Przewaga absolutna

Autorem teorii przewagi absolutnej - jest Adam Smith. Jednak obecnie jest stosowana w odniesieniu do różnych rodzajów zasobów, których dysponowanie daje absolutne korzyści wobec konkurentów. Przewaga absolutna występuje wtedy, gdy dany kraj posiada zdolność wytworzenia większej niż konkurenci ilości danego dobra z danego zasobu czynników produkcji. Źródłem przewagi absolutnej może być większa obfitość zasobów, ale także wyższa efektywność nakładów.

Przykłady

Przykład 1

Pierwszy dotyczy sytuacji, kiedy jeden kraj ma przewagę absolutną nad drugim krajem w produkcji tylko jednego dobra, natomiast drugi kraj ma przewagę absolutną w produkcji drugiego dobra.

Produkt	Kraj A	Kraj B
Wino	4	6
Jabłka	8	3

Kraj A ma absolutną przewagę w produkcji wina, natomiast kraj B ma absolutną przewagę w produkcji jabłek. Oznacza to możliwość specjalizacji i korzyści z wymiany dla obu krajów. Kraj A będzie eksportował wino w zamian za import jabłek z kraju B i na odwrót. W warunkach samowystarczalności ustalą się krajowe relacje wymienne wina i jabłek.

W kraju A koszt wytworzenia wina stanowi 4:8 = 1 kosztu wytworzenia jednej tony jabłek, z kolei w kraju B koszt produkcji tony jabłek równa się 3:6, czyli 1 kosztu produkcji wina. Łączna produkcja obydwu dóbr wzrośnie, jeżeli oba kraje zaczną się specjalizować w produkcji dobra, które potrafią wytworzyć taniej. Konsekwencją będzie wymiana handlowa, na której skorzystają obie strony.

Jeżeli relacja handlu wyniesie 1:1 to oba kraje skorzystają, czyli 1 wino zostanie wymienione na 1 tonę jabłek. Kraj A odniesie korzyści, gdyż za 4 jednostki nakładu przeznaczonego na wytworzenie jednego wina uzyska tonę jabłek, którą u siebie musiałaby wytworzyć przy użyciu aż 8 jednostek nakładu. Oszczędność 4 jednostek nakładu jest źródłem korzyści z wymiany. Natomiast Kraj B sprzedając jabłka wymienia 3 jednostki nakładu na jedno wino, którego wytworzenie w kraju wymagałoby zużycia 6 jednostek nakładu. Powstaje więc oszczędność 3 jednostek nakładu.

Przykład 2

Drugi przypadek przewagi absolutnej dotyczy sytuacji, gdy tylko jeden kraj ma przewagę absolutną nad drugim w produkcji wszystkich dóbr.

Produkt	Kraj A	Kraj B
Komputery	1	2
Telewizory	4	8

W kraju A produkcja komputerów i telewizorów jest dwukrotnie tańsza niż w kraju B, co oznacza jego przewagę absolutną w obu gałęziach produkcji. Zgodnie z zasadą kosztów absolutnych kraj A powinien eksportować towary, a kraj B powinien ograniczyć się wyłącznie do ich importu [A. Zielińska-Głębocka, Gdańsk 1997, s. 19-20]

Przewaga absolutna w kontekście globalnej konkurencji

Przewaga absolutna odgrywa kluczową rolę w konkurencyjności krajów na arenie międzynarodowej. Polega ona na posiadaniu przez dany kraj wyższych zdolności produkcyjnych w porównaniu do innych państw. Oznacza to, że kraj ten może produkować dany towar lub świadczyć usługę w sposób bardziej efektywny i wydajny niż inni konkurenci. Przewaga absolutna umożliwia danemu krajowi zdobycie dominującej pozycji na rynku światowym, co przekłada się na wzrost konkurencyjności i siły gospodarczej państwa.

Główne czynniki determinujące przewagę absolutną w globalnej konkurencji to:

• Dostęp do unikalnych zasobów naturalnych - Kraje, które posiadają unikalne zasoby naturalne, takie jak bogate złoża surowców mineralnych czy korzystne warunki klimatyczne, mogą wykorzystać je do przewagi konkurencyjnej w określonych sektorach gospodarki.
• Wysoce wykwalifikowana siła robocza - Kraj dysponujący wykwalifikowaną siłą roboczą może osiągnąć przewagę konkurencyjną w sektorach, które wymagają specjalistycznej wiedzy i umiejętności.
• Infrastruktura - Państwo, które posiada rozwiniętą infrastrukturę, taką jak porty, drogi, sieć energetyczna czy telekomunikacyjna, może zapewnić efektywność i konkurencyjność w przewozach towarów oraz dostęp do rynków zagranicznych.
• Inwestycje w badania i rozwój - Kraj, który inwestuje w badania naukowe i rozwój technologiczny, może osiągnąć przewagę absolutną w dziedzinach, które wymagają innowacyjności i nowoczesnych technologii.

