SaaS

SaaS (Software as a Service), czyli "oprogramowanie jako usługa". Jest to najbardziej powszechny i prężnie rozwijający się model biznesowy w postaci odpłatnych e-usług IT. Stosowanie tego modelu polega na sprzedaży oprogramowania jako usługi, a nie produktu. Oprogramowanie dostarczane jest klientowi poprzez chmurę obliczeniową za pomocą sieci Internet, tak więc klient nie staje się właścicielem danego systemu, a jedynie jego dzierżawcą. W literaturze można spotkać określenie modelu Saas jako "świadczenia usługi dostępu do specjalizowanych aplikacji na zasadach subskrypcji"..(H.Sroka i in. 2010, s. 103)

W zależności od potrzeb, Saas może być uzupełnieniem lub alternatywą dla systemów informatycznych będących już w posiadaniu przedsiębiorstwa. Użytkownik może także dopasować model adekwatnie do stopnia zaawansowania oraz zastosowanego już w organizacji modelu biznesowego. W efekcie kontrola i odpowiedzialność za działanie oprogramowania spoczywa na dostawcy.

TL;DR

SaaS (oprogramowanie jako usługa) to model biznesowy, w którym oprogramowanie jest dostarczane klientom poprzez chmurę obliczeniową za pomocą sieci internetowej. Klient nie jest właścicielem oprogramowania, tylko go dzierżawi. Model ten ma wiele korzyści, takich jak niższe koszty, łatwiejszy dostęp do specjalistycznego oprogramowania i wsparcie techniczne. Jednak istnieją również wady, takie jak ryzyko związane z dostępem do internetu i obawy dotyczące bezpieczeństwa danych.

Kwestie prawne

Zgodnie z art. 74 ust. 4 pkt. 1 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, użytkowanie aplikacji / oprogramowania za pomocą modelu Saas odbywa się najczęściej bez konieczności zawierania umów licencjackich, ponieważ klient nie wkracza w obszar praw autorskich. Sytuacja taka ma miejsce, gdy podczas udostępniania oprogramowania / aplikacji na komputerze klienta nie dochodzi do jego kopiowania. W przypadku, gdy dochodzi do takiego zdarzenia, zostają naruszone prawa autorskie i konieczny jest zakup licencji (S. Cieśla 2010)

Opłata za użytkowanie

Korzystanie z systemu w ramach modelu SaaS cechuje się korzystnym stosunkiem ceny do jakości i pozwala przedsiębiorcy na obniżenie aktywności w obszarze teleinformatycznym. Opłata za dostęp do aplikacji jest zazwyczaj w formie miesięcznego abonamentu, bez konieczności zakupu licencji. Wysokość opłaty zależy zwykle od liczby użytkowników oraz czasu korzystania z oprogramowania. Warunkiem użytkowania danego systemu jest posiadanie komputera z dostępem do Internetu (P. Waszczuk 2007)

Model Saas a usługi

Model Saas najczęściej wykorzystywany jest przez małe przedsiębiorstwa, które otrzymują dostęp do specjalistycznych funkcjonalności, będących wcześniej do dyspozycji tyko dużych organizacji. Z Saas coraz częściej korzystają także duże firmy, które wydzielają określone elementy przedsiębiorstwa poza jej granice, w celu zmniejszenia kosztów. Model Saas wykorzystywany jest do świadczenia wielu rodzajów usług, między innymi:

• systemu księgowe i finansowe,
• edytory tekstu i arkusze kalkulacyjne,
• systemy zarządzania relacjami z klientem,
• systemy analityczne,
• systemy zarządzania zasobami ludzkimi,
• systemy zarządzania pocztą i treścią.

(M. Małyszko 2008, s. 11)

Korzyści z zastosowania modelu Saas

Stosowanie modelu Saas niesie za sobą szereg korzyści dla obu stron transakcji. Możemy podzielić je na:

(M. Małyszko 2008, s. 8)

Korzyści dla dystrybutora:

• brak kosztów związanych z fizyczną dystrybucja oprogramowania,
• niski koszt obsługi klienta ze względu na brak koniecznośći przeprowadzania procesów wdrożeniowych,
• możliwość natychmiastowej likwidacji błędów dzięki centralnemu zarządzaniu,
• brak konieczności zatrudniania personelu sprzedażowego (aplikacja sprzedawana i obsługiwana jest przez serwer),
• dzięki umieszczeniu oprogramowania wyłącznie na serwerze, unika się nielegalnych kopii,
• możliwość ciągłego udoskonalania oprogramowania, dzięki możliwości prowadzenia zaawansowanych statystyk.

Korzyści dla klienta:

• możliwość natychmiastowego korzystania z oprogramowania bez konieczności zakupu dodatkowego sprzętu i serwerów,
• brak długiego procesu implementowania aplikacji,
• łatwość korzystania z aplikacji,<br
• zapewnienie klientowi wsparcia i pomoyc technicznej w zakresie użytkowania oprogramowania,
• korzystanie z oprogramowania, które jest na bieżąco aktualizowane przez dostawcę,
• niskie koszty utrzymania aplikacji,
• niskie koszty wdrożenia aplikacji i systemu,
• stała, miesięczna i przewidywana kwota opłaty za oprogramowanie,
• gwarancja bezpieczeństwa,
• dostępność aplikacji bez ograniczeń czasowych (aplikacja działa całodobowo).

