Elastyczność

Elastyczność (sprężystość) to właściwość ciała stałego polegająca na zdolności powracania do pierwotnego stanu (w jakim było ciało przed odkształceniem) po zdjęciu obciążenia, czyli usunięciu czynników powodujących jego odkształcenie. Elastyczność wykazują wszystkie ciała stałe, choć w bardzo różnym stopniu, zależnym od rodzaju materiału ciała oraz jego formy geometrycznej [Słownik pojęć towaroznawczych, 1995, s.50]. Ciała wykazują sprężystość do pewnej wartości obciążenia (granicy sprężystości) [Nowy Leksykon PWN 1998, s. 1642]. W przypadku, gdy stosowany nacisk przekroczy granicę sprężystości danego ciała, ciało to nie powróci do swojego pierwotnego kształtu po usunięciu naprężenia.

Elastyczność w ekonomii

stosowana w ekonomii miara wrażliwości jednej zmiennej na zmiany innej:

• Elastyczność podaży - mierzy reakcję zaoferowanej ilości (podaży) towaru na zmianę jego ceny [Nowy Leksykon PWN, 1998, s. 432].
• Elastyczność popytu - to pojęcie służące mierzeniu siły, z jaką wielkość popytu reaguje na zmieniającą się cenę. [P.A. Samuelson, W.D. Nordhaus 1995, s.570]. Koncepcja ta jest oparta na założeniu, że dochód i inne ceny nie uległy zmianie. Stawiając minus przed definicją i oznaczając q jako wielkość zapotrzebowania oraz p jako cenę e.p., otrzymujemy  = -(p/q)(dq/dp). [J. Black 2008, s.104]:
  • elastyczność cenowa popytu jest to stosunek względnej (procentowej) zmiany wielkości zapotrzebowania na dane dobro do względnej (procentowej) zmiany jego ceny [D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch 2007, s. 169]. Gdy elastyczność cenowa w przypadku jakiegoś dobra jest wysoka, mówimy, że popyt na to dobro jest "elastyczny"; znaczy to, że jego pożądana ilość silnie reaguje na zmiany ceny [P.A. Samuelson, W.D.Nordhaus 2004, s.113]. Jeżeli konsumpcja danego dobra nie zmienia się wraz ze wzrostem ceny, to mówimy, że jest ona nieelastyczna względem ceny [J. Bremond, J.F. Couet, M.M. Salort 2005, s.352];
  • mieszana elastyczność cenowa popytu na dobro i względem zmian ceny dobra j to relacja między względną (procentową) zmianą zapotrzebowania na dobro i a względną (procentową) zmianą ceny dobra j;
  • elastyczność dochodowa popytu to stosunek względnej (procentowej) zmiany wielkości zapotrzebowania na określone dobro do względnej (procentowej) zmiany dochodu [D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch 2007, s. 192-193];
  • elastyczność łukowa popytu stosunek zmiany jednej zmiennej do względnej zmiany drugiej względnej, mierzony na przedziale dyskretnym pomiędzy dwoma punktami na krzywej. Można ją mierzyć bezpośrednio;
  • elastyczność punktowa stanowi granicę elastyczności łukowej, gdy odległość między tymi punktami dąży do zera. Elastyczności punktowej nie sposób mierzyć bezpośrednio; można ją mierzyć wnioskując statystycznie na podstawie obserwacji bieżących [J. Black 2008, s.103-104];
  • elastyczność importu względem popytu krajowego określa stosunek stopy wzrostu importu do stopy wzrostu popytu krajowego [J. Bremond, J.F. Couet, M.M. Salort 2005, s. 352].

Elastyczność a zarządzanie zasobami ludzkimi

Elastyczne formy zatrudnienia, takie jak praca tymczasowa czy umowy o pracę na czas określony, mają znaczący wpływ na elastyczność zarządzania zasobami ludzkimi. Dają one możliwość szybkiej adaptacji do zmieniających się potrzeb organizacji, umożliwiając dostosowanie liczby pracowników do aktualnej sytuacji i zapotrzebowania na pracę. Praca tymczasowa pozwala na elastyczne reagowanie na sezonowe zmiany w produkcji lub na zwiększone zapotrzebowanie na pracowników przy realizacji konkretnych projektów. Umowy o pracę na czas określony natomiast umożliwiają elastyczne dostosowanie zatrudnienia do krótkoterminowych potrzeb organizacji, na przykład w przypadku sezonowych skoków w sprzedaży.

Elastyczne harmonogramy pracy oraz możliwość pracy zdalnej mają istotny wpływ na elastyczność zarządzania zasobami ludzkimi. Pozwalają one na dostosowanie czasu pracy do indywidualnych preferencji pracowników, co z kolei przyczynia się do zwiększenia ich motywacji i zaangażowania. Elastyczne harmonogramy pracy dają pracownikom możliwość wyboru godzin, w których są najbardziej produktywni i efektywni, co przekłada się na lepszą wydajność całej organizacji. Natomiast możliwość pracy zdalnej pozwala na elastyczne łączenie życia zawodowego i prywatnego, co jest szczególnie atrakcyjne dla pracowników o wysokich umiejętnościach i specjalistów, którzy mogą pracować niezależnie od miejsca pobytu. To z kolei przyczynia się do zwiększenia elastyczności zasobów ludzkich, umożliwiając organizacji dostęp do wykwalifikowanej kadry, nawet jeśli nie jest ona dostępna lokalnie.

