Aktywa trwałe
| Aktywa trwałe |
|---|
| Polecane artykuły |
TL;DR
Aktywa trwałe to składniki majątku, które dają przedsiębiorstwu korzyści przez dłuższy czas. Klasyfikują się one na wartości niematerialne i prawne, rzeczowe aktywa trwałe, należności długoterminowe, inwestycje długoterminowe i długoterminowe rozliczenia międzyokresowe. Wartości niematerialne i prawne obejmują prawa majątkowe, takie jak patenty i licencje. Rzeczowe aktywa trwałe to np. grunty, budynki i maszyny. Należności długoterminowe to świadczenia, które należą do wierzyciela w określonym terminie. Inwestycje długoterminowe to nieruchomości i aktywa finansowe. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe to odroczone podatki i inne rozliczenia operacyjne i finansowe.
Charakterystyka
Aktywa trwałe to takie składniki majątku, które dostarczają przedsiębiorstwu korzyści przez okres dłuższy niż rok a także dłuższy niż normalny cykl operacyjny. Są one kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki.
Klasyfikacja aktywów trwałych
Aktywa trwałe obejmują pięć grup:
- wartości niematerialne i prawne
- rzeczowe aktywa trwałe
- należności długoterminowe
- inwestycje długoterminowe
- długoterminowe rozliczenia międzyokresowe.
Wartości materialne i prawne to nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania. Mają one przewidywany okres ekonomicznej użyteczności - dłuższy niż rok. Przeznaczone są do używania na potrzeby jednostki. Stanowią je m. in.:
- autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje
- prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych
- know-how
Wartości niematerialne i prawne obejmują takie kategorie prezentacyjne jak:
- koszty zakończonych prac rozwojowych - wiążą się one z kosztami prac badawczych i kosztami prac rozwojowych
- wartość firmy - jest to różnica między ceną nabycia akcji (udziałów) danej jednostki bądź jej zorganizowanej części a wartością godziwą przejętych aktywów netto
- inne wartości niematerialne i prawne - m.in. autorskie prawa majątkowe, licencje, koncesje, patenty
- zaliczki na poczet wartości niematerialnych i prawnych - czyli kwoty pieniężne zapłacone dostawcom z góry na poczet wartości niematerialnych i prawnych, które dane przedsiębiorstwo otrzyma w przyszłości.
Rzeczowe aktywa trwałe to druga fundamentalna kategoria aktywów trwałych. Są to aktywa potrzebne przedsiębiorstwu do realizacji działalności operacyjnej, określonej w statucie lub w umowie spółki, takiej jak procesy produkcji, obrotu towarowego, świadczenia usług, czy też w celach administracyjnych. Są to aktywa o przewidywanym okresie ekonomicznym użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zaliczamy do nich:
- a) grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu)
- b) budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej
- c) urządzenia techniczne i maszyny
- d) środki transportu
- e) inne środki trwałe (m. in. narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie a także inwentarz żywy nieprzeznaczony do uboju).
- Środki trwałe w budowie - są aktywami trwałymi w trakcie budowy, montażu lub ulepszenia istniejącego środka trwałego.
- Zaliczki na środki trwałe w budowie
Należności długoterminowe są to świadczenia należne od dłużnika na rzecz wierzyciela w określonym umową terminie i w określonej kwocie.
- od jednostek powiązanych
- a) należności finansowe
- b) należności inne.
- od pozostałych jednostek
- a) należności publicznoprawne
- b) należności od pracowników
- c) należności finansowe
- d) należności inne.
Inwestycje długoterminowe obejmują:
- inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne,
- długoterminowe aktywa finansowe
- inne inwestycje długoterminowe.
Inwestycje w nieruchomości obejmują nieruchomości nieużytkowane przez jednostkę lecz posiadane przez nią w celu osiągania korzyści ekonomicznych takich jak przyrost ich wartości bądź uzyskanie przychodu w formie odsetek.
Długoterminowe aktywa finansowe obejmują udziały, akcje i inne papiery wartościowe, pożyczki udzielone, dotyczące zarówno jednostek powiązanych jak i pozostałych. Są to aktywa których termin wymagalności jest dłuższy niż 12 miesięcy.Inne aktywa długoterminowe to np. długoterminowe lokaty bankowe czy długoterminowe należności z tytułu leasingu finansowego.
Inne inwestycje długoterminowe to takie składniki majątku trwałego, które nie były wcześniej wyszczególnione ze względu na charakter. Zaliczamy do nich: dzieła sztuki, biżuterię, sztabki złota nie przeznaczone do sprzedaży w następnym roku obrotowym.
Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe obejmują:
- Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego - jest to kwota podatku dochodowego od osób prawnych, o jaką będzie można w przyszłości pomniejszyć podatek bieżący, wykazany w rocznej deklaracji podatkowej.
- Inne rozliczenia międzyokresowe - obejmują rozliczenia operacyjne i finansowe.
- a) rozliczenia operacyjne to poniesione z góry wydatki, które dotyczą kosztów związanych z działalnością operacyjną np. działalność produkcyjna, usługowa bądź handlowa.
- b) rozliczenia finansowe to wydatki wyprzedzające koszty finansowe, a są one związane z działalnością inwestycyjną przedsiębiorstwa a także finansowaniem działalności.
Bibliografia
- Rzeczowe aktywa trwałe oraz wartości niematerialne według regulacji MSSF i US GAAP; Surowiec A., Kołodziej - Hajdo M.; Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Nr 32/2011
- Wycena bilansowa rzeczowych aktywów trwałych i jej skutki sprawozdawcze; Poniatowska L.; Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Nr 61/2013 s. 149-161
- Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych; Sierpińska M., Jachna T.; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005
- Podstawy nauki o przedsiębiorstwie; (red.) Lichtarskiego J.; Wrocław 1997
- Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa według polskiego prawa bilansowego; Wędzki D.; Wydawnictwo Wolters Kluwer SA, Warszawa 2014
Autor: Sylwia Budzisz, Anna Abram