Wady modelu Saas

Mimo licznych korzyści jakie niesie za sobą stosowanie modelu Saas, można dostrzec również trzy główne wady: (M. Małyszko 2008, s. 10)

• korzystanie z oprogramowania uzależnione jest od dostępu do Internetu,
• klienci mogą czuć obawę o bezpieczeństwo danych, które znajdują się na serwerze dostawcy; dzieje się tak w przypadku braku zaufania klienta do dostawcy, np. w sytuacji, gdy firma jest nowa na rynku,
• ograniczony wpływ klientów na kształtowanie oprogramowania (wygląd, funkcje).

Ryzyko w modelu Saas

W związku z tym, że realizacji jakiejkolwiek działalności nieodłącznie towarzyszy ryzyko, również stosując model Saas należy liczyć się z ryzykiem. Czynniki ryzyka modelu Saas możemy podzielić ze względu na: (D. Dziembek 2014, s. 105)

1. Miejsce powstania:

• Czynniki zewnętrzne - otoczenie dostawcy i klienta,
• Czynniki wewnętrzne - dotyczące zawartej umowy o usługę w ramach modelu Saas,

2. Sfera powstania:

• Makroekonomiczne - zmiany w gospodarce państwa, np. zmiany aktów prawnych, zmiany w stopie inflacji, wzrost podatków, zmiana kursów walut,
• Mikroekonomiczne - zmiany w obszarze rynku IT, np. mała liczba dostawców na rynku IT, zależne i niezależne od dostawców awarie podczas świadczenia usług IT, zmiany w jakości usług IT itp.,
• Pozaekonomiczne - powódź, pożar, katastrofy, ataki terrorystyczne.

3. Obszar:

• Organizacyjno - zarządcze (zły wybór dostawcy, brak personelu, niekorzystne umowy),
• Techniczno - technologiczne (brak wiedzy w obszarze technologicznym, niedopasowanie technologii do potrzeb, wyciek danych),
• Rynkowo - branżowe (niski popyt lub podaż usług Saas, utrata płynności dostawców Saas, bankructwo dostawców Saas),
• Prawno - polityczne (niekorzystna polityka rządu, wahania prawne, odmienne regulacje prawne w różnych krajach, zmiany kursów walut),
• Pozostałe (nieoczekiwane zdarzenia losowe, np. pożar, powódź, katastrofy itp.).

4. Fazy umowy outsourcingowej:

• Przed transakcją (związane z popełnianiem błędów w czynnościach przygotowujących do zawarcia umów)
• Związane z transakcją (związane z popełnianiem błędów podczas wypełniania umowy, np. nierealny harmonogram zadań, niska jakość usług, niekorzystne warunki umowy)
• Po transakcji (niespełnienie warunków umowy, trudności w rozwiązywaniu problemów, kryzys na rynku IT, zła jakość współpracy z odbiorcami usług, brak elastyczności dostawcy do pojawiających się potrzeb odbiorców).

5. Kluczowe elementy umowy Saas:

• Dostawca (błędne lub nieprawdziwe informacje podawane przez dostawcę odnośnie danych, jakości usług, wiedzy, zasobów itp.),
• Odbiorca (brak dostatecznej wiedzy na temat Saas, brak personelu odpowiedzialnego za wdrożenie Saas, wysokie koszty stosowania modelu Saas itp.),
• Transakcja (np. brak określonych celów stosowania modelu, niekorzystne zapisy w umowie, generowanie zbyt wysokich kosztów w stosunku do jakości).

SaaS — artykuły polecane

Handel elektroniczny — Chmura obliczeniowa — Extranet — Car-sharing — Usługi informatyczne — Usługa telekomunikacyjna — Współczynnik konwersji — Oprogramowanie dedykowane — Giełda transportowa

Bibliografia

• Chomiak-Orsa I., Sroka H., Sobieska-Karpińska J. (2010), Informatyka ekonomiczna 18. Systemy informacyjne w zarządzaniu. Zastosowania praktyczne, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wrocław
• Cieśla S.,(2010), Czy Saas to usługa?
• Dyduch W., Pańkowska M.,(2014) Economics and Business Communications Challenges. International Week., Publisher of the University of Economics, Katowice
• Dziembek D. (2014), System ERP w modelu SAAS w działalności przedsiębiorstw
• Królewski J., Sala P. (red.) (2016), E-marketing. Współczesne trendy. Pakiet startowy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Ma D. (2007), The business model of Software-as-a-Service, Research Collection School Of Information Systems, Singapore Management University, nr 7
• Małyszko M. (2008), Saas jako metoda świadczenia e-usług, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa
• Nowak E., Kowalewski M., Nieplowicz M. (red.) (2016), Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 440. Rachunkowość a controlling, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław
• Nowicki A., Chomiak-Orsa I., Sroka H. (2010), Systemy informacyjne w zarządzaniu. Przegląd naukowo - dydaktyczny, Informatyka ekonomiczna 17
• Torbacki W. (2010), Modelowanie procesów, CRM, DMS i SAAS - kierunki rozwoju systemów informatycznych dla branży TSL, Logistyka, nr 2
• Waszczuk P. (2007), SaaS: 9 faktów o oprogramowaniu jako usłudze, Computerworld

Autor: Karolina Węgrzyn