Zarządzanie jakością

Zarządzanie jakością
Polecane artykuły
System zarządzania jakością Zapewnienie jakości Joseph Juran Europejska nagroda jakości Lean management Nagroda im. Deminga Jakość życia a TQM Istota zarządzania przez jakość Model House of Total Quality

Zarządzanie jakością jest podejściem, które dąży do doskonalenia efektywności i elastyczności organizacji w celu spełnienia wymagań, potrzeb i oczekiwań klienta. Wykorzystuje ono w tym celu funkcje zarządzania w całym przedsiębiorstwie. Jest to czwarty etap rozwoju koncepcji jakości po: kontroli jakości, sterowaniu jakością i zapewnieniu jakości.

Zapewnienie jakości a zarządzanie jakością

Zapewnienie jakości jest związane z produkcją (lub świadczeniem usług), projektowaniem produktów oraz technologii wytwarzania. Jego celem jest dostarczenie dobrego produktu, który zaspokoi potrzeby i wymagania klienta. Wykorzystuje podwójne informacyjne sprzężenie zwrotne, które umożliwia samodoskonalenie produktu, procesu i całego systemu produkcyjnego.

Zarządzanie jakością to krok naprzód w stosunku do zapewnienia jakości. Ponieważ każde działanie w przedsiębiorstwie może mieć wpływ na jakość produktu, obejmuje ono całą organizację. W zarządzaniu jakością każdy pracownik powinien dążyć do doskonalenia własnej pracy. Jest to szczególnie widoczne w koncepcji Zarządzania przez jakość.

Zasady zarządzania jakością

Zasady zarządzania jakością zostały zdefiniowane w normie ISO 9000. Przybliżają one podejście znormalizowane (obecne w normach ISO) do Zarządzania przez jakość. W pierwszej wersji sformułowano 8 zasad, jednak nowelizacja normy ISO 9001 z roku 2015 usunęła jedną i pozostawiła 7. Do zasad tych należą:

• Orientacja na klienta
• Przywództwo
• Zaangażowanie pracowników
• Podejście procesowe

• Systemowe podejście do zarządzania (usunięte w ISO 9001:2015)
• Doskonalenie (poprzednio Ciągłe doskonalenie)
• Podejmowanie decyzji na podstawie faktów
• Zarządzanie relacjami (poprzednio Wzajemnie korzystne relacje z dostawcami)

W nawiasach przedstawiono pierwotne zasady obecne w normie ISO 9000:2000.

Podejścia do zarządzania jakością

D. Kroslid wskazał, że ruch projakościowy rozwinął się w formie dwu równoległych szkół:

• deterministycznej,
• ciągłego doskonalenia.

Szkoła deterministyczna

Podejście deterministyczne swoje źródła ma w:

• dokonaniach F.W. Taylora
• ideach standaryzacji w amerykańskim przemyśle zbrojeniowym,
• koncepcji Zero defektów P.B. Crosby'ego.

Standardy, procedury specyfikacje i ich dokładne wypełnianie są główną zasadą. Dlatego to głównie menedżerowie są odpowiedzialni za jakość. Aktualne podejścia związane z tą szkołą to: normy serii ISO 9000 (szczególnie przed rokiem 2000) oraz Six sigma. To podejście zwykle pomija ekonomiczny wymiar jakości (koszty jakości, poziomy jakości, opłacalność podejścia projakościowego).

Szkoła ciągłego doskonalenia

Rozwój koncepcji jakości

Szkoła ciągłego doskonalenia ma swoje źródła w:

• statystycznym sterowaniu procesem autorstwa W.A. Shewharta,
• Total Quality Control autorstwa A. Feigenbauma,
• japońskim Company-Wide Quality Control.

Głównym kierunkiem działań projakościwych jest spełnianie ciągle zmieniających się potrzeb i oczekiwań klientów. Jakość jest rozumiana jako proces dynamiczny. Ciągłe doskonalenia oraz niskie koszty są istotniejsze od niezmiennego wysokiego poziomu jakości. Współczesnym podejściami opartymi na tej szkole są: Zarządzanie przez jakość oraz Lean management.

Metody zarządzania jakością

W ramach zarządzania jakością wypracowano dziesiątki metod. Dlatego zamiast je tu wymieniać, zachęcamy do przejrzenia: Kategoria:Metody i techniki jakości.

Bibliografia

• Juran J.M., De Feo J.A., Juran's Quality Handbook, Sixth Edition, McGraw Hill, 2010
• Tague N.R., The Quality Toolbox, Second Edition, ASQ Quality Press, 2013
• Wawak S, Zarządzanie jakością. Podstawy, systemy i narzędzia, Helion, Gliwice 2011

Autor: Sławomir Wawak