Crowdfunding
| Crowdfunding |
|---|
| Polecane artykuły |
Crowdfunding (od ang. crowd – tłum, funding – finansowanie) jest to forma pozyskiwania funduszy na realizację danego projektu przy wykorzystaniu specjalnie stworzonych w tym celu witryn oraz społeczności online. Crowdfunding zakłada alokację środków pieniężnych przeznaczonych dobrowolnie na finalizację przedsięwzięcia w postaci wpłat o niskim kapitale i wysokiej częstotliwości od osób zainteresowanych danym projektem w zamian za ustalone świadczenia zwrotne.
TL;DR
Crowdfunding to forma pozyskiwania funduszy na projekty poprzez specjalne platformy online. Rozwija się głównie dzięki łatwemu dostępowi do Internetu. Istnieje wiele różnych form crowdfundingu, w tym darowizny, wynagrodzenie i inwestycje. Crowdfunding różni się od zbiórki publicznej, która jest reglamentowana przez prawo i nie oferuje świadczeń zwrotnych. W Polsce crowdfundingu jest dozwolony, ale istnieją wymogi prawne i podatkowe. Istnieje wiele polskich platform crowdfundingu, które oferują różne modele finansowania.
Narzędzia Crowdfundingu
Rozwój crowdfundingu ściśle wiąże się z rozpowszechnieniem i łatwym dostępem do Internetu, który umożliwia szybkie dotarcie do szerokiego grona odbiorców i zgromadzenia ich w jedną społeczność wokół projektu. W celu finansowania wykorzystywane są specjalnie utworzone platformy, na których każdy pomysłodawca po uprzednim opisaniu swojej idei, może prosić o wsparcie. Na całym świecie funkcjonuje ich już ponad 1600. Ponadto, pomysłodawcy próbują niekiedy dotrzeć do potencjalnych kapitałodawców za pośrednictwem blogów lub portali społecznościowych. W celu dotarcia do mediów pomocne bywają również specjalne akcje i działania promocyjne.
Historia
Po raz pierwszy finansowanie społecznościowe miało miejsce w 1997 roku w Stanach Zjednoczonych, kiedy to fani brytyjskiej kapeli rockowej zebrali w internecie 60 tysięcy dolarów, potrzebnych na sfinansowanie trasy koncertowej tego zespołu w Stanach Zjednoczonych. W późniejszym okresie zespół ten wykorzystał tą metodę finansowania przy tworzeniu swoich albumów. Po upływie trzech lat, tj. w roku 2000 powstał pierwszy portal crowdfundingowy dla artystów. Do 2009 roku z tego modelu korzystają głównie artyści, dopiero start platformy kickstarter wpłynął na szeroki rozwój projektów finansowanych społecznie. Od roku 2010 crowdfundingowe platformy internetowe zaczęły powstawać także w Europie.
Cechy Crowdfundingu:
- Pieniądz – w przeważającej mierze kapitał przekazywany jest w zdematerializowanej formie
- Cel – cel przedsięwzięcia jest szczegółowo skonkretyzowany, kompletny opis projektu zawierający także efekty wydatkowania zamieszczane są na portalach finansowania społecznego
- Szeroka społeczność – informacja o projekcie rozpowszechniana jest za pomocą Internetu, stąd w krótkim czasie może ona dotrzeć do szerokiego grona internautów
- Open call – możliwość wsparcia projektu jest prezentowana w sposób otwarty, kierowana do nieoznaczonego adresata i nienakładająca ograniczeń w dostępie.
- ICT – cały proces gromadzenia kapitału odbywa się przy wykorzystaniu rozwiązań teleinformatycznych.
- Lepsze warunki – pozyskanie kapitału wiąże się z korzystniejszymi warunkami, niż ogólnodostępnymi na rynku dla danego projektodawcy.