Przewaga absolutna ma istotny wpływ na bilans handlowy i rozwój gospodarczy danego kraju. Kraj posiadający przewagę absolutną może eksportować swoje produkty lub usługi w większych ilościach i w konkurencyjnych cenach, co przekłada się na dodatni bilans handlowy. Zwiększony eksport sprzyja również wzrostowi dochodów i zatrudnienia w kraju. Ponadto, przewaga absolutna pozwala na rozwój sektorów gospodarki, w których kraj ten ma przewagę konkurencyjną, co przyczynia się do wzrostu PKB i podniesienia poziomu życia mieszkańców.

Kraje mogą zastosować kilka strategii w celu maksymalnego wykorzystania swojej przewagi absolutnej i osiągnięcia sukcesu w globalnej konkurencji:

• Inwestycje w rozwój sektorów, w których kraj ma przewagę absolutną - Państwa powinny koncentrować swoje zasoby i inwestycje w sektorach, w których posiadają przewagę absolutną, aby zwiększyć konkurencyjność i wykorzystać potencjał ekonomiczny.
• Promowanie innowacji i transferu technologii - Kraje powinny inwestować w badania i rozwój, aby tworzyć nowe technologie i innowacje, oraz korzystać z transferu technologii z innych krajów w celu podniesienia jakości i efektywności produkcji.
• Wspieranie eksportu i poszukiwanie nowych rynków zbytu - Państwa powinny aktywnie promować swoje produkty i usługi na rynkach zagranicznych, poszukiwać nowych możliwości handlowych i nawiązywać strategiczne partnerstwa z innymi krajami.
• Inwestycje w edukację i szkolenia - Państwa powinny inwestować w edukację i szkolenia swojej siły roboczej, aby podnieść jej kwalifikacje i umiejętności, co przyczyni się do wzrostu konkurencyjności i zdolności do wykorzystania przewagi absolutnej.

Przewaga absolutna a rozwój sektorów specjalizacji

Przewaga absolutna ma istotny wpływ na rozwój poszczególnych sektorów gospodarki. Kraj posiadający przewagę absolutną w konkretnej dziedzinie może skoncentrować swoje zasoby i inwestycje na rozwoju tego sektora, co przyczynia się do wzrostu jego konkurencyjności i efektywności. Przykładowo, kraj posiadający przewagę absolutną w produkcji samochodów może inwestować w rozwój tej branży, co przyczyni się do powstania nowych miejsc pracy, wzrostu eksportu i zwiększenia innowacyjności w sektorze motoryzacyjnym.

Rozwój sektorów specjalizacji i wykorzystanie przewagi absolutnej przyczynia się do zwiększenia konkurencyjności kraju na arenie międzynarodowej. Korzyści wynikające z tego to:

• Wzrost eksportu - Koncentracja na sektorach, w których kraj ma przewagę absolutną, przekłada się na większą zdolność eksportową, co z kolei wpływa na dodatni bilans handlowy i wzrost gospodarczy.
• Tworzenie nowych miejsc pracy - Rozwój sektorów specjalizacji wymaga większej siły roboczej, co przyczynia się do powstania nowych miejsc pracy i redukcji bezrobocia.
• Wzrost innowacyjności - Koncentracja na sektorach, w których kraj ma przewagę absolutną, sprzyja inwestycjom w badania i rozwój oraz rozwijaniu innowacyjnych rozwiązań technologicznych.
• Zwiększenie konkurencyjności - Koncentracja na sektorach specjalizacji pozwala krajowi osiągnąć wysoką jakość i efektywność produkcji, co przekłada się na zwiększenie konkurencyjności na rynkach międzynarodowych.

Przewaga absolutna a wymiana technologii i innowacje

Przewaga absolutna ma istotny wpływ na transfer technologii między krajami. Kraj posiadający przewagę absolutną w konkretnej dziedzinie może być liderem w rozwoju i wdrażaniu nowych technologii. Innym krajom, które chcą skorzystać z tych technologii, może zależeć na nawiązaniu współpracy z krajem posiadającym przewagę absolutną w celu uzyskania dostępu do tych technologii. Transfer technologii między krajami może odbywać się na różne sposoby, na przykład poprzez inwestycje zagraniczne, licencje technologiczne, joint venture czy współpracę naukowo-badawczą.

Przewaga absolutna — artykuły polecane

Przewaga komparatywna — Teoria kosztów absolutnych — Korzyści z wymiany — Terms of trade — Teoria kosztów względnych — Polipol — Efektywność w sensie Pareto — Granica możliwości produkcyjnych — Teoria korzyści komparatywnych

Bibliografia

• Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2007), Ekonomia. Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Świerkocki J. (2004), Zarys międzynarodowych stosunków gospodarczych, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Zielińska-Głębocka A. (1997), Wprowadzenie do ekonomii międzynarodowej. Teoria handlu i polityki handlowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk

Autor: Iza Wieczorek