Ewidencja działalności gospodarczej

Ewidencja Działalności Gospodarczej - spis osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (baza przedsiębiorców), w Polsce funkcjonuje jako Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (A. Żywicka 2012, s. 86). Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej budowano w sposób podobny do Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego (A. Żywicka 2012, s. 85). Konieczność rejestracji podmiotów prowadzących działalność gospodarczą wynika z artykułu 14 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przyjętej 2 lipca 2004 roku (A. Wójtowicz-Dawid 2009, s. 93). Aby prowadzić działalność gospodarczą w sposób legalny, każda osoba fizyczna musi nieodpłatnie dostarczyć wniosek o wpisanie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej - wymóg ten dotyczy także współwłaścicieli spółki cywilnej (B. Gnela 2016, s. 30). Prawidłowo złożony wniosek jest automatycznie przyjmowany i pozwala na zarejestrowanie działalności - jest on dostępny w Biuletynie Informacji Publicznej prowadzonym przez ministra odpowiedzialnego za gospodarkę, na stronie internetowej CEIDG, udostępnia go także w formie elektronicznej administracja publiczna za pośrednictwem swojej platformy (B. Gnela 2016, s. 30-31). Informacje w rejestrze są ogólnodostępne - można je zobaczyć na stronie internetowej rejestru, jednakże istnieją także informacje, które nie są dostępne (B. Gnela 2016, s. 32).

TL;DR

Ewidencja Działalności Gospodarczej w Polsce jest prowadzona przez Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą muszą zarejestrować się w CEIDG, aby działać legalnie. Rejestracja może odbyć się elektronicznie lub przez dostarczenie dokumentów do urzędu gminy. Informacje w rejestrze są ogólnodostępne, ale niektóre informacje są prywatne. CEIDG zapewnia informacje o podmiotach i osobach prowadzących działalność gospodarczą. Wcześniej ewidencja była prowadzona przez gminy, ale od 1 lipca 2011 roku jest jednolita i centralna.

Cele prowadzenia ewidencji

Ewidencja Działalności Gospodarczej prowadzona jest z kilku ważnych powodów:

• dzięki CEIDG każdy może zapoznać się z informacjami, które są nieodpłatnie podawane przez Centralną Informację Krajowego Rejestru Sądowego
• dzięki CEIDG można zdefiniować obszar oraz datę modyfikacji wpisów w ewidencji oraz instytucji, która je przeprowadza
• umieszczanie w ewidencji osób prowadzących działalność gospodarczą jako osoby fizyczne
• CEIDG zapewnia dostęp do informacji na temat podmiotów oraz osób prowadzących działalność gospodarczą (obszar informacji został zdefiniowany w ustawie) (B. Gnela 2016, s. 30).

Sposoby rejestracji

Podanie o rejestrację działalności gospodarczej może zostać złożone na kilka sposobów:

• elektronicznie przy pomocy formularza na stronie CEIDG - wówczas fakt ten zostaje zaświadczony poprzez wysłanie maila na adres składającego, który następnie składa podpis elektroniczny
• dostarczenie przez osobę ubiegającą się o wpis w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej odpowiednich dokumentów do urzędu gminy
• dopuszczalna jest również wysyłka dokumentów do urzędu gminy za pośrednictwem listu poleconego, jednakże wówczas wymagane jest poświadczenie notariusza o zgodności podpisu - po otrzymaniu dokumentów gmina dokonuje rejestracji działalności gospodarczej i umieszcza go w centralnym systemie, a wnioskodawca otrzymuje dokument z potwierdzeniem (A. Żywicka 2012, s. 86-87).

Jeżeli osoba składająca wniosek o rejestrację nie spełnia wymaganych warunków, wówczas otrzymuje postanowienie o odmowie - może się od niej odwołać do samorządowego kolegium odwoławczego lub w razie potrzeby do wojewódzkiego sądu administracyjnego (A. Żywicka 2012, s. 88). Jeżeli natomiast osoba prowadząca działalność gospodarczą zdecyduje o jej wstrzymaniu lub zawieszeniu, powinna do siedmiu dni o tym poinformować (A. Żywicka 2012, s. 88). Może ona zostać usunięta z ewidencji na swoją prośbę, ale także w sytuacji, gdy zostanie wydana decyzja z urzędu, na przykład gdy zabroniono jej prowadzenia wskazanej działalności gospodarczej, w określonych okolicznościach mogą także zostać zmodyfikowane bądź usunięte nieodpowiednie informacje w ewidencji (A. Żywicka 2012, s. 88).

