Bank inwestycyjny

Bank inwestycyjny
Polecane artykuły
Pośrednictwo finansowe Rynek kapitałowy Bank komercyjny Instytucja finansowa Rynek finansowy Doradztwo inwestycyjne Emitent Bank uniwersalny Instytucje finansowe

Bank inwestycyjny to szczególna instytucja finansowa, która operuje głównie na rynku kapitałowym. Bank ten nie przyjmuje depozytów ani nie udziela pożyczek i kredytów. Podstawą jego działalności jest organizacja przepływu zasobów kapitałowych, pomiędzy podmiotami zgłaszającymi na niego popyt do celów inwestycyjnych, a podmiotami dysponującymi nadwyżką finansową. W związku z powyższym pełni on rolę pośrednika, pomiędzy emitentem a inwestorem, w operacjach rynku pieniężnego i kapitałowego.

Do zakresu usług świadczonych przez banki inwestycyjne należą:

• operacje na rynku papierów wartościowych (m.in. działalność brokerska, działalność dealerska, pośrednictwo w obrocie papierami wartościowymi, gwarantowanie emisji),
• operacje na rynku pieniężnym (m.in. transakcje na rynku międzybankowym, transakcje na rynku papierów dłużnych przedsiębiorstw),
• zarządzanie funduszami (np. tworzenie i zarządzanie funduszami podwyższonego ryzyka, zarządzanie płynnymi aktywami i udziałami klientów),
• doradztwo finansowe (doradztwo inwestycyjne, opracowywanie strategii przejmowania i łączenia firm, projektowanie sekurytyzacji).

Banki inwestycyjne funkcjonują zarówno na rynku finansowym pierwotnym jak i wtórnym. Do działań na rynku pierwotnym można zaliczyć rolę banku jako pośrednika pomiędzy emitentem a inwestorem, z kolei na rynku wtórnym bank inwestycyjny może działać jako broker lub dealer. W przypadku brokera bank tylko kojarzy oferty dla zbywców i nabywców, otrzymując prowizję. Natomiast jako dealer prowadzi handel na własną rękę, a na jego zysk składa się wówczas różnica i ewentualnie zysk kapitałowy.

Normy prawne

Szczegóły prawne, związane z działalnością banków, określone są w "Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe". Banku inwestycyjnego dotyczą w szczególności art. 5. i art. 6.. W obydwu artykułach wymienione są czynności bankowe oraz czynności, które banki mogą wykonywać. Na podstawie art. 6. banki mogą m.in. obejmować lub nabywać akcje i prawa z akcji, udziały innej osoby prawnej i jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, zaciągać zobowiązania związane z emisją papierów wartościowych, dokonywać obrotu papierami wartościowymi, nabywać i zbywać nieruchomości, świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze w sprawach finansowych.

Do regulacji prawnych związanych z działalnością banków na rynku kapitałowym należą również:

• ustawy o obrocie instrumentami finansowymi,
• ustawy o obligacjach,
• ustawy o funduszach inwestycyjnych,
• ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,
• ustawy o pracowniczych programach emerytalnych,
• ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych.

Bank inwestycyjny a bank uniwersalny

Różnica pomiędzy bankiem uniwersalnym a bankiem inwestycyjnym sprowadza się do specyfiki ich udziału w transferze funduszy pieniężnych. Banki uniwersalne skupiają się na kreacji najbardziej płynnej formy aktywów, czyli pieniądza bankowego. Natomiast banki inwestycyjne, będące biernym pośrednikiem, nie emitują nowych instrumentów, a jedynie usprawniają dystrybucję instrumentów bezpośrednich, wystawionych już przez inne podmioty.

Ze względu na środowisko w jakim funkcjonują banki inwestycyjne ich działalność obciążona jest dużo większym ryzykiem niż bankowość tradycyjna. Jednak konsekwencją funkcjonowania w warunkach wysokiego i długoterminowego ryzyka jest większe zróżnicowanie, elastyczność i innowacyjność, a niekiedy agresja. Szeroki katalog oraz elastyczność usług świadczonych przez banki inwestycyjne pozwalają na lepsze dopasowanie do zmieniających się potrzeb klienta, co w dużej mierze decyduje o konkurencyjności tego typu banków. Duży wpływ na konkurencyjność ma również wysoki poziom dochodowości, a także mniejszy konserwatyzm i usystematyzowanie w porównaniu do banków tradycyjnych.

Bank inwestycyjny a bank komercyjny

W przypadku banku inwestycyjnego jak i banku komercyjnego podstawową działalnością jest alokacja kapitału. Różnica pojawia się jednak w sposobie pozyskania oraz zagospodarowania pozyskanych funduszy. Bank komercyjny realizuje politykę kredytową po uprzednim pozyskaniu funduszy od deponentów. W oparciu o aktualne potrzeby finansowe klienta np. poprzez utworzenie lokaty pieniężnej bank zyskuje środki finansowe na udzielenie kredytu konsumenckiego. Natomiast bank inwestycyjny skupia się na wycinku działalności bankowej związanej z obrotem i emisją papierów wartościowych.

Klienci banku inwestycyjnego

Do klientów banku inwestycyjnego zaliczani są najczęściej:

• klienci korporacyjni (przedsiębiorstwa),
• samorządy terytorialne,
• fundusze inwestycyjne,
• fundusze emerytalne,
• fundusze hedgingowe.

Wynika to z faktu, że podmioty te dysponują licznymi środkami finansowymi, a ich potrzeby znacznie przewyższają wymagania klientów pionu detalicznego. Ponadto jedna z kluczowych ról banku inwestycyjnego, polega na pośrednictwie pomiędzy przedsiębiorstwami, które muszą zgromadzić kapitał poprzez emisję akcji lub obligacji oraz dużymi inwestorami, którzy ostatecznie nabędą takie aktywa. W takim układzie inwestorzy instytucjonalni, jak np. fundusze emerytalne i towarzystwa ubezpieczeniowe są czasami określani mianem strony kupującej, podczas gdy banki inwestycyjne są nazywane stroną sprzedającą, ponieważ doradzają one inwestorom instytucjonalnym jakie akcje nadają się do zakupu.

Bibliografia

• Capiga M. (2011), Finanse banków, Wydawnictwo JAK, Warszawa,
• Niczyporuk P. (2011), A. Talecka, Bankowość. Podstawowe zagadnienia, Wydanie Temida 2, Białystok,
• Szelągowska A. (red.) (2009), Współczesna bankowość inwestycyjna, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa,
• Szewczyk Ł. (2015), Skutki globalnego kryzysu finansowego dla bankowości inwestycyjnej − przykład UBS, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 246,
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, t. jedn., Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939 z poz. zm.,
• Zapadka P. (2012), Usługi bankowości inwestycyjnej, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa,
• Zieliński T. (2015), Separacja bankowości detalicznej i komercyjnej od działalności inwestycyjnej banków - poszukiwanie dróg do stabilnego systemu finansowego, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 246,
• Żabińska J. (2015), Bankowość inwestycyjna po bankructwie Lehman Brothers na przykładzie grupy Deutsche Bank, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 246.

Przypisy

Autor: Natalia Pełczyńska, Joanna Krupa