Przewaga absolutna
| Przewaga absolutna |
|---|
| Polecane artykuły |
Autorem teorii przewagi absolutnej- jest Adam Smith. Jednak obecnie jest stosowana w odniesieniu do różnych rodzajów zasobów, których dysponowanie daje absolutne korzyści wobec konkurentów. Przewaga absolutna występuje wtedy, gdy dany kraj posiada zdolność wytworzenia większej niż konkurenci ilości danego dobra z danego zasobu czynników produkcji. Źródłem przewagi absolutnej może być większa obfitość zasobów, ale także wyższa efektywność nakładów.
Przykłady
Przykład 1
Pierwszy dotyczy sytuacji, kiedy jeden kraj ma przewagę absolutną nad drugim krajem w produkcji tylko jednego dobra, natomiast drugi kraj ma przewagę absolutną w produkcji drugiego dobra.
| Produkt | Kraj A | Kraj B |
| Wino | 4 | 6 |
| Jabłka | 8 | 3 |
Kraj A ma absolutną przewagę w produkcji wina, natomiast kraj B ma absolutną przewagę w produkcji jabłek. Oznacza to możliwość specjalizacji i korzyści z wymiany dla obu krajów. Kraj A będzie eksportował wino w zamian za import jabłek z kraju B i na odwrót. W warunkach samowystarczalności ustalą się krajowe relacje wymienne wina i jabłek.
W kraju A koszt wytworzenia wina stanowi 4:8 = 1 kosztu wytworzenia jednej tony jabłek, z kolei w kraju B koszt produkcji tony jabłek równa się 3:6, czyli 1 kosztu produkcji wina. Łączna produkcja obydwu dóbr wzrośnie, jeżeli oba kraje zaczną się specjalizować w produkcji dobra, które potrafią wytworzyć taniej. Konsekwencją będzie wymiana handlowa, na której skorzystają obie strony.
Jeżeli relacja handlu wyniesie 1:1 to oba kraje skorzystają, czyli 1 wino zostanie wymienione na 1 tonę jabłek. Kraj A odniesie korzyści, gdyż za 4 jednostki nakładu przeznaczonego na wytworzenie jednego wina uzyska tonę jabłek, którą u siebie musiałaby wytworzyć przy użyciu aż 8 jednostek nakładu. Oszczędność 4 jednostek nakładu jest źródłem korzyści z wymiany. Natomiast Kraj B sprzedając jabłka wymienia 3 jednostki nakładu na jedno wino, którego wytworzenie w kraju wymagałoby zużycia 6 jednostek nakładu. Powstaje więc oszczędność 3 jednostek nakładu.
Przykład 2
Drugi przypadek przewagi absolutnej dotyczy sytuacji, gdy tylko jeden kraj ma przewagę absolutną nad drugim w produkcji wszystkich dóbr.
| Produkt | Kraj A | Kraj B |
| Komputery | 1 | 2 |
| Telewizory | 4 | 8 |
W kraju A produkcja komputerów i telewizorów jest dwukrotnie tańsza niż w kraju B, co oznacza jego przewagę absolutną w obu gałęziach produkcji. Zgodnie z zasadą kosztów absolutnych kraj A powinien eksportować towary, a kraj B powinien ograniczyć się wyłącznie do ich importu. [A. Zielińska-Głębocka, Gdańsk 1997, s. 19-20]
Przewaga absolutna w kontekście globalnej konkurencji
Przewaga absolutna odgrywa kluczową rolę w konkurencyjności krajów na arenie międzynarodowej. Polega ona na posiadaniu przez dany kraj wyższych zdolności produkcyjnych w porównaniu do innych państw. Oznacza to, że kraj ten może produkować dany towar lub świadczyć usługę w sposób bardziej efektywny i wydajny niż inni konkurenci. Przewaga absolutna umożliwia danemu krajowi zdobycie dominującej pozycji na rynku światowym, co przekłada się na wzrost konkurencyjności i siły gospodarczej państwa.
Główne czynniki determinujące przewagę absolutną w globalnej konkurencji to:
- Dostęp do unikalnych zasobów naturalnych - Kraje, które posiadają unikalne zasoby naturalne, takie jak bogate złoża surowców mineralnych czy korzystne warunki klimatyczne, mogą wykorzystać je do przewagi konkurencyjnej w określonych sektorach gospodarki.
- Wysoce wykwalifikowana siła robocza - Kraj dysponujący wykwalifikowaną siłą roboczą może osiągnąć przewagę konkurencyjną w sektorach, które wymagają specjalistycznej wiedzy i umiejętności.
- Infrastruktura - Państwo, które posiada rozwiniętą infrastrukturę, taką jak porty, drogi, sieć energetyczna czy telekomunikacyjna, może zapewnić efektywność i konkurencyjność w przewozach towarów oraz dostęp do rynków zagranicznych.
