Dobro konsumpcyjne

Dobra konsumpcyjne są to produkty i usługi przeznaczone dla finalnego konsumenta do użytkowania osobistego bądź zużytkownia w gospodarstwie domowym. Każdy produkt składa się z kombinacji cech fizycznych i niefizycznych (materialnych i niematerialnych). Zestawienie tych cech jest dokonywane z punktu widzenia maksymalnego usatysfakcjonowania nabywcy.

TL;DR

Artykuł omawia różne klasyfikacje produktów konsumpcyjnych, takie jak trwałość, skala potrzeb, zachowania konsumentów oraz sfery konsumpcji. Opisuje także cechy produktów konsumpcyjnych, takie jak elastyczność cenowa popytu i mniejsze sumy transakcji w porównaniu do rynku produktów przemysłowych. Artykuł analizuje także skutki wykorzystania dóbr konsumpcyjnych, zarówno wewnętrzne dla konsumenta, jak i zewnętrzne dla otoczenia. Omawiane są również efekty pozytywne i negatywne związane z konsumpcją.

Klasyfikacja produktów wyjściowych

Produkty konsumpcyjne można podzielić na grupy, stosujac różne kryteria klasyfikacji. Jednym z nich jest kryterium trwałości i nietrwałości produktu, które odzwierciedla czas użytkowania produktu.Chleb, odzież, czasopisma - to produkty o krótkim czasie życia i dlatego są zaliczane do nietrwałych (produkty krótkotrwałego użytkownia). Natomiast lodówki, telewizory, samochody są produktami trwałymi (produkty długotrwałego użytkowania), ponieważ ich czas użytkowania jest długi.

Innym kryterium klasyfikacji produktów konsumpcyjnych może być skala potrzeb, według której dzieli się produkty na: podstawowe, wyższego rzędu i luksusowe. Podstawowym podziałem produktów konsumpcyjnych jest klasyfikacja z punktu widzenia zachowań konsumenta, gdyż zadaniem marketingu jest dostarczanie zadowolenia klientom. Produkty konsumpcyjne dzieli się więc na cztery grupy, tj. na produkty: powszednie, wybieralne, luksusowe i nie postrzegane.

Ze względu na sfery konsumpcji, można wyróżnić cztery grupy środków konsumpcyjnych: (Bywalec Cz. 2010 s. 15)

1. przedmioty materialne zużywające się fizycznie w akcie konsumpcji
2. przedmioty materialne o znaczeniu symbolicznym (kulturalnym, religijnym)
3. niematerialne wartości społeczne i kulturowe
4. czynności, czyli świadczenie usług

"Do pierwszej z wyróżnionych grup przedmiotów konsumpcji zaliczymy te dobra materialne, o których wartości użytkowej (użyteczności) przesądza materialna (fizyczna) ich struktura, tzn. ilość i jakość produktu". Takimi dobrami konsumpcyjnymi mogą być między innymi: odzież, obuwie, jedzenie.

"Do drugiej grupy możemy zaliczyć te dobra, które mają strukturę materialną, ale przedmiotem konsumpcji są one nie ze względu na daną fizyczność" czy też wartość kruszcu z którego są wykonane, lecz inne, najczęściej niematerialne cechy, jak np. przypisana wartość przez grupę ludzi. Do takich dóbr należy zaliczyć można: dzieła sztuki takie jak: rzeźby i obrazy, przedmioty religijne jak na przykład medaliony czy też pamiątki sakralne (Bywalec Cz. 2010 s. 15)

Trzecią grupę przedmiotów konsumpcji tworzą dobra niematerialne, a więc jakieś niematerialne wartość, takimi dobrami może być przyjaźń, zdrowie lub bezpieczeństwo.

Czwarta grupa przedmiotów konsumpcji to usługi, czyli czynności, w wyniku których zostają zaspokojone jakieś potrzeby, ale nie powstają bezpośrednio dobra materialne. Są nimi, przykładowo, takie czynności, jak wszelkiego rodzaju usługi transportowe, lecznicze lub też usługi sprzedaży.(Bywalec Cz. 2010 s. 15)

Cechy produktów konsumpcyjnych

Podstawowe cechy rynku produktów konsumpcyjnych:

• wielkość zakupów jest zróżnicowana, ale nie bardzo,
• liczba nabywców jest nieograniczona,
• zakupy są bezpośrednie,
• popyt na rynku produktów konsumpcyjnych jest pierwotny w stosunku do popytu na rynu produktów przemysłowych,
• elastyczność cenowa popytu jest spora,
• firmy działające na tym rynku są rozproszone przestrzennie i jest ich wiele,
• negocjacje prowadzone na tym rynku są profesjonalne przeważnie tylko ze strony sprzedawców,
• leasing jest wykorzystywany przez konsumentów tylko w przypadku określonych produktów (np. samochód),
• konsument korzysta z usług w miarę swych potrzeb i możliwości płacowych,
• wartość obrotów jest mniejsza od wartości obrotów na rynku produktów przemysłowych.

