Niezgodność towaru z umową

Niezgodność towaru z umową jest uważane za pojęcie szerokie, które nie dotyczy tylko wad towaru.

Niezgodność ta występuje gdy:

• produkt nie spełnia swej podstawowej funkcji, do jakiej jest przeznaczony (np. parasol, który przepuszcza wodę)
• właściwości cechujące produkt nie odpowiadają właściwościom typowym dla danego rodzaju produktu (np. proszek do prania, który nie usuwa brudu)
• publiczne zapewnienia sprzedawcy na temat produktu w reklamach lub w oznakowaniu towaru nie spełniają oczekiwań nabywców. Odnosi się to zwłaszcza do właściwości produktu, a także terminu, w których właściwości te powinny być zachowane (np. krem nie posiadający właściwości, o których zapewniała reklama; telewizor nie posiada funkcji, o których informował producent).
• produkt został nieprawidłowo uruchomiony lub zamontowany (czynności zostały wykonane przez sprzedawcę w ramach nawiązanej umowy albo przez konsumenta, który otrzymał nieprawidłową instrukcję otrzymaną przy sprzedaży (np. drzwi szafy, które się nie domykają)(Habryn, 2010, s. 24).

Z kolei, jeśli właściwości towaru są indywidualnie uzgadniane ze sprzedawcą, towar może zostać uznany jako niezgodny z umową gdy:

• nie odpowiada podanemu opisowi lub produkt nie posiada cech okazanej przed zakupem próbki/wzoru (np. uszyty materiał)
• produkt nie nadaje się do celu, który przed zakupem określił konsument (wyjątkiem jest sytuacja, gdy sprzedawca zgłosił zastrzeżenia dotyczące przeznaczenia towaru) (Habryn, 2010, s. 51).

Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego mówi, że "sprzedawca odpowiada względem konsumenta w sytuacji, gdy towar w chwili jego wydania jest niezgodny z umową". Przedsiębiorca prowadząc swoją działalność sprzedaje swoje towary konsumentom jak i innym przedsiębiorcom. W zależności od tego z kim umowa sprzedaży jest zawierana, zakres odpowiedzialności sprzedawcy może się różnić. Zakres ten jest uregulowany w Ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej, która mówi, iż ustawa ta dotyczy "działalności przedsiębiorstwa sprzedaży rzeczy ruchomej osobie fizycznej, która nabywa ją w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą (stronami umowy są przedsiębiorca i konsument). Nie stosuje się jej do sprzedaży między przedsiębiorcami".

TL;DR

Niezgodność towaru z umową występuje, gdy produkt nie spełnia swojej funkcji, nie odpowiada właściwościom typowym dla danego rodzaju produktu lub nie spełnia oczekiwań nabywców. Konsument ma prawo do naprawy, wymiany, obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy. Sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności, jeśli konsument był świadomy niezgodności lub jeśli niezgodność wynika z przyczyny widocznej na dostarczonym materiale. Konsument musi zawiadomić sprzedawcę o niezgodności w ciągu 2 miesięcy od stwierdzenia, a sprzedawca ponosi pełną odpowiedzialność, jeśli konsument stwierdzi niezgodność przed upływem 6 miesięcy od zakupu towaru. Po upływie 6 miesięcy konsument musi udowodnić, że niezgodność istniała już w momencie wydania towaru.

Uprawnienia konsumenta

W sytuacji, gdy konsument jest niezadowolony z otrzymanego produktu, może on zażądać nieodpłatnej naprawy lub wymiany produktu na nowy. Konsument może też domagać się odpowiedniego obniżenia ceny lub zrezygnować z umowy dopiero gdy:

• naprawa albo wymiana są niemożliwe albo wymagają znaczących kosztów (np. żądany produkt nie jest już produkowany, koszt naprawy jest wyższy niż cena nowego produktu),
• sprzedawca nie sfinalizuje naprawy lub wymiany produktu w wyznaczonym czasie,
• naprawa lub wymiana produktu sprawiłaby konsumentowi niedogodność.

