Styl dyrektywny

Styl dyrektywny jest to jeden ze stylów kierowania przedsiębiorstwem lub grupą osób, skierowany bardziej na zainteresowanie osiąganymi zyskami, profitami niż zainteresowanie ludźmi. Występuje najczęściej w instytucjach mundurowych (wojsko, policja itp.). Styl ten ma na celu wykonanie zadania, bez względu na interesy podwładnych. Lider grupy musi tutaj powstrzymywać się od jakiegokolwiek wsparcia emocjonalnego.

Cechy stylu dyrektywnego

• Autorytet i władza: Styl dyrektywny opiera się na silnym autorytecie i władzy menedżera. Decyzje są podejmowane przez kierownictwo, a pracownicy mają ograniczoną swobodę w podejmowaniu decyzji.
• Jasne polecenia: Pracownicy otrzymują jasne i konkretne polecenia od menedżera. Nie ma dużego stopnia negocjacji czy dyskusji, a oczekuje się, że pracownicy będą wykonywać zadania zgodnie z wytycznymi.
• Kontrola procesów i wyników: Styl dyrektywny umożliwia menedżerom skuteczną kontrolę nad procesami i wynikami. Dzięki centralizacji decyzji, kierownictwo może monitorować postępy i wprowadzać niezbędne korekty w razie potrzeby.
• Efektywność czasowa: Styl dyrektywny jest często stosowany w sytuacjach, gdy istnieje potrzeba szybkiego działania. Decyzje są podejmowane szybko, a pracownicy są bezpośrednio kierowani do realizacji celów.
• Brak partycypacji: W stylu dyrektywnym pracownicy mają ograniczoną rolę w podejmowaniu decyzji. Decyzje są podejmowane przez menedżerów, a pracownicy mają za zadanie je realizować.

Charakterystyka stylu dyrektywnego

Styl dyrektywny jest jednym z wielu stylów zarządzania, który odnosi się do sytuacji, w których kierownictwo podjęło decyzję, że musi podejmować decyzje samodzielnie i narzucać je swoim pracownikom. W tym stylu zarządzania, kierownictwo ma władzę i kontrolę nad pracownikami, a ich zadaniem jest wykonanie poleceń bez zadawania pytań. Styl dyrektywny jest często stosowany w sytuacjach, gdzie czas jest kluczowy, a decyzje muszą być podjęte szybko i skutecznie.

Charakterystyczną cechą stylu dyrektywnego jest koncentracja na osiągnięciu zysków i profitów. Kierownictwo w tym stylu zarządzania często skupia się na wynikach finansowych i osiągnięciu wyznaczonych celów biznesowych, zamiast na potrzebach i aspiracjach pracowników. W rezultacie, styl dyrektywny może prowadzić do braku zainteresowania ludźmi, co może negatywnie wpływać na morale i zaangażowanie pracowników.

Styl dyrektywny jest szczególnie powszechny w instytucjach mundurowych, takich jak wojsko, policja czy straż pożarna. W takich organizacjach istnieje potrzeba szybkiego podejmowania decyzji w sytuacjach kryzysowych i egzekwowania rozkazów w sposób natychmiastowy. Styl dyrektywny jest stosowany, aby zapewnić jednolitość działań i skoordynowane reakcje w sytuacjach, które wymagają szybkiego działania.

W stylu dyrektywnym, rola kierownika polega głównie na wydawaniu rozkazów i dyrektyw. Kierownik jest osobą, która ma władzę i autorytet do podejmowania decyzji i nakazywania ich wykonania. Pracownicy są traktowani jako wykonawcy poleceń, a kierownik jako osoba odpowiedzialna za ich nadzór i kontrolę. Ta hierarchiczna struktura wpływa na sposób komunikacji i relacje między kierownikiem a pracownikami.

Styl dyrektywny często prowadzi do niesamodzielności pracowników i braku kreatywności. Pracownicy są oczekiwani, że będą wykonywać zadania zgodnie z wydanymi rozkazami, bez podejmowania inicjatywy czy proponowania alternatywnych rozwiązań. Brak możliwości wyrażania własnych pomysłów i brak autonomii może powodować frustrację i ograniczać rozwój pracowników.

Styl dyrektywny może być bardziej odpowiedni dla pracowników niewykwalifikowanych, którzy potrzebują jasnych i konkretnych instrukcji. W przypadku pracowników, którzy nie mają wystarczającej wiedzy lub doświadczenia, styl dyrektywny może być skutecznym sposobem zarządzania, aby zapewnić im jasność i pewność co do wykonywanych zadań.