Stosowanie elastycznych form zatrudnienia niesie za sobą wiele korzyści. Przede wszystkim umożliwiają one organizacji dostosowanie zatrudnienia do bieżących potrzeb, co przekłada się na większą efektywność i konkurencyjność. Elastyczne formy zatrudnienia pozwalają na ograniczenie kosztów związanych z zatrudnieniem, ponieważ pracownicy tymczasowi czy zatrudnieni na czas określony są często tańszą alternatywą niż zatrudnienie na stałe. Ponadto, elastyczne formy zatrudnienia umożliwiają organizacji dostęp do specjalistów o wysokich umiejętnościach czy doświadczeniu, którzy są dostępni tylko tymczasowo lub na określony czas.

Jednakże, stosowanie elastycznych form zatrudnienia stawia również przed zarządzającymi zasobami ludzkimi pewne wyzwania. Przede wszystkim, konieczne jest odpowiednie zarządzanie tymi formami zatrudnienia, aby uniknąć niepewności i niestabilności dla pracowników. Konieczne jest również dbanie o równowagę między elastycznością a odpowiednim zabezpieczeniem socjalnym pracowników, tak aby nie ograniczać ich praw i godności.

Elastyczność zarządzania zasobami ludzkimi ma pozytywny wpływ na satysfakcję pracowników i ich zaangażowanie w pracę. Daje ona pracownikom większą autonomię i możliwość wpływu na warunki pracy, co przekłada się na ich większe zadowolenie i motywację. Pracownicy, którzy mają możliwość dostosowania harmonogramu pracy do swoich potrzeb, czują się bardziej doceniani i mają większe poczucie kontroli nad swoim życiem zawodowym. To z kolei przekłada się na wzrost zaangażowania w pracę, większą efektywność i lepsze wyniki organizacji.

Elastyczność zarządzania zasobami ludzkimi jest kluczowym czynnikiem przyczyniającym się do zwiększenia efektywności i konkurencyjności organizacji. Daje ona organizacji możliwość dostosowania liczby pracowników do bieżących potrzeb, co przekłada się na optymalne wykorzystanie zasobów ludzkich. Elastyczność zarządzania zasobami ludzkimi umożliwia również organizacji szybką adaptację do zmieniających się warunków rynkowych i technologicznych, co jest kluczowe w dynamicznym środowisku biznesowym. Pozwala to na szybsze reagowanie na nowe trendy, zdobywanie przewagi konkurencyjnej i zwiększanie efektywności. Ponadto, elastyczność zarządzania zasobami ludzkimi umożliwia organizacji dostęp do wykwalifikowanych pracowników o potrzebnych umiejętnościach w odpowiednim czasie, co przekłada się na lepsze wyniki organizacji i jej konkurencyjność na rynku.

Elastyczność a innowacje w biznesie

Elastyczność jest kluczowym czynnikiem wspierającym adaptację organizacji do zmieniających się warunków rynkowych i technologicznych. Pozwala organizacji na szybką reakcję na zmiany, dostosowanie strategii i procesów do nowych warunków oraz zdolność do innowacji. Elastyczność umożliwia organizacji elastyczne wykorzystanie zasobów, takich jak ludzie, technologie czy finanse, w celu dostosowania się do nowych wymagań i możliwości.

Elastyczność ma istotny wpływ na proces tworzenia nowych produktów i usług. Pozwala organizacji na szybką adaptację do zmieniających się potrzeb klientów, trendów rynkowych i technologicznych. Elastyczność umożliwia organizacji eksperymentowanie, testowanie nowych pomysłów i szybkie wprowadzanie innowacji na rynek. Daje to organizacji przewagę konkurencyjną, umożliwia rozwijanie się i utrzymywanie swojej pozycji lidera na rynku.

Elastyczne metody zarządzania projektami mają istotny wpływ na zwiększenie elastyczności organizacji. Pozwalają one na szybkie dostosowanie projektów do zmieniających się warunków i potrzeb klientów. Elastyczne metody zarządzania projektami umożliwiają organizacji dostosowanie zakresu, terminów i zasobów projektu do aktualnych wymagań i możliwości. Daje to organizacji większą kontrolę nad realizacją projektów, umożliwia elastyczne reagowanie na zmieniające się priorytety i optymalne wykorzystanie zasobów.

