Elastyczność łukowa popytu

Elastyczność łukowa popytu jest to miara elastyczności cenowej popytu na danym odcinku krzywej popytu. Mierzona elastyczność cenowa popytu metodą łukową jest taka sama niezależnie od punktu wyjścia na krzywej popytu. Wyznacza ona jej elastyczność pomiędzy badanymi punktami.

Elastyczność łukowa popytu odnosi się tylko do pewnego odcinka krzywej popytu i przystępuje się do jej liczenia w przypadku posiadania ograniczonej liczby informacji dotyczącej zmian popytu, a zmiany te są stosunkowo duże (Klimczak B 2006 s. 120)

Elastyczność cenowa popytu

Elastyczność cenowa popytu jest to stosunek względnej zmiany popytu na dane dobro do względnej zmiany ceny, która wywołała tę zmianę popytu.

Współczynnik elastyczności cenowej popytu ($e_{p}$) informuje o reakcji konsumenta na zmiany cen.

Można wykorzystać go do określenia:

• nadwyżki, lub niedoboru popytu lub podaży,
• wielkości popytu,
• rodzaju dobra,
• wyznaczenia maksimum wydatków konsumenta,
• wyznaczenia maksimum przychodu producenta.

Wartość współczynnika (ep) zależy od następujących zmiennych (Klimczak B. 2006 s. 125):

• Gusty i preferencje konsumenta - niektóre postawy oraz upodobania konsumenckie są tak silne, że nawet duża zmiana ceny nie będzie miała znacznego wpływu na elastyczność cenową.
• Ilość dostępnych substytutów - im więcej dostępnych jest substytutów danego dobra tym wyższa jest jego elastyczność cenowa. Im dokładniej scharakteryzowane zostanie dane dobro tym doskonalsze będą jego substytuty, a w konsekwencji elastyczność będzie większa. W przypadku braku dostępności substytutów następuje zjawisko nieelastycznego popytu.
• Rodzaj produktu - popyt na dobra podstawowe będzie mniej elastyczny od popytu na np.: dobra luksusowe. Wynika to bezpośrednio z tego, że dobra podstawowe są używane stale i będą nabywane bez względu na zmianę ich ceny.
• Znaczenie danego dobra w budżetach konsumentów - popyt na dobro, którego cena ma duży udział w całościowym budżecie danego konsumenta będzie stosunkowo elastyczny.
• Czas reakcji na zmianę ceny - w krótkim okresie zmiany ceny konsument będzie raczej delikatnie reagował na jej zmianę, wynika to z tego, że nie zdąży jeszcze przemyśleć opcji alternatywnych zakupu oraz nowych decyzji jakie będzie musiał podjąć w zarządzaniu swoim budżetem.

Równanie elastyczności łukowej popytu

Wzór na elastyczność łukową popytu:

$e_{p}={\frac {\frac {(D_{1}-D_{0})}{(D_{1}+D_{0})}}{2}}\div {\frac {\frac {(P_{1}-P_{0})}{(P_{1}+P_{0})}}{2}}$

gdzie:

$e_{p}$ - łukowa elastyczność cenowa popytu

$D_{1}$ - popyt po zmianie

$D_{0}$ - popyt przed zmianą

$P_{1}$ - cena przed zmianą

$P_{0}$ - cena po zmianie

Dokładność elastyczności łukowej popytu

Dokładność elastyczności łukowej popytu będzie tym większa, im mniejsze będą zmiany ceny danego dobra oraz jego ilości nabywanej.

Jeżeli pewien wynik elastyczności łukowej popytu wynoszący X przedstawimy w postaci procentowej to możemy zinterpretować go w następujący sposób (Klimczak B. 2006 s. 123):

Jeżeli cena danego dobra zmieniła się o 1% to, nabywana ilość tego dobra wzrośnie/zmniejszy się przeciętnie o X%.

Przykład

Poniższy przykład obrazuje istotę liczenia elastyczności cenowej popytu miarą łukową. Niezależnie od tego czy badamy elastyczność od punktu "D" do "E" czy od "E" do "D", współczynnik elastyczności ma tę samą wartość.

Wartość elastyczności łukowej popytu może różnić się w zależności od analizowanego okresu czasu oraz dostępnej ilości danych. Im więcej danych dotyczących zmiany ceny i ilości nabywanej jest dostępnych, tym bardziej dokładne będzie obliczenie elastyczności łukowej popytu. W praktyce jednak często brakuje kompletnych danych, co może prowadzić do niedokładnych wyników.

Dlatego ważne jest, aby przy analizie elastyczności łukowej popytu uwzględnić możliwość wystąpienia błędów oraz inne czynniki, takie jak preferencje konsumentów, trendy rynkowe czy dostępność alternatywnych produktów. Właściwa interpretacja wyników elastyczności łukowej popytu powinna uwzględniać te czynniki i być oparta na solidnych badaniach i analizach.