W stylu dyrektywnym, kierownik ma pełną kontrolę nad definiowaniem celów, roli i formy wykonania zadań. Kierownik precyzuje, co należy osiągnąć, jakie są oczekiwania co do roli pracownika i jaki jest preferowany sposób wykonania zadania. Pracownicy mają ograniczony wpływ na proces podejmowania decyzji i są oczekiwani, że będą realizować wytyczne kierownika.

W stylu dyrektywnym, ważne jest przede wszystkim wykonanie zadania zgodnie z wydanymi rozkazami. Pracownicy mają ograniczoną możliwość dyskusji czy negocjacji. Decyzje są podejmowane przez kierownika, a pracownicy są odpowiedzialni za ich realizację. Brak otwartej dyskusji i brak uwzględniania perspektyw i opinii pracowników może prowadzić do utraty zaufania i ograniczać innowacyjność w organizacji.

Wpływ stylu dyrektywnego na pracowników i organizację

Styl dyrektywny, charakteryzujący się silnym przywództwem i kontrolą, może prowadzić do braku integracji w zespole. Kiedy szef wszystko dyktuje i decyduje samodzielnie, inni członkowie zespołu mogą czuć się wyłączeni i niezauważeni. Brak możliwości wyrażania opinii i współtworzenia decyzji może powodować konflikty i niezadowolenie wśród pracowników.

Styl dyrektywny, który nie daje pracownikom swobody działania i odpowiedzialności za podejmowane decyzje, może prowadzić do zniechęcenia i apatii wśród pracowników. Kiedy nie mają możliwości wpływania na swoją pracę i nie widzą sensu w tym, co robią, tracą motywację do działania. Brak zaangażowania pracowników może negatywnie wpływać na wydajność i efektywność organizacji.

Styl dyrektywny może być wygodny dla pracowników, ponieważ nie muszą podejmować trudnych decyzji ani ponosić odpowiedzialności za wyniki swojej pracy. Jednakże, brak odpowiedzialności może prowadzić do braku rozwoju zawodowego i osobistego. Pracownicy mogą utknąć w swojej komfortowej strefie i nie rozwijać swoich umiejętności ani poszerzać swojej wiedzy.

Styl dyrektywny często jest powiązany z pewnymi cechami menedżera, takimi jak pewność siebie, asertywność i silna wola. Menedżerowie o takich cechach mogą preferować ten styl zarządzania, ponieważ czują się komfortowo w roli lidera, który kontroluje sytuację. Jednakże, nie zawsze każdy menedżer o takich cechach będzie skuteczny w stosowaniu stylu dyrektywnego, ponieważ wymaga to również umiejętności słuchania i elastyczności w podejmowaniu decyzji.

Badania sugerują, że pracownicy, którzy wychowali się w rodzinach, gdzie ojcowie mieli niekonsekwentną postawę wobec nich, mogą być bardziej podatni na przyjęcie stylu dyrektywnego w miejscu pracy. Z powodu braku stabilności i jasnych granic w dzieciństwie, mogą szukać silnego przywództwa i kontroli w swoich relacjach zawodowych.

Styl dyrektywny może być bardziej skuteczny na niższych szczeblach organizacji, gdzie bardziej precyzyjne i jednoznaczne instrukcje są potrzebne. Jednakże, na wyższych szczeblach odpowiedzialności, gdzie wymagane są umiejętności strategicznego myślenia, delegowania zadań i budowania relacji, styl dyrektywny może być mniej efektywny. Wysoko wykwalifikowani pracownicy i menedżerowie na wyższych szczeblach potrzebują większej swobody działania i autonomii.

Niezależnie od stosowanego stylu kierowania, ustalanie priorytetów, celów, realizacja wizji, zarządzanie zasobami, monitorowanie i kontrola są kluczowe dla skuteczności organizacji. Zarządzanie zgodne z tymi zasadami może przynieść pozytywne efekty, niezależnie od tego, czy jest to styl dyrektywny, czy inny.

Wpływ stylu dyrektywnego na pracowników i organizację jest złożony i może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki. Zrozumienie tych wpływów może pomóc menedżerom w wyborze odpowiedniego stylu zarządzania i dostosowaniu go do potrzeb swojego zespołu i organizacji.

