System wspomagania decyzji

Systemy wspomagania decyzji - SWD (DSS - Decision Support Systems) powstały jako rozwinięcie systemów wspomagania kierownictwa (MIS, EIS, ESS) i są niejako ich nadbudową, uzupełnieniem.

W odróżnieniu od systemów wspomagania kierownictwa, SWD służy przede wszystkim do rozwiązywania problemów nieustrukturalizowanych lub słabo ustrukturalizowanych, wspiera proces rozumowania nie eliminując go, podnosi skuteczność decyzji, a nie sprawność i szybkość jej podejmowania.

Skomputeryzowany system wspomagania decyzji pozwala decydentowi wykorzystać dane i modele dla rozpoznania, zrozumienia i sformułowania problemu. Wspomaga także tworzenie projektów rozwiązań, umożliwia wielokierunkowe prognozy i analizy ich efektywności, niezbędne do oceny wariantów i wyboru wariantu optymalnego - podjęcia decyzji.

TL;DR

Systemy wspomagania decyzji (SWD) są rozwinięciem systemów wspomagania kierownictwa i służą do rozwiązywania problemów nieustrukturalizowanych. SWD umożliwiają wykorzystanie danych i modeli do rozpoznania i rozwiązania problemu, tworzenia projektów rozwiązań oraz analizy efektywności różnych wariantów decyzji. Skuteczne wdrożenie systemu wymaga zaangażowania kadry kierowniczej i zrozumienia ze strony analityków biznesowych. SWD dzielą się na zorientowane na modele, dane, dokumentację, wiedzę i komunikację. Rozwój systemów wspomagania decyzji może obejmować tworzenie sieci czujników, baz danych w czasie rzeczywistym i rozbudowę funkcji udostępniających bazę wiedzy i danych. Zaletami SWD są szybkie przetwarzanie danych, zintegrowanie z bazami danych, wyszukiwanie celnych rozwiązań i zwiększenie jakości informacji.

Funkcje systemów wspomagania decyzji

Do podstawowych funkcji systemów wspomagania decyzji zalicza się:

• zarządzanie bazami danych,
• prezentowanie wyników - w odpowiedniej formie (najczęściej graficznej),
• analizę i strukturalizację modelu,
• budowę modelu matematycznego rozwiązań problemu,
• techniki i modele statystyczne,
• modele prognostyczne i symulacyjne,
• uczenie się - zachowywanie utworzonych modeli i rozwiązań problemów

Efekty stosowania

Systemy wspomagania decyzji zwiększają efektywność decyzji, pozwalają kierownikowi uzyskać szersze spojrzenie na problem, umożliwiają wykonywanie symulacji efektów różnych wariantów decyzji, wpływu różnych scenariuszy rozwoju sytuacji w otoczeniu przedsiębiorstwa na efekty uzyskane poprzez podjęte decyzje.

Uwarunkowania sukcesu wdrożenia systemu

Duży wpływ na skuteczne wdrożenie systemu ma zaangażowanie kadry kierowniczej przedsiębiorstwa, jakość realizacji, a także późniejszy nadzór nad działaniem systemu. Bardzo istotne przy realizacji projektu wspomagania decyzji jest całkowite zrozumienie ze strony kadry menedżerskiej oraz analityków biznesowych. Podczas tworzenia opisu wymagań oraz analizy funkcjonalnej rozwiązania niezbędny jest aktywny udział zespołu ekspertów (K. Rączka i in. 2007, s. 209).

Podział SWD ze względu na funkcje

System wspomagania decyzji ze względu na pełnione funkcje dzieli się na (T. Matuszewski 2012, s. 92-94):

• zorientowane na modele - podstawą systemu jest model przedstawiający sposób postępowania w danej sytuacji decyzyjnej. Efektem działania tego systemu jest propozycja wariantu decyzyjnego lub wynik komputerowej symulacji. Podejmowane działania: identyfikacja problemu decyzyjnego → wybór modelu → wprowadzenie danych → rozwiązanie,
• zorientowane na dane - polega na tym, że model nie jest dany, lecz tworzony poprzez analizę odpowiedniego zbioru danych. Celem jest wspomaganie menedżerów w wyszukiwaniu i odkrywaniu pewnych wzorców, a także zależności występujących między danymi oraz łączeniu dużych zbiorów danych. Przykładem rozwoju SWD zorientowanych na dane są systemy Business Intelligence,
• zorientowane na dokumentację- mają na celu ułatwienie pozyskiwania informacji na potrzeby podejmowanych decyzji oraz wspomaganie zarządzania dokumentami oraz stronami internetowymi,
• zorientowane na wiedzę- mają za zadanie przedstawianie sugestii i rekomendacji oferowanych możliwości działań menedżerom oraz odkrywanie nowej wiedzy,
• zorientowane na komunikację- głównym założeniem jest szybka i sprawna komunikacja warunkująca efektywność podejmowanych decyzji. W systemie wykorzystywane są procedury wspomagające, między innymi komunikacja między ekspertami, wymiana myśli, wspólna praca nad dokumentami.

Czynniki rozwoju systemów wspomagania decyzji

Działania które należy podjąć w celu rozwoju systemu (T. Matuszewski 2012, s. 94):

• tworzenie sieci czujników w sektorze operacyjnym przedsiębiorstwa (w celu możliwości kontrolowania stanów i optymalizacji wykorzystywania ograniczonych zasobów);
• tworzenie baz zbierających dane w bieżącym czasie, z informacjami o: miejscu pobytu pracowników, wykonywanych czynnościach, a także przeciążeniach stanowisk pracy (bez naruszania prywatności pracowników);
• rozbudowa funkcji skierowanych na udostępnienie osobą decyzyjnym baz wiedzy i danych;
• postęp interfejsów przeznaczonych dla przenośnych urządzeń łączących się bezprzewodowo z SWD.

Zalety systemu wspomagania decyzji

Jako zalety systemu wspomagania decyzji można wyróżnić (Francik K. & Pudło M. 2016, s. 26-27):

• proste i szybkie przetwarzanie danych, dzięki rozwiniętym narzędziom informatycznym,
• zintegrowanie z rozproszonymi bazami danych,
• wyszukiwanie dokładnych i celnych rozwiązań za pomocą narzędzi inteligentnych,
• zwiększenie się jakości przetworzonych informacji.

System wspomagania decyzji — artykuły polecane

Wirtualizacja zarządzania kadrami — Teamware — Zarządzanie informacją — Informatyczne narzędzia wspomagania zarządzania — Wyszukiwanie ekspertów — System informacyjny — Systemy wspomagania decyzji — Korporacyjna deska rozdzielcza — Etapy zastosowań komputerów

Bibliografia

• Francik K., Pudło M. (2016), Systemy wspomagania decyzji w aspekcie zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie, Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie, (22)
• Kisielnicki J., Sroka H. (1999), Systemy informacyjne biznesu, Placet, Warszawa
• Rączka K., Kowalski M., Gąsiorek S. (2007), Systemy wspomagające podejmowanie decyzji w przedsiębiorstwie, Inżynieria Rolnicza, 11
• Woźniak K. (2005), System informacji menedżerskiej jako instrument zarządzania strategicznego w firmie, praca doktorska, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków
• Matuszewski T. (2012), Perspektywy i uwarunkowania rozwoju komputerowych systemów wspomagania decyzji, Prace Instytutu Ekonomicznego, nr 89

Autor: Krzysztof Woźniak, Agnieszka Grzymkowska