Sprawozdanie finansowe

Sprawozdanie finansowe wiąże się z funkcją informacyjną rachunkowości i jest dokumentem, obrazującym sytuację finansową przedsiębiorstwa wyrażoną w pieniądzu. Zestawia ono dane liczbowe, które dostarczają informacji na temat majątkowej, finansowej i dochodowej sytuacji jednostki dotyczące pewnego okresu. Sprawozdanie może mieć dowolną formę i może zostać sporządzone w zgodzie z różnymi zasadami, jednak aby profesjonalnie ocenić sytuację finansową danego podmiotu, podstawowym sprawozdaniem jest to sporządzone zgodnie z zasadami i formą określonymi przez standardy rachunkowości - takie sprawozdanie jest najważniejszym sprawozdaniem, które funkcjonuje w obrocie gospodarczym.

Sprawozdanie finansowe sporządza się w języku i walucie polskiej, według ściśle określonych terminów (na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych lub inny dzień bilansowy), oraz zasad i wzorów zgodnych m.in. z ustawą o rachunkowości.

TL;DR

Sprawozdanie finansowe jest dokumentem przedstawiającym sytuację finansową przedsiębiorstwa. Musi być sporządzone zgodnie z zasadami rachunkowości i zawierać informacje związane z majątkiem, finansami i dochodem przedsiębiorstwa. Odbiorcami sprawozdania są zarząd, inwestorzy, pracownicy, klienci, banki, instytucje rządowe i podatkowe oraz społeczeństwo. Sprawozdanie finansowe składa się z bilansu, rachunku zysków i strat, rachunku przepływów pieniężnych i innych informacji dodatkowych. Ma wiele zalet, takich jak prezentowanie stanu finansowego firmy i służenie do planowania i podejmowania decyzji finansowych, ale także ograniczenia, takie jak ograniczony zasięg, różne standardy i ograniczona porównywalność.

Cechy sprawozdania finansowego

Ważność informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym sprawia, że dokument ten musi właściwie odzwierciedlać sytuację majątkową i finansową podmiotu. W związku z tym, każde przedsiębiorstwo, które zobligowane jest do corocznego badania sprawozdania finansowego, musi sporządzać je zgodnie z zasadami wiernego i rzeczywistego obrazu

• zrozumiałością - sprawozdania powinny być sporządzane w ten sposób, aby użytkownicy którzy posiadają wystarczającą wiedzę o działalności gospodarczej przedsiębiorstwa oraz sposobie ewidencjonowania jej procesów mogli je zrozumieć (powinno być przejrzyste i jasne)
• przydatnością - informacja jest przydatna wtedy, kiedy jej ujawnienie może skutkować wpływem na decyzję użytkownika
• istotnością - informacja jest istotna, gdy nie jest nadmiernie rozbudowana, a koncentruje się na zagadnieniach najważniejszych, umożliwiających trafną ocenę zdarzeń przeszłych oraz możliwość "spojrzenia w przyszłość" jednostki.
• wiarygodnością- kiedy informacje w sprawozdaniu są wolne od błędów rachunkowych, są bezstronne, obiektywne oraz kompletne, odzwierciedlają faktyczny stan przedsiębiorstwa, wtedy można mówić o cesze wiarygodności sprawozdania
• neutralnością - informacje zawarte w sprawozdaniu nie mogą wpływać wprost na podejmowanie ukierunkowanych decyzji
• ostrożnością - cecha ta nawiązuje do uwzględnienia określanego stopnia przezorności, aby przy dokonywaniu szacunków i ocen aktywa nie były zaniżone, czy zobowiązania - zaniżone.
• kompletnością - sprawozdanie kompletne, to takie, w którym wszelkie informacje - skutki zdarzeń gospodarczych oraz składniki majątku zostały w nim uwzględnione w sposób, w który przewiduje to ustawa
• porównywalnością- porównywalność danych ułatwia dokonywanie pogłębionych analiz oraz trafne oceny dotyczące osiągnięć jednostki na tle innych podmiotów
• jednolitością oraz ciągłością zadań - jednolitość oznacza stałość stosowanych ustaleń metodycznych i merytorycznych w kolejnych okresach sprawozdawczych w kwestiach dotyczących ujmowania i wyceny poszczególnych informacji liczbowych, zaś ciągłość oznacza, że informacje pochodzące z końca okresu ubiegłego powinny pokrywać się z informacjami z początku okresu obecnego.

Zawartość sprawozdania finansowego

Dokument taki dla swojej ważności musi zawierać:

• pełną nazwę i adres jednostki
• nazwę sprawozdania, datę lub okres którego dotyczy sprawozdanie
• podpisy osób odpowiedzialnych za rzetelność sporządzania dokumentu (np. właściciel)
• datę sporządzenia.

W skład sprawozdania finansowego zalicza się:

• bilans
• rachunek zysków i strat
• informacje dodatkowe, obejmujące wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz informacje dodatkowe i objaśnienia.

Badanie sprawozdania finansowego

Jednostki, które na mocy ustawy podlegają obowiązkowi badania i ogłaszania sprawozdań (czyli np. banki, spółki akcyjne, zakłady ubezpieczeń) dodatkowo muszą umieścić sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych.

Jednostki podlegają temu obowiązkowi gdy spełniają minimum dwa warunki:

• średnioroczne zatrudnienie wynosiło powyżej 50 osób
• suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego wynosiła równowartość w walucie polskiej 2 000 000 Euro
• przychód netto ze sprzedaży produktów i towarów oraz operacji finansowych w walucie polskiej przekroczyły 4 000 000 Euro.

