Potencjał

Potencjał przedsiębiorstwa jest kategorią wielowymiarową i dotyczy w różny sposób określonych możliwości, zbudowanych na szczególnych zdolnościach, kompetencjach, sprawnościach zawartych w posiadanych zasobach, a także na umiejętnym korzystaniu z zasobów otoczenia, które mają służyć osiąganiu celów wyznaczonych przez przedsiębiorstwo. Do zasobów zalicza się między innymi moc wytwórczą, marketing oraz zdolności w zakresie wytwarzania.

TL;DR

Potencjał przedsiębiorstwa to określone możliwości, zdolności i kompetencje zawarte w posiadanych zasobach, które służą osiąganiu celów. Ocena potencjału wymaga analizy zasobów wszystkich funkcji przedsiębiorstwa. Zasobowa teoria przedsiębiorstwa wskazuje na różne czynniki wpływające na potencjał, takie jak zasoby technologiczne, prawne, relacyjne, własność intelektualna i reputacja. Potencjał strategiczny to zasoby, którymi przedsiębiorstwo może dysponować. Potencjał relacyjny, czyli relacje z innymi podmiotami otoczenia, przyczyniają się do osiągnięcia celów przedsiębiorstwa. Krytyczne czynniki sukcesu określają, jakie działania przedsiębiorstwo musi podjąć, by zwiększyć swoją konkurencyjność. Przedsiębiorstwo może wykorzystać potencjał w różnych obszarach, takich jak logistyka, mobilność i jakość asortymentu. Potencjał przedsiębiorcy również wpływa na potencjał przedsiębiorstwa.

Ocena potencjału przedsiębiorstwa

Do oceny potencjału potrzebna jest głęboka analiza zasobów wszystkich funkcji przedsiębiorstwa:

• Marketing - sprzedaż - dystrybucja:
  • Produkt - jego charakterystyczne parametry,
  • Kompozycja ceny, zbytu (komercjalizacja) i systemu przepływu informacji,
  • Znajomość rynku - rynki główne, wspólne, wiodące, potencjalne.
• Produkcja - logistyka:
  • Infrastruktura;
  • Środki materialne,
  • Przygotowanie produkcji,
  • Wytwarzanie,
  • Magazynowanie i transport wewnętrzny.
• Badania i rozwój:
  • Dziedziny badań,
  • Nowe technologie,
  • Budżet.
• Finanse:
  • Bilans,
  • Rachunek wyników,
  • Finansowanie,
  • Rentowność.
• Kontrola zarządzania:
  • Analiza kosztów,
  • Analityczny rachunek eksploatacyjny,
  • Zarządzanie aktywami, majątkiem i prowadzenie rachunków klientów,
  • Stosowane instrumenty.
• Systemy informacji:
  • Lista zadań;
  • Schemat ogólny,
  • Używany sprzęt,
  • Systemy informacyjno-dokumentacyjne, systemy wewnętrznego przepływu informacji, przetwarzania danych,
  • Wykorzystanie banków danych, systemów eksperckich.
• Zasoby ludzkie i struktury:
  • Rekrutacja i integracja,
  • Szkolenie, doskonalenie zawodowe,
  • Systemy motywacyjne,
  • Określenie funkcji (schemat organizacyjny),
  • Zarządzanie społeczne przedsiębiorstwem (B. Kaczmarek 2010, s. 195-196)

Zasobowa teoria przedsiębiorstwa

Rozwój zasobowej teorii przedsiębiorstwa spowodował, że utworzyły się odrębne grupy czynników wpływających na potencjał organizacji. Wyróżnione zostały zasoby technologiczne, prawne, relacyjne, własność intelektualna oraz wizerunek i reputacja. Zasoby te mogą być również sklasyfikowane według obszarów działalności np. zarządzanie personelem. Prostota tej teorii pozwala zastosować ją w przedsiębiorstwach o różnej wielkości, ponieważ umożliwia ona łatwą alokację zasobów do odpowiadającego mu obszaru, pozostając w spójności z celami i zadaniami poszczególnych działów (A. Skowronek-Mielczarek 2012, s. 130)

