Narodowe systemy innowacji

Narodowe systemy innowacji - zespół różnych instytucji które łącznie i indywidualnie biorą udział w rozwoju i dyfuzji nowych technologii oraz konstrukcję instytucjonalną w której rządy i stosowane przez nie formy polityki wspierają proces innowacji; innymi słowy NSI oznacza całokształt powiązanych ze sobą instytucjonalnych i strukturalnych czynników w gospodarce narodowej i społeczeństwie, które generują, selekcjonują i wchłaniają innowacje technologiczne wyzwalając procesy uczenia się. [[[Praca]] zbiorowa pod red. E. Okoń - Horodyńskiej Katowice 2000 s. 120].

Cechy NSI

W ramach tego systemu źródła innowacji wiążą się przede wszystkim z podmiotami zajmującymi się badaniami naukowymi, ich praktyczne wykorzystanie z podmiotami zajmującymi się rozwojem produkcji i usług bazujących na wynikach tych badań.

Wśród najważniejszych cech NSI należy wyróżnić instytucjonalne czynniki, które odróżniają jeden kraj od drugiego. Czynniki te odnoszą się m.in. do:

• struktury i jakości systemu edukacyjnego i jego efektów,
• rodzaju instytucji badawczo-rozwojowych i ich zdolności do dyfuzji technologii,
• form instytucjonalnego finansowania i ich wrażliwość na ryzyko,
• instytucji prawnych i ochronie własności intelektualnej,
• aktywności innowacyjnej obejmującej np. lokalny popyt na innowacje technologiczne, prywatną i publiczną aktywność inwestycyjną w przedsięwzięcia innowacyjne, efektywność szkoleń, poziom rywalizacji pomiędzy firmami, itd [Ewa Okoń-Horodyńska, Katowice 1998 s. 64].

Instytucje generujące innowacje

W każdym kraju można wyróżnić cztery rodzaje instytucji, które powinny generować procesy innowacyjne i odpowiadające im działania:

• firmy, zwłaszcza te, które inwestują w generowanie zmian w aktywności innowacyjnej,
• uniwersytety i instytucje prowadzące badania podstawowe, stosowanie i odpowiadające im szkolenia,
• mieszane publiczne i prywatne instytucje, prowadzące podstawową edukację i trening zawodowy,
• rządy, finansujące i prowadzące zróżnicowane działania, które promują i regulują zmiany technologiczne.

Wpływ działalności innowacyjnej firm na rozwój gospodarczy kraju

Sektor prywatny odgrywa kluczową rolę w narodowych systemach innowacji poprzez swoją działalność innowacyjną. Inwestycje w badania i rozwój technologiczny, opracowywanie nowych produktów i usług, oraz wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych przyczyniają się do rozwoju gospodarczego kraju. Przedsiębiorstwa, które skupiają się na innowacjach, są w stanie tworzyć nowe miejsca pracy, zwiększać konkurencyjność kraju na rynkach międzynarodowych i generować nowe źródła dochodu dla całej gospodarki.

Wkład sektora prywatnego w badania naukowe i rozwój technologiczny

Sektor prywatny odgrywa istotną rolę w finansowaniu badań naukowych i rozwoju technologicznego. Przedsiębiorstwa często współpracują z uczelniami i instytutami badawczymi, finansując projekty badawcze i rozwój nowych technologii. Wprowadzając nowe rozwiązania technologiczne, przedsiębiorstwa nie tylko zwiększają swoją konkurencyjność, ale także przyczyniają się do postępu technologicznego w kraju jako całości.

Znaczenie transferu technologii między sektorem prywatnym a sektorem publicznym

Transfer technologii między sektorem prywatnym a sektorem publicznym ma kluczowe znaczenie dla rozwoju narodowych systemów innowacji. Przedsiębiorstwa mogą korzystać z wyników badań naukowych prowadzonych w sektorze publicznym i wdrażać je w swojej działalności. Z drugiej strony, sektor publiczny może korzystać z know-how i doświadczenia sektora prywatnego w komercjalizacji i wdrażaniu wyników badań. Współpraca między tymi sektorami przyczynia się do efektywnego wykorzystania zasobów i przyspiesza proces innowacji.

Finansowanie innowacji przez sektor prywatny - inwestycje venture capital, współpraca z instytucjami finansowymi

Sektor prywatny odgrywa również istotną rolę w finansowaniu innowacji. Inwestorzy venture capital często wspierają nowatorskie przedsięwzięcia, które mają potencjał na osiągnięcie sukcesu na rynku. Współpraca z instytucjami finansowymi, takimi jak banki czy fundusze inwestycyjne, umożliwia pozyskanie kapitału na rozwój innowacyjnych projektów. Dzięki temu sektor prywatny może inwestować w badania naukowe, rozwój technologiczny i wprowadzanie innowacji, co przyczynia się do rozwoju narodowych systemów innowacji.

Wpływ globalizacji na narodowe systemy innowacji

Technologiczny rozwój i transfer technologii odgrywają kluczową rolę w kontekście globalizacji. W dobie globalnego rynku, innowacje technologiczne są niezbędne, aby konkurować z firmami z innych krajów. Transfer technologii umożliwia wykorzystanie osiągnięć innych krajów i adaptowanie ich do lokalnych warunków. Przedsiębiorstwa, które są w stanie wprowadzać innowacyjne rozwiązania, mogą zyskać przewagę konkurencyjną na międzynarodowym rynku.

