Teoria wróbla w garści

Teoria "wróbla w garści" jest jedną z wiodących teorii dotyczących polityki dywidend. Została stworzona przez M.J. Gordona i J. Lintnera. Według tej teorii obniżenie wypłacanej akcjonariuszom dywidendy prowadzi do wzrostu kosztu kapitału akcyjnego spółki. Spowodowane jest to tym, że zyski z wypłaconej dywidendy niosą za sobą niższe ryzyko dla akcjonariuszy niż zysk i z zatrzymania kapitału w spółce. Gordon i Lintner twierdzą, iż akcjonriusze bardziej cenią sobie pieniądze pochodzące z oczekiwanej dywidendy niż z oczekiwanych zysków kapitałowych. Sugerują oni również, że firma powinna wypłacać cały wypracowany zysk w postaci dywidendy, natomiast środki na inwestycje pozyskiwać z nowych emisji akcji. Twierdzą, że prowadzi to do zrównania oczekiwań oraz stóp dyskonta dla przyszłych dywidend i zysków kapitałowych w ocenie inwestorów.

Zastosowanie teorii wróbla w garści

Teoria "wróbla w garści" jest swego rodzaju odpowiedzią na teorię Modiglianiego i Millera, którzy uważali, że polityka dywidend nie ma żadnego wpływu na ceny rynkowe akcji przedsiębiorstwa. Gordon i Lintner przeciwstawiają się tej tezie wskazując, że:

1. Akcjonariusze sprzedając akcje (przedkładając zyski kapitałowe nad dywidendę) pozbawiają się jednocześnie przyszłych profitów w postaci dywidendy wypłacanej przez spółkę oraz, co jest szczególnie istotne w przypadku dużych akcjonariuszy, zmniejszają swój wpływ na dane przedsiębiorstwo.
2. Dla znacznej części inwestorów, zwłaszcza na wysoko rozwiniętych rynkach kapitałowych, ważniejsza jest pewna dywidenda otrzymana od razu niż obarczone ryzykiem zyski kapitałowe ze zmian kursu akcji w późniejszym okresie.
3. Zdarza się, iż dochody z dywidendy podlegają innej stopie opodatkowania niż dochody kapitałowe powstałe wskutek zbycia akcji.

W konsekwencji Gordon i Lintner wysuwają tezę, że spółki, które decydują się na wypłatę niższej dywidendy obiecując w przyszłości wyższe dochody kapitałowe muszą się liczyć z większym kosztem kapitału własnego (akcjonariusze będą żądać wyższych stóp zwrotu) przez co rynkowa cena akcji będzie niższa niż w przypadku spółek decydujących się na wypłatę dywidendy na wyższym poziomie.

Czynniki wpływające na politykę dywidendy

Stabilność zysków przedsiębiorstwa jest jednym z kluczowych czynników wpływających na podejmowanie decyzji dotyczących polityki dywidendy. Przedsiębiorstwa o stabilnych i regularnych zyskach mają większą pewność co do możliwości wypłaty dywidendy. W takich przypadkach zarząd może zdecydować się na regularne wypłacanie dywidendy, co jest postrzegane pozytywnie przez akcjonariuszy i może wpływać na atrakcyjność inwestycji w przedsiębiorstwo.

Potrzeby finansowe spółki, takie jak inwestycje w rozwój, spłata długów czy akwizycje, mogą wpływać na decyzje dotyczące polityki dywidendy. Jeśli przedsiębiorstwo ma duże potrzeby finansowe, zarząd może zdecydować się na ograniczenie wypłaty dywidendy lub jej całkowite wstrzymanie w celu zabezpieczenia środków na realizację tych potrzeb. Decyzja taka może być podejmowana w celu zapewnienia długoterminowego rozwoju przedsiębiorstwa, chociaż może być niekorzystna dla akcjonariuszy oczekujących dywidendy.

Preferencje akcjonariuszy mogą mieć istotny wpływ na wybór polityki dywidendy przez zarząd. Niektórzy akcjonariusze mogą preferować wysokie wypłaty dywidendy, które zapewniają im regularne dochody z inwestycji. Inni natomiast mogą preferować niższe wypłaty dywidendy, ale zwiększoną reinwestycję zysków w przedsiębiorstwie, co może prowadzić do wzrostu wartości akcji. Zarząd musi uwzględniać te preferencje i dążyć do znalezienia równowagi między wypłatami dywidendy a inwestycjami, które zadowolą różne grupy akcjonariuszy.