Znaczenie elastyczności cenowej popytu dla zarządzania

Elastyczność cenowa popytu jest kluczowym wskaźnikiem dla zarządzania, ponieważ pomaga firmom zrozumieć, jak zmiany cen wpływają na popyt na ich produkty. Wiedza na temat elastyczności cenowej popytu jest niezbędna do podejmowania strategicznych decyzji dotyczących cen, promocji i marketingu.

Jeśli elastyczność cenowa popytu jest wysoka, czyli zmiana ceny ma znaczący wpływ na ilość popytu, firma może zastosować strategię obniżenia cen w celu zwiększenia sprzedaży. W takim przypadku, zmniejszenie ceny o niewielki procent może skutkować znacznym wzrostem popytu, co przyczyni się do zwiększenia przychodów firmy.

Z drugiej strony, jeśli elastyczność cenowa popytu jest niska, czyli zmiana ceny ma minimalny wpływ na ilość popytu, firma może zastosować strategię podwyższenia cen w celu zwiększenia swoich zysków. W takim przypadku, niewielkie podwyższenie ceny może nie wpłynąć znacząco na ilość sprzedaży, a jednocześnie przyczynić się do wzrostu przychodów.

Ponadto, elastyczność cenowa popytu jest istotna dla ustalania optymalnych strategii marketingowych. Wiedząc, jak zmiany cen wpływają na popyt, firma może dostosować swoje działania promocyjne w zależności od elastyczności cenowej popytu. Jeśli elastyczność cenowa popytu jest wysoka, firma może skoncentrować się na agresywnych promocjach i obniżeniu cen, aby przyciągnąć większą liczbę klientów. Natomiast jeśli elastyczność cenowa popytu jest niska, firma może skupić się na budowaniu marki i oferowaniu produktów o wyższej jakości, nawet kosztem wyższych cen.

Wnioski dotyczące elastyczności cenowej popytu mają również znaczenie dla strategii cenowych. Przykładowo, jeśli firma prowadzi działalność na konkurencyjnym rynku, gdzie elastyczność cenowa popytu jest wysoka, musi być bardziej ostrożna przy podnoszeniu cen, aby uniknąć utraty klientów na rzecz konkurencji. Z kolei, jeśli firma działa na rynku, gdzie elastyczność cenowa popytu jest niska, może być bardziej elastyczna w kształtowaniu cen, ponieważ zmiany cen nie będą miały tak dużego wpływu na ilość sprzedaży.

Zależność elastyczności łukowej popytu od wielkości zmiany ceny i ilości nabywanej

Elastyczność łukowa popytu zależy od wielkości zmiany ceny produktu i ilości nabywanej. W przypadku małych zmian cen, elastyczność łukowa popytu może być niska, co oznacza, że popyt na produkt jest mniej wrażliwy na zmiany cenowe. Natomiast w przypadku większych zmian cen, elastyczność łukowa popytu może być wysoka, co oznacza, że popyt jest bardziej wrażliwy na zmiany cenowe.

Podobnie, jeśli ilość nabywana produktu jest niewielka, elastyczność łukowa popytu może być niska, ponieważ zmiana ceny ma mniejszy wpływ na ilość nabywanych jednostek. Natomiast jeśli ilość nabywana jest duża, elastyczność łukowa popytu może być wysoka, co oznacza, że zmiana ceny ma większy wpływ na ilość nabywanych jednostek.

Zrozumienie zależności elastyczności łukowej popytu od wielkości zmiany ceny i ilości nabywanej pozwala przedsiębiorstwom na lepsze przewidywanie reakcji konsumentów na zmiany cenowe oraz podejmowanie bardziej skutecznych decyzji marketingowych.

Elastyczność łukowa popytu — artykuły polecane

Elastyczność podaży — Elastyczność popytu — Popyt sztywny — Elastyczność cenowa popytu — Pojemność rynku — Krzywa Engla — Dochód realny — Krzywa podaży — Amplituda

Bibliografia

• Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2007), Ekonomia. Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Bergstrom T., Varian H. (2003), Mikroekonomia - ćwiczenia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Bernat T. (2008), Elastyczność cenowa popytu wybranych usług w strukturach niedoskonale konkurencyjnych - wyniki badań, Studia i prace wydziału nauk ekonomicznych i zarządzania/Uniwersytet Szczeciński, nr 3
• Gostkowski M., Gajowniczek K., Jałowiecki P. (2014), Elastyczność dochodowa popytu na poszczególne grupy dóbr konsumpcyjnych w Polsce w latach 1999-2008, Roczniki Naukowe Stowarzyszenie ekonomistów rolnictwa i agrobiznesu, Tom XVI, Nr 3
• Klimczak B. (2006), Mikroekonomia, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego, Wrocław
• Sloman J. (2001), Podstawy ekonomii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Zalega T. (2011), Wpływ kryzysu na dochodową elastyczność popytu na żywność gospodarstw domowych dotkniętych bezrobociem, Handel wewnętrzny, nr 5

Autor: Julia Krzysztofek, Robert Stelmaczonek