Zalety stylu dyrektywnego

• Skuteczność stylu dyrektywnego w sytuacjach wymagających szybkich decyzji i działań. Styl dyrektywny wyróżnia się wysoką skutecznością w sytuacjach, które wymagają szybkich decyzji i działań. W takich sytuacjach, gdzie czas jest kluczowy, podejście dyrektywne pozwala na natychmiastowe określenie celów i wytyczanie konkretnych kroków do ich osiągnięcia. Dzięki temu, zarządzający mogą szybko zareagować na zmieniające się warunki i skutecznie kierować zespołem w realizacji celów.
• Zastosowanie stylu dyrektywnego w instytucjach, takich jak wojsko. Styl dyrektywny znajduje szerokie zastosowanie w instytucjach o charakterze hierarchicznym, takich jak wojsko. W tego typu organizacjach, gdzie istnieje potrzeba szybkiego podejmowania decyzji i precyzyjnego wykonania poleceń, podejście dyrektywne jest niezwykle skuteczne. Dowódcy wojskowi muszą być w stanie jasno określić zadania, wyznaczyć role i zapewnić, że każdy członek zespołu wie, jakie są oczekiwania i jakie działania musi podjąć.
• Przydatność stylu dyrektywnego w zadanach rutynowych. W zadaniach rutynowych, gdzie wymagane są jednoznaczne i powtarzalne działania, styl dyrektywny może być bardzo przydatny. Określenie jasnych wytycznych i procedur daje pracownikom pewność co do sposobu działania i minimalizuje ryzyko błędów. Dzięki temu, organizacja może osiągnąć efektywność i wysoką jakość w wykonywaniu rutynowych zadań.
• Wykorzystanie stylu dyrektywnego jako narzędzia w zarządzaniu zmianą. Styl dyrektywny może być również skutecznym narzędziem w zarządzaniu zmianą. W sytuacjach, gdy organizacja musi szybko i skutecznie wprowadzić zmiany w swojej strukturze, procesach lub strategii, podejście dyrektywne pozwala na jednoznaczne określenie nowych celów i wytycznych. Dzięki temu, pracownicy są w stanie łatwiej zaadaptować się do nowych warunków i szybko podjąć działania, które przyczynią się do osiągnięcia zamierzonych celów.

Wady stylu dyrektywnego

• Brak zaangażowania pracowników i ignorowanie ich opinii i pomysłów. Jedną z głównych wad stylu dyrektywnego jest brak zaangażowania pracowników oraz ignorowanie ich opinii i pomysłów. Tego typu podejście może prowadzić do frustracji i demotywacji wśród pracowników, którzy nie czują się docenieni i pozbawieni możliwości wniesienia swojego wkładu w proces decyzyjny. Brak dialogu i współpracy może również wpływać negatywnie na atmosferę w organizacji.
• Ograniczenie twórczości i innowacyjności w organizacji. Styl dyrektywny może ograniczać twórczość i innowacyjność w organizacji. W przypadku, gdy pracownicy nie mają możliwości wyrażania swoich pomysłów i eksperymentowania z nowymi rozwiązaniami, organizacja może stracić na nowatorstwie i konkurencyjności. Brak elastyczności i otwartości na alternatywne podejścia może prowadzić do stagnacji i braku adaptacji do zmieniających się warunków rynkowych.
• Brak otwartej komunikacji i bariery komunikacyjne. Jedną z wad stylu dyrektywnego jest również brak otwartej komunikacji i pojawianie się barier komunikacyjnych w organizacji. Kiedy kierownictwo jednostronnie narzuca swoje decyzje i wytyczne, pracownicy mogą czuć się zniechęceni do dzielenia się swoimi obawami, sugestiami lub informacjami. Brak otwartości może prowadzić do niedopowiedzeń, niejasności i błędów, które mogą negatywnie wpływać na efektywność i wyniki organizacji.
• Poczucie zdominowania i brak autonomii u pracowników. Styl dyrektywny może powodować poczucie zdominowania i brak autonomii u pracowników. Kiedy pracownikom nie jest dawana możliwość samodzielnego podejmowania decyzji i brakuje im swobody w realizacji zadań, mogą czuć się zredukowani do roli wykonawców bez możliwości wpływu na procesy i wyniki. Brak autonomii może prowadzić do utraty motywacji i zaangażowania, co negatywnie wpływa na efektywność pracy.

Styl dyrektywny — artykuły polecane

Styl autokratyczny — Styl demokratyczny — Lider — Styl kierowania — Praca zespołowa — Zespół projektowy — Rodzaje zespołów — Style kierowania wg Lewina, Lippitta i White — Kierowanie

Bibliografia

• Michalak J. (2010), Przywództwo w zarządzaniu szkołą, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa
• Stępniewski J. (2001), Metoda negocjacji. Przygotowanie - techniki - sytuacje, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław
• Stocki R. (2003), Zarządzanie dobrami, Wydawnictwo WAM, Kraków
• Tylka J. (2011), Postawa rodziców i płeć psychologiczna a preferencja stylu kierowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
• Wyrębek H. (2012), Znaczenie motywacji w procesie integracji systemów zarządzania, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny, Siedlce