Badania sprawozdania finansowego dokonują wyłącznie biegli rewidenci, oraz osoby uprawnione na mocy prawa.

Szczególnym typem sprawozdań finansowych jest roczne sprawozdanie finansowe (F02, F03).

Odbiorcy sprawozdawczości finansowej

Odbiorcy i użytkownicy sprawozdań finansowych to m. in.:

• zarząd przedsiębiorstwa
• inwestorzy
• pracownicy i związki zawodowe
• klienci
• pożyczkodawcy i banki
• instytucje rządowe
• instytucje podatkowe
• społeczeństwo.

Poszczególne grupy odbiorców poszukują i wymagają różnych informacji.

Inwestorzy szukają informacji o stopniu ryzyka, pracownicy o ogólnej sytuacji przedsiębiorstwa. Organy podatkowe kontrolują sytuacje podatkową, a społeczeństwo uzyskuje informacje dotyczące np. gospodarki regionu i zatrudnienia.

Sprawozdanie finansowe - elementy

• Bilans - jest to podstawowy dokument finansowy, który obrazuje sytuację finansową firmy w danym momencie czasu. Zawiera on informacje o aktywach, pasywach i własności przedsiębiorstwa.
• Rachunek zysków i strat - to dokument finansowy, który określa wypracowany zysk lub stratę firmy w określonym okresie. Zawiera on informacje o dochodach, kosztach i innych przychodach, jak i odpisach i stratach.
• Rachunek przepływów pieniężnych (cash flow) - to dokument finansowy, który określa przepływ pieniężny firmy w określonym okresie. Zawiera informacje o wpływach i wydatkach firmy, w tym zobowiązaniach oraz płatnościach.
• Sprawozdanie z działalności - jest to dokument finansowy, który określa działalność firmy w danym okresie. Zawiera on informacje o wydatkach, zyskach, zobowiązaniach i innych aspektach działalności firmy.
• Sprawozdanie z wyceny aktywów - jest to dokument finansowy, który określa wartość aktywów firmy w danym momencie czasu. Zawiera on informacje o wartości rynkowej aktywów i przedmiotów użytkowych.

Sprawozdanie finansowe - mocne strony

Sprawozdanie finansowe jest kluczowym narzędziem informacji rachunkowości, które może się przydać w wielu celach. Oto kilka jego zalet:

• Sprawozdanie finansowe służy do prezentacji stanu finansowego firmy, w tym jej zasobów, zobowiązań i kapitału własnego. Służy do identyfikacji, mierzenia i prezentacji kluczowych wskaźników finansowych, pozwalając użytkownikowi wyciągnąć wnioski dotyczące sytuacji finansowej firmy.
• Sprawozdanie finansowe może być wykorzystywane do porównywania wyników finansowych firmy z jej poprzednimi okresami, jak i z wynikami podobnych firm.
• Sprawozdanie finansowe jest przydatne do określenia poziomu przychodów, wyników operacyjnych, wydatków i zysków netto w danym okresie.
• Sprawozdanie finansowe może być również wykorzystywane przez zarząd do planowania i podejmowania decyzji finansowych. Może ono również być wykorzystywane do ustalenia polityki cenowej, określenia struktury finansowania i zarządzania zobowiązaniami.

Sprawozdanie finansowe - ograniczenia

Ograniczenia i słabe strony sprawozdania finansowego to:

• Ograniczony zasięg: Sprawozdanie finansowe nie odzwierciedla wszystkich wartości związanych z firmą, takich jak wartość intelektualna i wartość przyszłych przychodów.
• Różne standardy: Sprawozdanie finansowe jest zwykle tworzone zgodnie z określonymi standardami, ale różne standardy mogą istnieć w różnych krajach, co może być problematyczne dla firm międzynarodowych.
• Ograniczona porównywalność: Sprawozdanie finansowe może być trudne do porównania z raportami innych firm, ponieważ może zawierać różne metody wyceny i różne standardy.
• Wiarygodność: Może być trudno ocenić, czy informacje w sprawozdaniu finansowym są wiarygodne, ponieważ może być trudne znalezienie zewnętrznego źródła informacji.
• Błędy: Sprawozdanie finansowe jest oparte na danych z całego roku, a błędy wprowadzane w trakcie wprowadzania danych mogą zniekształcić wyniki.

Sprawozdanie finansowe — artykuły polecane

Zasady rachunkowości — Księgowość — Rachunkowość — Badanie sprawozdania finansowego — Zasada memoriałowa — Rachunkowość finansowa — Polityka rachunkowości — Konto wynikowe — Zasada ciągłości

Bibliografia

• Dziuba-Burczyk A. (2003), Podstawy rachunkowości w świetle międzynarodowych standardów, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, Kraków
• Gabrusewicz W., Remlein M. (2007), Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa, PTE, Warszawa
• Jaworska E. (2011), Zmiana podejścia do sprawozdawczości w aspekcie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstwa, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 668
• Micherda B. (red.) (2011), Sprawozdania finansowe i ich analiza, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa
• Sawicki K. (red.) (2004), Rachunkowość finansowa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Śnieżek E. (red.) (2004), Wprowadzenie do rachunkowości. Podręcznik z przykładami, zadaniami i testami. Oficyna Ekonomiczna, Kraków
• Tokarski M. (2009), Sprawozdanie finansowe - niedoskonałe źródło informacji o sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, Przedsiębiorczość - Edukacja, nr 5
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591
• Wędzki D. (2014), Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa według polskiego prawa bilansowego, Wolters Kluwer, Warszawa

Autor: Marcin Caban

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.