- Inwestycje w badania i rozwój - Kraj, który inwestuje w badania naukowe i rozwój technologiczny, może osiągnąć przewagę absolutną w dziedzinach, które wymagają innowacyjności i nowoczesnych technologii.
Przewaga absolutna ma istotny wpływ na bilans handlowy i rozwój gospodarczy danego kraju. Kraj posiadający przewagę absolutną może eksportować swoje produkty lub usługi w większych ilościach i w konkurencyjnych cenach, co przekłada się na dodatni bilans handlowy. Zwiększony eksport sprzyja również wzrostowi dochodów i zatrudnienia w kraju. Ponadto, przewaga absolutna pozwala na rozwój sektorów gospodarki, w których kraj ten ma przewagę konkurencyjną, co przyczynia się do wzrostu PKB i podniesienia poziomu życia mieszkańców.
Kraje mogą zastosować kilka strategii w celu maksymalnego wykorzystania swojej przewagi absolutnej i osiągnięcia sukcesu w globalnej konkurencji:
- Inwestycje w rozwój sektorów, w których kraj ma przewagę absolutną - Państwa powinny koncentrować swoje zasoby i inwestycje w sektorach, w których posiadają przewagę absolutną, aby zwiększyć konkurencyjność i wykorzystać potencjał ekonomiczny.
- Promowanie innowacji i transferu technologii - Kraje powinny inwestować w badania i rozwój, aby tworzyć nowe technologie i innowacje, oraz korzystać z transferu technologii z innych krajów w celu podniesienia jakości i efektywności produkcji.
- Wspieranie eksportu i poszukiwanie nowych rynków zbytu - Państwa powinny aktywnie promować swoje produkty i usługi na rynkach zagranicznych, poszukiwać nowych możliwości handlowych i nawiązywać strategiczne partnerstwa z innymi krajami.
- Inwestycje w edukację i szkolenia - Państwa powinny inwestować w edukację i szkolenia swojej siły roboczej, aby podnieść jej kwalifikacje i umiejętności, co przyczyni się do wzrostu konkurencyjności i zdolności do wykorzystania przewagi absolutnej.
Przewaga absolutna a rozwój sektorów specjalizacji
Przewaga absolutna ma istotny wpływ na rozwój poszczególnych sektorów gospodarki. Kraj posiadający przewagę absolutną w konkretnej dziedzinie może skoncentrować swoje zasoby i inwestycje na rozwoju tego sektora, co przyczynia się do wzrostu jego konkurencyjności i efektywności. Przykładowo, kraj posiadający przewagę absolutną w produkcji samochodów może inwestować w rozwój tej branży, co przyczyni się do powstania nowych miejsc pracy, wzrostu eksportu i zwiększenia innowacyjności w sektorze motoryzacyjnym.
Rozwój sektorów specjalizacji i wykorzystanie przewagi absolutnej przyczynia się do zwiększenia konkurencyjności kraju na arenie międzynarodowej. Korzyści wynikające z tego to:
- Wzrost eksportu - Koncentracja na sektorach, w których kraj ma przewagę absolutną, przekłada się na większą zdolność eksportową, co z kolei wpływa na dodatni bilans handlowy i wzrost gospodarczy.
- Tworzenie nowych miejsc pracy - Rozwój sektorów specjalizacji wymaga większej siły roboczej, co przyczynia się do powstania nowych miejsc pracy i redukcji bezrobocia.
- Wzrost innowacyjności - Koncentracja na sektorach, w których kraj ma przewagę absolutną, sprzyja inwestycjom w badania i rozwój oraz rozwijaniu innowacyjnych rozwiązań technologicznych.
- Zwiększenie konkurencyjności - Koncentracja na sektorach specjalizacji pozwala krajowi osiągnąć wysoką jakość i efektywność produkcji, co przekłada się na zwiększenie konkurencyjności na rynkach międzynarodowych.
Przewaga absolutna a wymiana technologii i innowacje
Przewaga absolutna ma istotny wpływ na transfer technologii między krajami. Kraj posiadający przewagę absolutną w konkretnej dziedzinie może być liderem w rozwoju i wdrażaniu nowych technologii. Innym krajom, które chcą skorzystać z tych technologii, może zależeć na nawiązaniu współpracy z krajem posiadającym przewagę absolutną w celu uzyskania dostępu do tych technologii. Transfer technologii między krajami może odbywać się na różne sposoby, na przykład poprzez inwestycje zagraniczne, licencje technologiczne, joint venture czy współpracę naukowo-badawczą.
Bibliografia
- D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch, Ekonomia: makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003, s. 388
- J. Świerkocki, Zarys międzynarodowych stosunków gospodarczych, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2004, s. 32
- A. Zielińska-Głębocka, Wprowadzenie do ekonomii międzynarodowej. Teoria handlu i polityki handlowej, Wydaw. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1997, s. 18-20.
Autor: Iza Wieczorek