- Świadczenie zwrotne – każdorazowo za udzielenia wsparcia finansowego każdej osobie i firmie, która go dokona oferowane jest świadczenie zwrotne. Może ono przyjąć różną formę, ale nie może mieć ona jedynie charakteru emocjonalnego. [Król K. (2013)]
Formy crowdfundingu
Formy finansowania społecznościowego można wyróżnić ze względu na charakter płatności przekazywanej przez wspierających:
- darowizna – głównie inicjatywy charytatywne, brak świadczenia zwrotnego
- wynagrodzenie – w zamian za wsparcie pomysłodawca oferuje swoje produkty, usługi, bądź unikalne bonusy związane z realizacją projektu
- inwestycja – w zamian za wsparcie pomysłodawca oferuje udziały, prawa do zysków lub inną formę materialnego świadczenia
W przypadku modeli opartych na darowiznach nie zawsze zapewniona jest odpowiednia ochrona wspierających, gdyż projektodawca nie ma obowiązku realizacji projektu i dystrybucji obiecanych nagród. Mechanizm oparty na przedsprzedaży tworzy natomiast stosunek prawny, który zapewnia bezpieczeństwo transakcji, a także spełnienie obowiązków prawno-podatkowych przez twórcę projektu.
Crowdfunding a zbiórki publiczne
Crowdfunding jest formą gromadzenia kapitału przeznaczanego dobrowolnie na realizację konkretnego projektu, w zamian za dostarczenie określonej uprzednio wartości. Może ona przyjmować formę materialną (produkt, usługa, bilet wstępu, udziały w spółce) lub niematerialną (spotkanie, wstęp na wydarzenie). Natomiast zbiórka publiczna jest reglamentowaną przez prawo i administrację formą pozyskiwania środków na cele publicznie pożyteczne (fundraising). Ofiarowany dobrowolnie kapitał nie jest rekompensowany przez świadczenia zwrotne.
Regulacje prawne
W Polsce Crowdfunding jest prawnie dozwolony, natomiast pomysłodawcy muszą liczyć się z wymogami prawnymi i podatkowymi. Z pomocą nadchodzą portale crowdfundingowe, które zapewniają ochronę i mają sprawdzony model prawny. O rozpowszechnienie dostępu do finansowania społecznościowego, używania polskiego odpowiednika nazwy oraz dogodne otoczenie prawne i gospodarcze walczy Polskie Towarzystwo Crowdfundingu, postulujące szereg zmian prawnych, które dodatkowo uproszczą pozyskiwanie kapitału za pośrednictwem Internetu.
Wsparciem projektodawców i przedsiębiorców zajmuje się fundacja Centrum Gospodarki Społecznościowej, zaś rozwojem idei i ułatwieniem dostępu do społecznych źródeł finansowania Polskie Towarzystwo Crowdfundingu.
Bibliografia
- Agrawal, A. K., Catalini, C., & Goldfarb, A. (2013). Some simple economics of crowdfunding [1] National Bureau of Economic Research
- Brzozowska, B. (2014). Crowdfunding. Nowe perspektywy produkcji i promocji filmowej. „Kwartalnik Filmowy” (85)
- Dziuba, D. T. (2012). Rozwój systemów crowdfundingu–modele, oczekiwania i uwarunkowania. [2] „Problemy Zarządzania”, nr 10(3)
- Dziuba, D. T. (2015). Ekonomika crowdfundingu. Zarys problematyki badawczej. Difin
- Gerber, E. M., Hui, J. S., & Kuo, P. Y. (2012). Crowdfunding: Why people are motivated to post and fund projects on crowdfunding platforms. [3] Northwestern University
- Król K.(2013) Crowdfunding. Od pomysłu do biznesu, dzięki społeczności. Crowdfunding.pl
- Kuppuswamy, V., Bayus, B. L. (2015). Crowdfunding creative ideas: The dynamics of project backers in Kickstarter. [4]
- Mollick, E. (2014). The dynamics of crowdfunding: An exploratory study. [5] Journal of business venturing, nr 29(1)
Autor: Ilona Durał