Istnieją jednak pewne ograniczenia co do możliwości odstąpienia od umowy, a mianowicie gdy niezgodność produktu jest nieistotna. Sprzedawca w ciągu 14 dni powinien udzielić odpowiedzi na wniosek konsumenta o nieodpłatną naprawę lub wymianę na nowy produkt. Jeśli sprzedawca nie udzieli w tym czasie odpowiedzi oznacza to, iż wniosek był uzasadniony. Najważniejszą kwestią jest to, by konsument w ciągu 14 dni mógł zapoznać się ze stanowiskiem sprzedawcy w tej sprawie (Habryn, 2010, s. 160).

Zwolnienie sprzedawcy z odpowiedzialności

Ustawa mówi, iż "sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności za niezgodność towaru z umową, gdy konsument zawierając umowę miał świadomość o tej niezgodności lub powinien był wiedzieć"(np. konsument był poinformowany że kupowana koszulka ma plamę; sprzedawca nie odpowiada za niezgodność towaru z umową). Sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności, gdy niezgodność wynika z przyczyny widocznej na materiale dostarczonym przez konsumenta. Sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych treści/ reklam gdy wykaże, że nie znał zapewnień wygłoszonych przez producenta (np. reklamy były emitowane w nieznanym dla sprzedawcy języku), zapewnienie to nie mogło wpłynąć na decyzję o zawarciu umowy (np. konsument nie zapoznał się z daną reklamą) albo prezentowane treści zostały sprostowane przed podpisaniem umowy (Ustawa z dnia 27 lipca 2002).

Terminy uprawnień konsumenta oraz odpowiedzialności sprzedawcy

Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej mówi, iż konsument ma powinność zawiadomić sprzedawcę o zauważonej niezgodności towaru w stosunku do zawartej umowy przed upływem 2 miesięcy od jej stwierdzenia. Prawo domagania się naprawy, obniżenia ceny produktu, wymiany lub odstąpienia od umowy będzie przez konsumenta utracone, jeżeli zawiadomi on sprzedawcę po upływie tego terminu. Sprzedawca ponosi odpowiedzialność za niezgodność towaru z umową, gdy konsument stwierdzi niezgodność przed upływem 2 lat od otrzymania towaru. W sytuacji sprzedaży rzeczy używanej, sprzedawca i kupujący mogą ten termin skrócić, jednak musi on wynosić co najmniej 1 rok.

Sprzedawca ponosi pełną odpowiedzialność, jeżeli produkt w chwili jego sprzedaży jest niezgodny z umową. Gdy klient stwierdzi niezgodność przed upływem 6 miesięcy od zakupu towaru można domniemywać, że istniała ona w chwili jego otrzymania. Oznacza to, że w ciągu pierwszych 6 miesięcy sprzedawca powinien udowodnić, że stwierdzona niezgodność powstała np. w wyniku niewłaściwego używania produktu przez konsumenta. Jednakże, gdy minęło już 6 miesięcy od zakupu towaru to konsument będzie musiał przedstawić dowody, że produkt był niezgodny z umową już w momencie jego wydania. Należy pamiętać że termin sześciomiesięcznego domniemania nie ma wpływu na dwuletni okres trwania odpowiedzialności sprzedawcy. Po sześciu miesiącach sprzedawca ciągle ponosi odpowiedzialność za towar, jednak to konsument musi udowodnić, że niezgodność z umową istniała już w chwili jego wydania (Habryn, 2010, s. 45).

Niezgodność towaru z umową — artykuły polecane

Reklamacja — Prawa konsumenta — Rękojmia a gwarancja — Zwrot towaru — Sprzedaż ratalna — Odstąpienie od umowy — Rękojmia — Gwarancja — Oferent

Bibliografia

• Berger M., Mitręga M. (2014), Uwarunkowania skutecznego zarządzania konfliktem w relacjach przedsiębiorstwa z reklamującym, Marketing i Rynek, Nr.2
• Habryn E. (2010), Niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, Wolters Kluwer, Warszawa
• Łunarski J. (2012), Zarządzanie jakością. Standardy i zasady, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa
• Skalik P., Prusak R., Górska M. (2018), Ocena i identyfikacja niezgodności w celu doskonalenia jakości w wybranym procesie wytwarzania, Konferencja Przemysł 4.0 a Zarządzanie i Inżynieria Produkcji
• Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta Dz.U. 2014 poz. 827

Autor: Sylwia Macioł