System bankowy

System bankowy -  całość  instytucji bankowych wraz z  normami opisującymi ich wzajemne powiązania  oraz relacje z otoczeniem. By mógł zaistnieć system bankowy  konieczny jest  taki rozwój banków i  rynków finansowych, w którym możliwe jest funkcjonowanie klarownych zasad struktury tego systemu. Dlatego  powstanie systemu bankowego związane  jest z utworzeniem  układu bankowego  posiadającego dwa szczeble w hierarchii - pierwszy to  bank centralny drugi to banki komercyjne. Systemy bankowe są grupowane zwykle według dwóch modeli - modelu anglosaskiego oraz modelu  niemiecko-japońskiego.

TL;DR

System bankowy składa się z banków i norm regulujących ich działanie. W Polsce funkcjonuje od 1990 roku i składa się z banku centralnego i banków komercyjnych. Czynniki wpływające na rozwój systemów bankowych to m.in. ład społeczny i gospodarczy, popyt na usługi bankowe, regulacje prawne i innowacje. Państwo ma ograniczone regulacyjne działanie w systemie bankowym, ale nadal ingeruje w celu ochrony deponentów i stabilności gospodarki. Środowisko banków charakteryzuje się m.in. tworzeniem holdingów, liberalizacją rynku i innowacjami.

Modele systemów bankowych

• Anglosaski model systemu bankowego oparty jest na rynkach finansowych stanowiących główne źródło pozyskiwania środków pieniężnych, przeznaczonych na dalszy rozwój podmiotów gospodarczych. Podstawowe znaczenie odgrywają banki inwestycyjne, a więc instytucje finansowe, które zajmują się bezpośrednim transferem oszczędności na rynek pieniężny i kapitałowy. Banki inwestycyjne zajmują się wszelkimi usługami finansowymi, które wykraczają poza tradycyjną [[[Depozyt]]|działalność depozytową]. Rola banków komercyjnych sprowadza się natomiast do bieżącej obsługi operacyjnej podmiotów gospodarczych.
• W modelu niemiecko-japońskim istnieje założenie, iż główną funkcję w sektorze finansowym pełni system bankowy. Banki zaspokajają zarówno krótko, jak i długoterminowy popyt na pieniądz, stąd też podstawową rolę odgrywają tu banki uniwersalne, a więc instytucje finansowe, które realizują wszystkie rodzaje operacji bankowych.

Funkcje systemu bankowego

• utworzenie mechanizmów kumulowania środków oraz inwestowania ich w inne operacje,
• zapewnienie szansy dokonywania płatności pomiędzy aktywnymi uczestnikami procesów gospodarczych, transferu w czasie oraz ponad granicami,
• dostarczenie informacji cenowej, co sprawia, że podmioty gospodarcze mają szanse na podejmowanie decyzji,
• kreowanie warunków do transformacji zasobów inwestowania.

W Polsce nowoczesny system bankowy funkcjonuje dopiero od 1990 roku. System ten  tak samo jak w innych systemach bankowych, składa się z dwóch szczebli  - banku centralnego na czele oraz banków komercyjnych.Głównymi elementami  składowymi polskiego systemu bankowego są Narodowy Bank Polski (bank centralny), Komisja Nadzoru Finansowego,Bankowy Fundusz Gwarancyjny, a także sektor bankowy obejmujący banki komercyjne i banki spółdzielcze.

Czynniki wpływające na rozwój systemów bankowych

• ład społeczny i gospodarczy, wyrażający społeczne wartości oraz cele gospodarcze,
• struktura i wysokość popytu na usługi bankowe,
• regulacje prawne działań bankowych,
• tendencja banków do innowacji.

Wszystkie czynniki są powiązane i należy je rozważać we wzajemnym związku. Przy wzięciu je pod uwagę system bankowy ukierunkowany przez główne cele systemu gospodarczego ma szanse na skuteczny rozwój. Jedną z przesłanek dynamicznego rozkwitu systemu bankowego jest przystosowanie struktury systemu bankowego, a szczególnie programu usług bankowych do oczekiwań klientów.

Państwo a system bankowy

Postępujące uelastycznianie systemu bankowego spowodowało natężenie udziału rynku w działalności bankowej ograniczając przy tym regulacyjne działanie państwa. Można zauważyć to w: znoszeniu barier pomiędzy elementami systemu bankowego, a także między bankami oraz niebankami, odejściu państwa jako właściciela banków. Taki trend we współczesnej bankowości realizowany jest jednak nie w pełni. Państwo w obawie o interes deponentów oraz stabilność gospodarki narodowej zmuszone jest ingerować w działalność banków. Pomaga bankom, które są zagrożone upadłością, ustanowiło urząd nadzoru bankowego oraz powołało obligatoryjny fundusz gwarantowania depozytów.

Cechy środowiska banków

• wygasanie tradycyjnych ograniczeń, jakie istnieją pomiędzy pojedynczymi typami instytucji finansowych,
• skłonność do redukowania liczy banków poprzez formowanie jednostek w ramach regionalnych ugrupowań,
• skłonność do tworzenia holdingów i konglomeratów finansowych,
• liberalizacja rynku, poprzez co wszystkie instytucje finansowe mogą brać udział w grze rynkowej,
• naniesienie norm ostrożnościowych, które mają za zadanie ograniczyć ryzyko bankowe,
• innowacje bankowe oraz nowe produkty wpływające na konkurencję,
• rozwinięcie się międzynarodowej, transgranicznej bankowości,
• dynamizacja pozabilansowych form aktywności banków,
• akceptacja oraz kontrola napływowych inwestycji w kapitał akcyjny banków danego kraju.

System bankowy — artykuły polecane

System finansowy gospodarki — Bankowość — Rynek finansowy — Instytucje finansowe — Znaczenie giełdy w gospodarce — Pośrednictwo finansowe — Gospodarka narodowa — Instytucja finansowa — Bank komercyjny

Bibliografia

• Hofman K. (2005), Banki zagraniczne w Europie środkowej. Wnioski z dotychczasowych doświadczeń [w:] System bankowy w Polsce. WSDG, Warszawa
• Jaworski W., Zawadzka Z. (red.) (2003), Bankowość zagadnienia podstawowe, Poltext, Warszawa
• Jaworski W., Zawadzka Z. (red.) (2010), Bankowość: podręcznik akademicki, Poltext, Warszawa
• Kozak S. (2010), Stabilność i dochodowość banków spółdzielczych w Polsce w czasie kryzysu rynków finansowych, Zeszyty Naukowe. Polityki europejskie. Finanse i marketing, nr 4
• Lissowska M., Szulfer J., (nr 88, 2012), Cykl mieszkaniowy a system bankowy, Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH
• Wąsowski W. (2004), Ekonomika i finanse banku komercyjnego, Difin, Warszawa

Autor: Natalia Borek