Oczekiwania rynkowe, takie jak oczekiwania inwestorów dotyczące wysokości dywidendy, mogą wpływać na decyzje zarządu dotyczące polityki dywidendy. Jeśli inwestorzy oczekują wysokich wypłat dywidendy, przedsiębiorstwo może być zmuszone do podjęcia takiej decyzji, aby zadowolić akcjonariuszy i utrzymać atrakcyjność inwestycji. Z drugiej strony, jeśli oczekiwania rynkowe są skoncentrowane na wzroście wartości akcji i reinwestycji zysków, zarząd może skłaniać się do ograniczenia wypłat dywidendy w celu finansowania długoterminowego rozwoju przedsiębiorstwa.

Regulacje prawne również mają wpływ na politykę dywidendy w przedsiębiorstwach. Przepisy prawne mogą ograniczać maksymalną wysokość dywidendy, wymagać zabezpieczenia wystarczających zysków przed wypłatą dywidendy lub nakładać inne ograniczenia na politykę dywidendy. Przedsiębiorstwa muszą przestrzegać tych regulacji i uwzględniać je przy podejmowaniu decyzji dotyczących polityki dywidendy, aby uniknąć konsekwencji prawnych.

Inne teorie dotyczące dywidendy

Teoria sygnałów sugeruje, że polityka dywidendy może służyć jako sygnał dla inwestorów dotyczący przyszłej kondycji przedsiębiorstwa. Wysoka wypłata dywidendy może być interpretowana jako sygnał, że zarząd ma dużą pewność co do przyszłych zysków, co może wpływać na wzrost wartości akcji. Z drugiej strony, brak wypłaty dywidendy lub jej ograniczenie może być interpretowane jako sygnał, że przedsiębiorstwo oczekuje trudności finansowych lub planuje inwestycje, co może wpływać na spadek wartości akcji.

Teoria agencyjna sugeruje, że polityka dywidendy może wpływać na relacje między zarządem a akcjonariuszami. Wysoka wypłata dywidendy może być interpretowana jako sygnał, że zarząd dba o interesy akcjonariuszy i dzieli się z nimi zyskami. To z kolei może wpływać na zaufanie inwestorów i zwiększać wartość przedsiębiorstwa. Z drugiej strony, gdy zarząd ogranicza wypłaty dywidendy lub decyduje się na jej wstrzymanie, może to prowadzić do niezadowolenia akcjonariuszy i obniżenia wartości akcji.

Teoria podatkowa sugeruje, że różnice w opodatkowaniu dywidendy i wzrostu wartości akcji mogą wpływać na decyzje dotyczące polityki dywidendy i wartość przedsiębiorstwa. W niektórych jurysdykcjach dywidenda jest opodatkowana wyższą stawką niż zysk z wzrostu wartości akcji. W takich przypadkach przedsiębiorstwo może skłaniać się ku reinwestycji zysków w celu uniknięcia wysokich podatków od dywidendy, co może wpływać na wzrost wartości przedsiębiorstwa.

Preferencje inwestorów dotyczące dywidendy mogą mieć wpływ na wartość przedsiębiorstwa. Jeśli inwestorzy preferują wysokie wypłaty dywidendy, przedsiębiorstwo, które regularnie wypłaca dywidendę, może być bardziej atrakcyjne dla tych inwestorów i mieć wyższą wartość. Z drugiej strony, jeśli inwestorzy preferują reinwestycję zysków i wzrost wartości akcji, przedsiębiorstwo, które ogranicza wypłaty dywidendy i skupia się na inwestycjach, może być bardziej atrakcyjne dla tych inwestorów i mieć wyższą wartość.

Badania empiryczne dotyczące związku między polityką dywidendy a wartością przedsiębiorstwa dostarczają różnorodnych wyników. Niektóre badania sugerują, że istnieje pozytywny związek między wypłatami dywidendy a wartością przedsiębiorstwa, co oznacza, że przedsiębiorstwa wypłacające dywidendę mają wyższą wartość. Inne badania sugerują, że nie ma istotnego związku między polityką dywidendy a wartością przedsiębiorstwa, co oznacza, że inwestorzy nie biorą pod uwagę wypłat dywidendy przy ocenie wartości przedsiębiorstwa. Warto uwzględnić różnorodność wyników badań przy analizie związku między polityką dywidendy a wartością przedsiębiorstwa.