Elastyczne modele biznesowe mają kluczowe znaczenie dla innowacyjności i konkurencyjności organizacji. Pozwalają one organizacji dostosować się do zmieniających się warunków rynkowych, technologicznych i konsumenckich. Elastyczne modele biznesowe umożliwiają organizacji eksperymentowanie z nowymi sposobami tworzenia, dostarczania i zarabiania na produktach i usługach. Pozwalają na elastyczne dostosowanie oferty do zmieniających się preferencji klientów oraz szybką reakcję na rosnącą konkurencję. Elastyczne modele biznesowe pozwalają organizacji na innowacyjność, zdobywanie przewagi konkurencyjnej i rozwój na rynku.

Wprowadzanie elastyczności w kontekście innowacji w biznesie niesie ze sobą wiele korzyści. Przede wszystkim, elastyczność umożliwia organizacji szybką adaptację do zmieniających się warunków i potrzeb klientów, co przekłada się na zdolność do innowacji i rozwój. Elastyczność pozwala organizacji na eksperymentowanie, testowanie nowych pomysłów i szybkie wprowadzanie innowacji na rynek. Daje to organizacji przewagę konkurencyjną i możliwość utrzymania swojej pozycji lidera na rynku.

Jednakże, wprowadzanie elastyczności w kontekście innowacji w biznesie stawia również przed organizacją pewne wyzwania. Konieczne jest odpowiednie zarządzanie zmianą i komunikacja z pracownikami, aby uniknąć oporu i niepewności. Ponadto, wprowadzanie elastyczności wymaga również odpowiednich zasobów, takich jak ludzie, technologie czy finanse, które mogą być wyzwaniem dla organizacji o ograniczonych zasobach.

Elastyczność a zrównoważony rozwój

Elastyczne planowanie przestrzenne ma istotny wpływ na zrównoważony rozwój. Pozwala ono na elastyczne wykorzystanie zasobów naturalnych, minimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko i ochronę cennych obszarów przyrodniczych. Elastyczne planowanie przestrzenne umożliwia organizacji dostosowanie projektów i inwestycji do bieżących potrzeb i możliwości, co przekłada się na efektywniejsze wykorzystanie zasobów oraz ograniczenie negatywnych skutków dla środowiska.

Elastyczne zarządzanie zasobami naturalnymi ma kluczowe znaczenie dla ochrony środowiska i zrównoważonego wykorzystania zasobów. Pozwala ono na optymalne wykorzystanie zasobów, minimalizowanie marnotrawstwa i zanieczyszczenia oraz zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów. Elastyczne zarządzanie zasobami naturalnymi umożliwia organizacji elastyczne dostosowanie procesów i technologii do bieżących wymagań i możliwości, co przekłada się na zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko i zrównoważone wykorzystanie zasobów.

Elastyczność pomaga organizacjom adaptować się do zmian klimatycznych poprzez umożliwienie elastycznego dostosowania strategii, procesów i działań do nowych warunków. Pozwala ona organizacji na szybką reakcję na zmiany klimatyczne, minimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko oraz adaptację do nowych wymagań i regulacji. Elastyczność pomaga organizacjom dostosować swoje działania do zmieniających się warunków klimatycznych, takich jak ekstremalne zjawiska pogodowe czy zmiany w dostępności zasobów naturalnych.

Elastyczność ma istotny wpływ na redukcję negatywnego wpływu działalności gospodarczej na środowisko. Pozwala ona organizacji na elastyczne dostosowanie procesów, technologii i działań do zrównoważonych standardów i najlepszych praktyk. Elastyczność umożliwia organizacji minimalizowanie emisji gazów cieplarnianych, redukcję zużycia surowców naturalnych oraz ograniczenie ilości i szkodliwości odpadów. Daje to organizacji możliwość zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko i przyczynia się do zrównoważonego rozwoju.

Elastyczność wspiera cele zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialności społecznej organizacji poprzez umożliwienie elastycznego dostosowania działań organizacji do wymagań zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności. Pozwala ona organizacji na elastyczną reakcję na zmieniające się potrzeby i oczekiwania społeczne, minimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko oraz podejmowanie działań na rzecz społeczności lokalnych. Elastyczność umożliwia organizacji elastyczną realizację celów zrównoważonego rozwoju, takich jak ochrona środowiska, promocja sprawiedliwości społecznej czy wspieranie lokalnej społeczności.

Elastyczność — artykuły polecane

Dobro substytucyjne — Elastyczność podaży — Mieszana elastyczność cenowa popytu — Dochód realny — Elastyczność popytu — Linia ograniczenia budżetowego — Popyt sztywny — Ograniczenia budżetowe — Prawo malejącego popytu

Bibliografia

• Begg D., Fisher S., Vernasca G., Dornbusch R. (2014), Ekonomia: Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Black J. (red.) (2008), Słownik ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Bremond J., Couet J., Salort M. (2005), Kompendium wiedzy o ekonomi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Duda I. (red.) (1984), Słownik pojęć towaroznawczych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
• Laprus M. (red.) (1979), Leksykon wiedzy wojskowej, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa
• Petrozolin-Skowrońska B. (red.) (1998), Nowy Leksykon PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Samuelson P., Nordhaus W., (2007), Ekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Autor: Kowalska Agata