Czynności przy dokonywaniu wpisu

Uzyskanie wpisu w CEIDG wymaga dokonania następujących czynności:

• należy podać informacje, które wyznacza artykuł 25 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
• należy zażądać aby poinformowano o dokonaniu rozpoznania bądź uaktualnienia
• przedsiębiorca musi dostarczyć dokument, w którym deklaruje, że nie zakazano mu wykonywać zawodu bądź prowadzić działalności gospodarczej, którą należy wpisywać do rejestru
• należy zażądać wpisu bądź jego modyfikacji w REGON
• zażądać aby poinformowano że będziemy płacić składki lub że zmienił się nasz status w tej kwestii, bądź zażądać przekazania deklaracji o tym że nadal będziemy płacić ubezpieczenie społeczne rolników
• oprócz tego należy zażądać akceptacji dokumentu w którym określa się PIT bądź kartę podatkową jako preferowaną formę opodatkowania (B. Gnela 2016, s. 31).

Podmiot zostaje umieszczony w ewidencji w momencie pojawienia się w niej informacji - musi to nastąpić przed upłynięciem kolejnego dnia roboczego po dniu, w którym został w odpowiedni sposób dostarczony wniosek (B. Gnela 2016, s. 31). Oprócz tego ewidencja dostarcza informacje do odpowiedniego naczelnika urzędu skarbowego oraz do ZUS, GUS, bądź KRUS, dołączając do tego powiadomienie o przyznaniu NIP oraz rejestracji w CEIDG (B. Gnela 2016, s. 31).

Wcześniejsze rozwiązania

Zasady dotyczące ewidencjonowania przedsiębiorstw do 1 lipca 2011 roku były określane przez artykuły 7a-7i ustawy prawo działalności gospodarczej z 19 listopada 1999 roku, która następnie została uchylona (A. Żywicka 2012, s. 84-85). Ówczesna sytuacja wyróżniała się następującymi cechami:

• ewidencja zarządzana była przez gminę, wpis można było otrzymać od prezydenta miasta, burmistrza lub wójta sprawującego władzę na terenie, gdzie mieszkała osoba składająca wniosek
• jeżeli o wpis wnioskowała osoba posiadająca obywatelstwo polskie ale nie zamieszkująca Polski, bądź osoba mająca obywatelstwo państwa należącego do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu lub Unii Europejskiej, to jej działalność była rejestrowana przez instytucję, pod którą podlegał obszar, gdzie znajdowała się siedziba firmy w Polsce (M. Domagała 2010, s. 13)
• nie istniała jedna, centralna ewidencja ale pojedyncze prowadzone przez gminy, przez co działało ich prawie 2500 - powodowało to spore problemy z odnajdywaniem danych odnośnie konkretnego właściciela firmy, co wynikało z potrzeby wiedzy na temat miejscowości, w której mieszkał bądź prowadził działalność
• ewidencje prowadzone przez gminy nie były do końca użyteczne, ponieważ odpowiedniość i wiarygodność zawartych w nich informacji nie była weryfikowana, nie dostarczały one zbyt wielu przydatnych danych
• w ewidencjach były umieszczane informacje na temat przedsiębiorstw należących do osób fizycznych, dzisiaj rejestrują się sami właściciele przedsiębiorstw (A. Żywicka 2012, s. 85-86)
• we wniosku o wpis przedsiębiorca musiał umieścić swój numer PESEL i oznaczenie - jeżeli prowadził działalność tam, gdzie mieszkał to wystarczyło aby podał informację o lokalizacji wraz z adresem, jeśli nie to musiał dodatkowo podać główny adres, pod którym prowadził działalność gospodarczą
• wnioskujący powinien był poinformować z czym związana będzie jego działalność oraz kiedy ją rozpocznie, a także podać adres mail i numer telefonu
• osoba prowadząca działalność gospodarczą wnioskując o rejestrację ubiegała się przy tym o wpisanie do REGON, czyli krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, wnosiła także o zarejestrowanie bądź modyfikację jej statusu jako płatnika składek oraz zarejestrowanie lub modyfikację statusu w ewidencji i identyfikacji podatników (M. Domagała 2010, s. 13).

Ewidencja działalności gospodarczej — artykuły polecane

Centralna ewidencja działalności gospodarczej — Numer REGON — Identyfikacja podatnika - numer NIP — Rejestracja działalności gospodarczej — Ustawa o KRS — Numer KRS — Rejestr firm — Rodzaje dokumentów składanych do ZUS — Agencja celna

Bibliografia

• Domagała M. (2010), Aspekty prawne prowadzenia działalności gospodarczej, Prawne i organizacyjne aspekty podejmowania działalności gospodarczej, nr 1
• Gnela B. (red.) (2016), Prawo handlowe dla ekonomistów, Wolters Kluwer, Warszawa
• Wójtowicz-Dawid A. (2009), Uczelnie wyższe jako przedsiębiorstwa, Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis Oeconomica, nr 270 (55)
• Żywicka A. (2012), Rejestry przedsiębiorców w polskim systemie prawnym, Zeszyty naukowe WSEI seria: Administracja, nr 2

Autor: Adrian Burzec