Alternatywne metody dystrybucji zysków

Oprócz wypłaty dywidendy, przedsiębiorstwa mają inne alternatywne sposoby dystrybucji zysków. Jednym z takich sposobów jest skup akcji, czyli wykup własnych akcji przez przedsiębiorstwo. Skup akcji może skutkować wzrostem wartości akcji pozostałych akcjonariuszy. Inną alternatywną metodą jest redukcja kapitału, czyli zmniejszenie kapitału akcyjnego przedsiębiorstwa. Redukcja kapitału może prowadzić do wypłaty środków akcjonariuszom w formie zwrotu kapitału. Przedsiębiorstwa mogą również zdecydować się na inwestycje wewnętrzne, czyli reinwestycję zysków w rozwój przedsiębiorstwa, zamiast wypłaty dywidendy. Inny alternatywny sposób dystrybucji zysków to dywidenda w formie akcji, czyli wypłata dywidendy w postaci dodatkowych akcji dla akcjonariuszy.

Programy skupu akcji polegają na wykupie własnych akcji przez przedsiębiorstwo. Skup akcji może służyć jako alternatywna metoda dystrybucji zysków, ponieważ prowadzi do zmniejszenia liczby akcji na rynku i może skutkować wzrostem wartości akcji pozostałych akcjonariuszy. Przedsiębiorstwo może decydować się na skup akcji, gdy uważa, że wartość akcji jest niedoszacowana lub gdy chce zwiększyć zaufanie inwestorów i podnieść wartość akcji.

Redukcja kapitału jest alternatywną metodą dystrybucji zysków, która polega na zmniejszeniu kapitału akcyjnego przedsiębiorstwa. Redukcja kapitału może być wykorzystana jako metoda dystrybucji zysków, ponieważ prowadzi do wypłaty środków akcjonariuszom w formie zwrotu kapitału. Przedsiębiorstwo może zdecydować się na redukcję kapitału, gdy ma nadmiar kapitału lub gdy chce zrekompensować akcjonariuszom za wcześniejsze inwestycje.

Inwestycje wewnętrzne polegają na reinwestycji zysków w rozwój przedsiębiorstwa, zamiast wypłaty dywidendy. Przedsiębiorstwa mogą zdecydować się na inwestycje wewnętrzne, gdy mają duże potrzeby inwestycyjne, takie jak rozwój nowych produktów czy ekspansja na nowe rynki. Inwestycje wewnętrzne mogą zastąpić wypłatę dywidendy, ponieważ środki, które zostałyby przeznaczone na dywidendę, są reinwestowane w rozwój przedsiębiorstwa. Decyzja o inwestowaniu wewnętrznym zamiast wypłaty dywidendy może prowadzić do wzrostu wartości przedsiębiorstwa w dłuższej perspektywie czasowej.

Dywidenda w formie akcji polega na wypłacie dywidendy w postaci dodatkowych akcji dla akcjonariuszy. Tego rodzaju dywidenda może być stosowana jako alternatywny sposób dystrybucji zysków. Zamiast wypłacania gotówki, przedsiębiorstwo może zdecydować się na wypłatę dywidendy w formie akcji, co prowadzi do zwiększenia liczby akcji posiadanych przez akcjonariuszy. Dywidenda w formie akcji może być stosowana, gdy przedsiębiorstwo chce zachować płynność finansową lub gdy ma plany na przyszłe inwestycje, a jednocześnie chce podzielić się zyskami z akcjonariuszami.

Teoria wróbla w garści — artykuły polecane

Teoria preferencji podatkowych — Teoria nieistotności dywidendy — Polityka dywidend — LBO — Efekt klienteli — Nikkei — Rynek sztuki — REIT — Akcja uprzywilejowana — Automotive SPICE

Bibliografia

• Jajuga T., Słoński T. (1998), Finanse spółek - długoterminowe decyzje inwestycyjne i finansowe, Wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław
• Karpuś P. (red.) (2006), Zarządzanie finansami przedsiębiorstw,Wydawnictwo Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin
• Machała R. (2001), Praktyczne zarządzanie finansami firmy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Autor: Michał Pilarczyk