Handel międzynarodowy ma istotny wpływ na zdolność kraju do generowania i absorpcji innowacji. Eksport i import towarów i usług wymaga wprowadzania innowacyjnych rozwiązań, aby konkurować na rynkach międzynarodowych. Jednocześnie, handel międzynarodowy umożliwia dostęp do nowych technologii i know-how, które mogą być absorbowane przez lokalne przedsiębiorstwa i instytucje badawcze. W ten sposób, handel międzynarodowy przyczynia się do rozwoju narodowych systemów innowacji.

Migracja pracowników jest istotnym czynnikiem wpływającym na narodowe systemy innowacji. Pracownicy, którzy decydują się na migrację do innych krajów, często posiadają specjalistyczną wiedzę i umiejętności, które mogą przyczynić się do rozwoju innowacyjności w kraju docelowym. Jednocześnie, migracja pracowników może wpływać na utratę kluczowych zasobów ludzkich w kraju macierzystym i utrudniać rozwój narodowych systemów innowacji. W związku z tym, konieczne jest tworzenie odpowiednich polityk migracyjnych, które uwzględniają aspekty związane z innowacyjnością i przyciągają wykwalifikowanych pracowników.

Konkurencja międzynarodowa ma istotny wpływ na zdolność kraju do innowacji. W globalnym środowisku biznesowym, przedsiębiorstwa muszą stale inwestować w badania i rozwój, aby utrzymać się na rynku. Konkurencja wymusza na firmach ciągłe doskonalenie i wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań. Kraje, które są w stanie tworzyć sprzyjające warunki dla innowacyjności, takie jak dostęp do kapitału, wsparcie ze strony instytucji publicznych i odpowiednie ramy prawne, mają większe szanse na konkurowanie na międzynarodowym rynku.

Polityka publiczna wspierająca narodowe systemy innowacji

Polityka publiczna ma istotne znaczenie dla wspierania innowacyjności w kraju. Rządy często stosują różne instrumenty, takie jak subsydia, ulgi podatkowe, dotacje i programy szkoleniowe, aby zachęcić przedsiębiorstwa do inwestowania w innowacje. Subsydia i ulgi podatkowe mogą zmniejszyć koszty związane z innowacyjną działalnością, podczas gdy dotacje mogą dostarczyć niezbędne finansowanie na projekty badawcze i rozwój technologiczny. Programy szkoleniowe mogą pomóc w rozwijaniu umiejętności pracowników i zwiększaniu ich zdolności do innowacyjności.

Tworzenie odpowiednich ram prawnych i regulacyjnych ma istotne znaczenie dla narodowych systemów innowacji. Rządy muszą tworzyć przepisy, które sprzyjają innowacyjności, takie jak ochrona własności intelektualnej, ułatwienia w zakresie utworzenia i rozwoju przedsiębiorstw, oraz promowanie współpracy między sektorem publicznym a prywatnym. Odpowiednie ramy prawne i regulacyjne muszą również uwzględniać aspekty związane z transferem technologii, migracją pracowników i ochroną innowacyjności na poziomie krajowym i międzynarodowym.

Ochrona własności intelektualnej jest kluczowym elementem polityki publicznej wspierającej innowacje. Przedsiębiorstwa muszą być chronione przed nieuczciwą konkurencją i kradzieżą swoich innowacyjnych rozwiązań. Rządy muszą tworzyć odpowiednie przepisy prawne i regulacje, które umożliwią przedsiębiorstwom ochronę ich własności intelektualnej i zachęcą do inwestowania w innowacje. Ochrona własności intelektualnej daje przedsiębiorstwom pewność, że ich innowacyjne rozwiązania będą chronione i będą mogły przynosić korzyści zarówno dla samego przedsiębiorstwa, jak i dla narodowego systemu innowacji.

Współpraca między sektorem publicznym a sektorem prywatnym jest niezbędna dla skutecznej polityki innowacyjnej. Rządy muszą współpracować z przedsiębiorstwami, instytucjami badawczymi i innymi podmiotami, aby tworzyć i wdrażać skuteczne polityki wspierające innowacje. Przedsiębiorstwa mogą przekazywać informacje o swoich potrzebach i oczekiwaniach, a sektor publiczny może dostarczać niezbędne wsparcie i zasoby. Współpraca między tymi sektorami przyczynia się do synergii i umożliwia efektywne wykorzystanie zasobów, co przekłada się na rozwój narodowych systemów innowacji.

Przykłady krajów, które wprowadziły skuteczne polityki publiczne wspierające narodowe systemy innowacji

Wiele krajów wprowadziło skuteczne polityki publiczne wspierające narodowe systemy innowacji. Przykładem może być Szwecja, która konsekwentnie inwestuje w badania naukowe i rozwój technologiczny, co przyczyniło się do powstania innowacyjnych przedsiębiorstw, takich jak Ericsson czy Spotify. Innym przykładem jest Korea Południowa, która skoncentrowała się na rozwoju sektora technologicznego i zbudowała silne narodowe systemy innowacji. Dzięki odpowiednim politykom publicznym, te kraje osiągnęły wysoką pozycję w międzynarodowych rankingach innowacyjności.

Narodowe systemy innowacji — artykuły polecane

Polityka innowacyjna — Rozwój gospodarczy — Innowacja — Centrum transferu technologii — Ekonomia społeczna — Innowacyjna teoria przedsiębiorstwa — Badania i rozwój — Otoczenie dalsze — Ewolucyjna teoria przedsiębiorstwa

Bibliografia

• Okoń-Horodyńska E. (1998), Narodowy System Innowacji w Polsce, Prace Naukowe/Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Okoń-Horodyńska E. (red.) (2000), Państwo Narodowe a proces globalizacji, Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego, Katowice

Autor: Anna Solarz