Produkty konsumpcyjne nabywane są podczas jednorazowej transakcji i w grę wchodzą sumy mniejsze niż na rynku produktów przemysłowych. Wrażliwość konsumenta na ceny produktu bywa niekiedy bardzo duża. Detalista musi być bardzo ostrożny, jeśli chodzi o zmiany cen, i dobrze się zastanowić, czy w danej chwili opłaca się podnieść bądź obniżyć cenę. Elastyczność cenowa popytu zmienia się nie tylko w zależności od produktu, lecz także zależnie od segmentu nabywców. Niekiedy może to jeszcze zależeć do elastyczności względem marki. Jeżeli klient jest bardzo przywiązany do marki, to może być mniej wrażliwy na zmiany cen. Na rynku produktów konsumpcyjnych rzadko spotykane się negocjowanie ceny przez klienta. Niezbyt często są też kupowane te produkty w formie umowy leasingowej.

Skutki wykorzystania dóbr konsumpcyjnych

Efekty te można podzielić na:(Dziura M. Wolanin-Jarosz E. 2014 s. 72)

• wewnętrzne, dotyczące konsumenta
• zewnętrzne, dotyczące otoczenia konsumenta

W ramach pierwszej grupy wyróżnia się: efekty bezpośrednie oraz efekty pośrednie.

"Do efektów wewnętrznych-bezpośrednich konsumpcji zaliczymy te skutki konsumpcji które pojawiają się natychmiast, czyli w trakcie lub bezpośrednio po zaspokojeniu potrzeby, np. likwidacja uczucia głodu, bólu, poprawa nastroju czy wyglądu (Bywalec Cz. 2010 s. 16)

"Efekty wewnętrzne-pośrednie konsumpcji są to takie efekty które uwidaczniają się później, po upływie jakiegoś czasu od konsumpcji. Mogą to być przykładowo: choroby (wskutek złego odżywiania, nadużywania alkoholu, palenia papierosów, nieprawidłowej postawy), wysoka liczba osób niepełnosprawnych (na skutek zwiększenia ilości wypadków drogowych) czy wysoki poziom intelektualny (powstały wskutek zwiększenia dostępności do nauki oraz zwiększenia jej poziomu). (Bywalec Cz. 2010 s. 17)

"Efektami zewnętrznymi konsumpcji są skutki zaspokajania potrzeb odczuwalne przez najbliższe oraz dalsze otoczenie konsumenta, np. członkowie rodziny, sąsiedzi. Mogą być to również efekty bezpośrednie, tj. następujące w trakcie konsumpcji dobra, albo też efekty pośrednie czyli już po konsumpcji dobra".(Bywalec Cz. 2010 s. 17)

Pod względem wartościowym, te efekty możemy podzielić na:

• pozytywne
• negatywne

Pozytywnymi efektami konsumpcji mogą być na przykład dobre zdrowie, szczęście, radość z życia natomiast negatywnymi to między innymi: wypadki drogowe, większa otyłość, niezadowolenie.

Dobro konsumpcyjne — artykuły polecane

Popyt turystyczny — Produkt — Usługa — Klasyfikacja pozycji asortymentowych — Rodzaje usług — Zasady funkcjonowania rynku usług — Cechy usług — Handel detaliczny — Dobra komplementarne

Bibliografia

• Altkorn J. (red.) (2006), Podstawy Marketingu, Instytut Marketingu, Kraków
• Brzustewicz P. (2014), Marketing 3.0 - nowe podejście do tworzenia wartości, Marketing i rynek Vol.14 Nr.2
• Bywalec C. (2010), Konsumpcja a rozwój gospodarczy i społeczny, C.H. Beck, Warszawa
• Czyżewski A., Kułyk P. (2011), Dobra publiczne w koncepcji wielofunkcyjnego rozwoju rolnictwa. Ujęcie teoretyczne i praktyczne, Zeszyty naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Vol.11 Nr 2
• Dziura M., Wolanin-Jarosz E. (2014), Homo consumens Kultura konsumpcji, Wydawnictwo Kul, Lublin
• Gregor B., Kalińska-Kula M. (2016), Badania marketingowe w zarządzaniu przedsiębiorstwie handlowym, Problemy zarządzania, Vol.14, Nr 1
• Kotler P. (1994), Marketing. Analiza, Planowanie, Wdrażanie, Kontrola, Gebethner i Ska, Warszawa
• Mróz B. (2009), Oblicza konsumpcjonizmu, Wydawnictwo SGH w Warszawie, Warszawa
• Mruk H., Rutkowski I. (2001), Strategia produktu, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa

Autor: Trębacz Justyna, Michał Hajduk