Asortyment produktów

Asortyment produktów (product mix, product assortment, product range) - jest to zestaw wszystkich typów i gatunków produktów oferowanych nabywcom przez dane przedsiębiorstwo lub jego jednostki. Może być także rozumiany jako zestawienie produktów oferowanych przez całą gałąź przemysłu. Przybiera on postać mniej lub bardziej specjalistycznego lub uniwersalnego ze względu na różną szerokość, długość, głębokość oraz spójność. Asortyment oferowanych produktów powinien odpowiadać oczekiwaniom docelowego rynku. Stworzenie asortymentu - problem poszczególnych produktów, ich serie, określenie powiązań między "starymi" i "nowymi" produktami, towarami jednostkowej produkcji, i "normalnymi" towarami lub "know-how". Przy tworzeniu asortymentu wynikają problemy cen, jakości, gwarancji, serwisu. Producent planuje zająć pozycję lidera w tworzeniu nowych rodzajów produktów lub jest zmuszony do naśladowania innych producentów.

TL;DR

Asortyment produktów to zestaw wszystkich typów i gatunków produktów oferowanych przez przedsiębiorstwo. Może być szeroki, długi, głęboki i spójny. Asortyment może być podzielony na różne grupy w zależności od ilości gatunków, charakteru potrzeb i zainteresowania klientów. Planowanie asortymentu obejmuje określanie potrzeb klientów, ocenę konkurencji i jakości produktów oraz opracowanie propozycji sprzedaży. Zwiększenie asortymentu może być podyktowane różnymi powodami, takimi jak cele marketingowe czy potrzeba komplementarnych produktów.

Grupy asortymentu produktów

Grupy asortymentowe co do ilości gatunków towarowych:

• Asortyment gatunkowy odzwierciedla obecność w grupie produktów pewnej liczby gatunków. Na przykład produkty mleczne mogą być prezentowane jak kefir, śmietana, ser, itp.
• Prosty asortyment - zestaw towarów reprezentowany niewielkim gatunkiem produktów, które zaspokają potrzeby ograniczonej liczby odbiorców,
• Złożony asortyment - zestaw towarów, który posiada wiele gatunków towarów, spełniających zróżnicowane potrzeby,
• Mieszany asortyment - zestaw różnych grup, które różnią się swoim powołaniem.

Grupy asortymentowe co do charakteru potrzeb:

• Prawdziwy - aktualny zestaw produktów jest w sklepie u sprzedawcy;
• Prognozowany - zestaw produktów, które może spełniać oczekiwane potrzeby,
• Szkoleniowy - zestaw produktów do nauki i osiągania celów edukacyjnych.

Grupy asortymentowe co do zainteresowania klientów:

• Racjonalny - zestaw produktów najlepiej zaspokający rzeczywiste potrzeby zapewniające maksymalną jakość życia na tym etapie,
• Optymalny - zestaw produktów, które spełniają rzeczywiste potrzeby z najbardziej korzystnym efektem dla konsumentów przy jak najniższych kosztach.

Cechy asortymentu

Szerokość asortymentu oznacza ilość linii produktów. Asortyment szeroki to zestaw produktów zawierający znaczną liczbę grup asortymentowych (typów produktów obejmujących produkty o podobnej zdolności zaspokajania danej potrzeby, które są przeznaczone dla jednego segmentu rynku).

Długość asortymentu to liczba wszystkich produktów oferowanych przez dane przedsiębiorstwo w całym jej asortymencie.

Głębokość asortymentu charakteryzuje ilość poszczególnych wariantów produktu, które firma oferuje w ramach każdej linii. Głęboki asortyment to taki, który zapewnia duży wybór pozycji asortymentowych (czyli produktów o podobnym składzie surowcowym, technologii jego wytwarzania, sposobie użytkowania itp.) wewnątrz danej grupy asortymentowej.

Spójny asortyment mówi o tym, jak blisko są ze sobą powiązane poszczególne linie produktów danego przedsiębiorstwa jeśli chodzi o kanały dystrybucyjne, zastosowanie i inne. Ze spójnym asortymentem mamy do czynienia, gdy firma oferuje na przykład kilka linii produkcyjnych obejmujących jedynie dobra konsumpcyjne oraz dokonuje ich dystrybucji poprzez te same kanały. Im większe różnice można dostrzec pomiędzy liniami produktów, tym spójność asortymentu jest mniejsza.

Podział asortymentu

Ze względu na wielkość, asortyment dzieli się na:

• Szeroki asortyment (1-100 tys. typów produktów),
• Ograniczony asortyment (<1000 typów produktów),
• Wąski asortyment (<200 typów produktów.),

Przyczyny zwiększenia asortymentu

Zwiększenie asortymentu odbywa się z kilku powodów, w tym:

• Rozwiązywanie celów marketingowych: firma przechodzi na większe detaliczne segmenty itp.
• Działalność hurtowa przy danym asortymencie jest nieopłacalna.
• Niektóre produkty z asortymentu podstawowego powinny mieć komplementarne produkty.

Planowanie asortymentu produktów

Głównymi elementami planowania asortymentu produktów są:

• Określenie obecnych i potencjalnych potrzeb klientów, analizy sposobów wykorzystania odpowiednich produktów, a także zachowania nabywców (konsumentów) w tym segmencie rynku;
• Ocena produktów konkurencyjnych,
• Analiza konsumenckich ocen co do jakości produktów, które są produkowane, czyli zgodność produktów z potrzebami nabywców (konsumentów) pod względem zdolności do zaspokojenia konkretnych potrzeb,
• Określenie, które produkty powinny znajdować się w asortymencie i które produkty powinny być wyłączone, z powodu niewystarczającej rentowności, starzenia się, zmniejszenia konkurencyjność, itp;
• Rozpatrywanie wniosków dotyczących odkrywania nowych produktów, poprawy istniejących produktów, a także nowych metod i zakresu zastosowania towarów wyprodukowanych,
• Przygotowywanie rekomendacji dotyczących sprzedaży produktów, w tym: harmonogram wprowadzania na rynek nowych lub ulepszonych towarów, plany marketingowe,
• Opracowanie szczegółowych propozycji dla producentów co do jakości, rozmiaru, nazwy, ceny, opakowania nowych produktów, zgodnie z wynikami testów, próbnych sprzedaży,

Asortyment produktów — artykuły polecane

Asortyment — Strategia rynku ogólnego i docelowego — Segmentacja rynku — Rynek docelowy — Strategia międzynarodowego marketingu mix — Pozycjonowanie produktu i firmy — Rodzaje polityk cenowych — Kastomizacja — Strategia błękitnego oceanu

Bibliografia

• Andrzejczak D., Mikina A., Wajgner M. (2013), Asortyment towarowy, Organizowanie sprzedaży. Część 1. Towar jako przedmiot handlu, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
• Chwałek J., Ciechomski W., Szulce H. (2008), Ekonomika handlu. Cz. 1, WSiP, Warszawa
• Dębski S. (2009), Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. Część 1, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
• Domanśki R., Adamczyk M., Cyplik P. (2012), Klasyfikacja asortymentu w małych przedsiębiorstwach - rzeczywista potrzeba czy strata czasu?, VIII konferencja naukowa, Wyższa Szkoła Logistyki

Autor: Szymon Ogrodnik, Nazariy Gakh