do rozwoju międzynarodowej współpracy w sferze turystyki.

Państwowe organy regulujące ruch turystyczny

Kolejnymi w hierarchii podmiotów regulujących ruch turystyczny są organy na szczeblu państwowym. Są to:

1. Administracja rządowa:
   • Ministerstwo Sportu i Turystyki, które ma za zadanie przyczyniać się do rozwoju sportu powszechnego, wyczynowego oraz turystyki oraz nadzoruje wszystkie związki sportowe i organizacje turystyczne. Podlega mu Departament Turystyki, który odpowiada za tworzenie mechanizmów prawno-ekonomicznych turystyki, nadzoruje realizację zadań dotyczących promocji turystyki na rynku krajowym i zagranicznym, zajmuje się zagospodarowaniem turystycznym, realizuje zadania związane z promocją i rozwojem turystyki, przygotowuje akty normatywne w obszarze turystyki oraz tworzy i przeprowadza szkolenia kadr zawodowych sektora turystyki (G. Michniewicz 2012, s. 22-24)
   • Polska Organizacja Turystyczna (POT), której głównymi zadaniami jest promowanie Polski jako obszaru atrakcyjnego turystycznie; umożliwianie funkcjonowania oraz rozwoju polskiego systemu informacji turystycznej w Polsce i za granicą; inicjowanie, opiniowanie i wspieranie planów rozwoju oraz modernizacji infrastruktury turystycznej; inspirowanie do zakładania i rozwijania regionalnych organizacji turystycznych oraz podejmowanie współpracy z nimi (R. Pawłowski 2016, s. 111)
2. Administracja samorządowa:
   • Wojewodowie, którzy wydają paszporty, wizy, wydają cudzoziemcom tymczasowe dokumenty podróży, wydają zezwolenia na organizowanie imprez turystycznych, dokonują kontroli uprawnień pilotów wycieczek i przewodników turystycznych, prowadzą ewidencję obiektów hotelarskich.
   • Samorządy terytorialne, które mają wpływ na tworzenie warunków sprzyjających turystyce zajmując się sprawami takimi jak gospodarka terenami, ochrona środowiska, usuwanie i oczyszczanie ścieków, utrzymanie czystości, organizacja ruchu drogowego, lokalny transport zbiorowy, utrzymanie bibliotek i innych placówek upowszechniania kultury, terenów rekreacyjnych, terenów zielonych oraz utrzymaniem porządku publicznego. Samorządy mają również prawo do prowadzenia ewidencji pól biwakowych, kontrolowania obiektów hotelarskich, zawiadamiania organów prowadzących ewidencję obiektów hotelarskich o uchybieniach w czasie kontroli.
3. Stowarzyszenia turystyczne:
   • Polskie Towarzystwo Turystyczno - Krajoznawcze (PTTK), które promuje turystykę i krajoznawstwo wśród dzieci i młodzieży, prowadzi działalność w zakresie ekologii, ochrony dóbr kultury i tradycji oraz upowszechnia sport i kulturę fizyczną.
   • Polska Agencja Rozwoju Turystyki S.A., która skupia się przede wszystkim na opracowywaniu strategii rozwoju danych miast i regionów. 98% akcji agencji posiada Polska Organizacja Turystyczna.
   • Polskie Zrzeszenie Hoteli (PZH) reprezentujące organizacje świadczące usługi hotelarskie. Dba ono o przestrzeganie zasad etyki zawodowej hotelarzy oraz chroni interesy hotelarzy i gastronomików.
   • Polska Federacja Turystyki Wiejskiej " Gospodarstwa Gościnne", która promuje turystykę wiejską, dba o pielęgnowanie i ochronę walorów kulturowych oraz przyrodniczych obszarów wiejskich. Federacja promuje formy wypoczynku w gospodarstwach rolnych, agroturystycznych oraz na terenach wiejskich.
   • Polskie Towarzystwo Schronisk Młodzieżowych (PTSM), zajmujące się rozwojem, prowadzeniem, budowaniem i organizowaniem bazy schronisk młodzieżowych. Towarzystwo rozpowszechnia turystykę wśród młodzieży m.in. poprzez wspieranie szkolnych schronisk młodzieżowych i organizowanie tras oraz obozów wędrownych.
   • Polska Izba Turystyki (PIT), która reprezentuje interesy gospodarcze w zakresie turystyki przedsiębiorców w niej zrzeszonych.
   • Regionalne (ROT) i lokalne organizacje turystyczne (LOT), których głównym zadaniem jest popularyzowanie turystyki w społeczności regionalnej lub lokalnej. Ich działania powinny budować atrakcyjny wizerunek turystyczny regionu oraz przyczyniać się do rozwoju oferty turystycznej w regionie i powiększania inwestycji w sektorze turystycznym (G. Michniewicz 2012, s. 40-46)
4. Stowarzyszenia usługowe w turystyce i sporcie:
   • Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (WOPR) zajmujące się prowadzeniem działań ratowniczych na obszarach wodnych.
   • Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (GOPR) zajmujące się prowadzeniem działań ratowniczych na obszarach górskich (G. Michniewicz 2012, s. 57-58)

Wszystkie wyżej wymienione organy mają czuwać nad ruchem turystycznym, gdyż turystyka jak każda inna dziedzina gospodarki wymaga pewnych określonych zasad, reguł działania, wyznaczenia pewnych barier ograniczających jej rozwój oraz kontroli przestrzegania tych praw i obowiązków.

Organizacje regulujące ruch turystyczny — artykuły polecane

Instytucje nadzorujące (ochrona środowiska) — Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej — Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka — Izba rzemieślnicza — Izba gospodarcza — Wspólnoty europejskie — Konfederacja Lewiatan — Związek banków polskich — ASEAN

Bibliografia

• Alejziak W. (2003), Międzynarodowe Organizacje Turystyczne, Wydawnictwo ALBIS, Kraków
• Fedyk W., Morawski M. (2014), Regionalne organizacje turystyczne - organizacjami współpracy. Prawda czy fałsz?, Folia turistica, nr 32
• Gaworecki W. (2010), Turystyka, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Kaczmarska A. (2014), Wybrane czynniki rozwoju turystyki, Studia Ekonomiczne, 176
• Michniewicz G. (2012), Turystyka i sport. Aspekty organizacyjno-prawne, Polskie Wydawnictwo Prawnicze Iuris, Poznań
• Nowak A. (2014), Rola Opolskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej (OROT), organizacji lokalnych i JST w kreowaniu i rozwoju produktu turystycznego Opolszczyzny, Folia turistica, nr 32
• Nowak S., Ulfik A., Halemba P. (2012), Wpływ działalności lokalnych organizacji turystycznych na rozwój branży turystycznej w regionie, Logistyka 3
• Pawłowski R. (2016), Prawo w turystyce, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce
• Walasek J. (2014), Turystyka w Unii Europejskiej, Difin, Warszawa
• Zawistowska H. (1999), Podstawy prawa w turystyce, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa
• Żywicka A. (2013), Rygory prawne podejmowania oraz prowadzenia działalności turystycznej w Polsce, Wydawnictwo Difin, Warszawa

Autor: Agnieszka Madej, Patryk Gębica