Potencjał zasobowy, a strategia

Potencjał może zostać ujawniony, rozwinięty lub wykorzystany przez przedsiębiorstwo. Zasoby przedsiębiorstwa, którymi podmiot może dysponować nazywane są potencjałem strategicznym. Teoria ta, zwana zasobową, zwraca szczególną uwagę na zasoby ludzkie (np. wiedza i kompetencje pracowników) oraz niematerialne (np. kultura organizacyjna). Uważa się je za szczególnie istotne w działaniach strategicznych: w budowaniu pozycji przedsiębiorstwa na rynku i wzmacnianiu jego konkurencyjności.

Potencjał relacyjny

Zdaniem A. Zakrzewskiej-Bielawskiej ilość oraz kombinacje wszystkich relacji przedsiębiorstwa z innymi podmiotami otoczenia (np. klienci, dostawcy, konkurenci) przyczyniają się do osiągnięcia jego celów oraz umożliwiają długofalowy rozwój. Liczne badania wykazały, że im silniej przedsiębiorstwo współpracuje z podmiotami zewnętrznymi przy tworzeniu nowych technologii i im bardziej rozwinięte, złożone są ich relacje, tym większe są ich zdolności na etapach procesu innowacyjnego: tworzenia, wdrażania, komercjalizacji i dyfuzji innowacji (A. Zakrzewska-Bielawska 2016, s. 4)

Critical success factors

Przedsiębiorstwo, aby utrzymać swoją pozycję na rynku lub ją poprawić, musi podążać za kierunkiem oraz dynamiką zmian zachodzących w swoim otoczeniu. Istotne są także "Krytyczne czynniki sukcesu" (ang. Critical success factors), które determinują zachowania przedsiębiorstwa, które to musi podjąć, by zwiększyć swoją konkurencyjność.

Potencjał przedsiębiorstwa można dostrzec w wielu segmentach, min.: w logistyce, mobilności, w jakości asortymentu. Na każdej płaszczyźnie organizacja może wprowadzić zmiany, które zwiększą lub zmniejszą zawarty w niej potencjał. Istotne do tego jest dostrzeganie i wykorzystanie szans jakie posiada firma.

Zdaniem J. Karpacza "Część całkowitego potencjału przedsiębiorstwa stanowi również potencjał przedsiębiorcy. Jest to tkwiąca w przedsiębiorcy i ujawniająca się w sprzyjających warunkach zdolność do działania i osiągania jakichś efektów" (J. Karpacz 2011, s. 1)

Potencjał — artykuły polecane

Rodzaje strategii — Strategiczna jednostka gospodarcza — Koncepcje zarządzania — Zarządzanie innowacjami — Ewolucyjna teoria przedsiębiorstwa — Rodzaje restrukturyzacji — Strategie funkcjonalne — Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa — Otoczenie bliższe

Bibliografia

• Czerniachowicz B. (2012), Budowanie konkurencyjności przedsiębiorstwa w podejściu zasobowym na podstawie firmy A, Studia i prace wydziału nauk ekonomicznych i zarządzania, nr 25
• Kaczmarek B. (2010), Potencjał przedsiębiorstwa i jego komponenty w e-biznesie, Uniwersytet Szczeciński. Zeszyty naukowe, nr 598
• Karpacz J. (2011), Determinanty odnowy strategicznej potencjału małych i średnich przedsiębiorstw
• Skowronek-Mielczarek A. (2012), Zasoby w rozwoju przedsiębiorstwa, Studia i prace kolegium zarządzania i finansów, Zeszyt naukowy nr 121
• Zakrzewska-Bielawska A. (2016), Potencjał relacyjny a innowacyjność przedsiębiorstwa - w kierunku open innovation

Autor: Ewa Drabiec