Rynek sztuki

Rynek sztuki - to wszystkie operacje kupna i sprzedaży dzieł sztuk wizualnych. Jest on największym składnikiem runku inwestycji alternatywnych, którego przedmiotem są obrazy, rzeźby, grafiki, plakaty, porcelana, antyki czy sztuka użytkowa.

Runek sztuki ma dużo odmienności w stosunku do zwykłych rynków finansowych (J. Cichorska, 2016, s. 71):

• zakup i zabezpieczenie dzieł sztuki są drogie,
• z powodu częstych zmian gustów kolekcjonerów ciężko oszacować faktyczną, rynkową wartość aktywów,
• zwrot z kapitału zajmuje długi czas oczekiwania,
• niska płynność z powodu trudnego znalezienia nabywcy.

TL;DR

Rynek sztuki to miejsce, gdzie można kupować i sprzedawać dzieła sztuki. Jest to forma inwestycji alternatywnej, która ma wiele różnic w porównaniu do tradycyjnych rynków finansowych. Inwestowanie w sztukę ma wiele korzyści, takich jak odporność na inflację i brak zależności od innych rynków. Jednak istnieją również bariery, takie jak długi czas zwrotu z inwestycji i niska płynność rynku. Rynek sztuki najnowszej jest jednym z segmentów rynku sztuki i dotyczy dzieł sztuki stworzonych po II wojnie światowej. Kolekcjonerzy tego segmentu chcą szybko budować swoje kolekcje, a moda i trendy rynkowe mają duży wpływ na ich decyzje.

Inwestycje alternatywne na rynku sztuki

Obecnie najdynamiczniej zmieniającym się rynkiem kapitałowym na świecie jest rynek sztuki. Inwestycje alternatywne mają takie cechy jak odporność na inflację oraz słaba zależność od tradycyjnych rynków. Najistotniejszym jest brak korelacji z rynkiem kapitałowym. Użytkowy wymiar, realność i wirtualny charakter są ogromną przewagą inwestycji alternatywnych.

Przewartościowanie struktury przeciętnego portfela inwestycyjnego została zaobserwowana w ostatnim czasie, dlatego sztuka zaczęła być rozumiana jako inwestycja. Geograficzna zmiana struktury oraz imponujący wzrost cen i liczby dzieł nastąpił z tego powodu na rynku sztuki. Popyt jednocześnie koneserów, jak i podmiotów, które poszukują alternatywnych form zaangażowania kapitału, wzrósł dzięki temu, że rynek sztuki zyskał miano szczepionki przeciwko chorobom rynku finansowego. Coraz silniej skorelowana z koniunkturą na rynkach finansowych zostaje koniunktura na rynku sztuki. Hossa na aukcjach sztuki wywołuje z powodu boom na giełdach papierów wartościowych, które łączą się z napływem pieniądza (przy słabnącej dynamice wzrostów) (A. Grabowska, 2012, s. 37).

Zwiększa się trend do stopniowego pojmowania twórczości artystycznej jako produktu. Moda jest skierowana na określoną sztukę oraz obecna w mediach masowych. Rynek sztuki znalazł się w absolutnie przełomowym momencie przewartościowania w obrębie tegoż rynku jako jakości inwestycyjnej (A. Grabowska, 2012, s. 41):

• jakości inwestycyjne będą przewartościowane w obrębie tegoż rynku,
• ewolucja ze struktur stricte handlowych, w coraz bardziej efektywne struktury korporacyjne, z profesjonalnymi systemami zarządzania łańcuchem dostaw i systemem skutecznego połączenia łańcucha artystów i konsumentów,
• handel elektroniczny będzie udoskonaleniem.

Należy dbać o właściwy zestaw dzieł dlatego, że zbiór ma zwykle znacznie większą wartość, niż każde z dzieł z osobna, a rynek sztuki jest przede wszystkim rynkiem kolekcjonerskim. Rynek sztuki będzie zyskiwał na popularności z uwagi na wzrost zamożności obywateli w Polsce i dorównywał do standardów światowych, lecz prawdopodobnie nie dorówna rynkowi funduszy inwestycyjnych (A. Grabowska, 2012, s. 45).

Korzyści i bariery inwestycji na rynku sztuki

Wiele czynników wpływa na atrakcyjność ekonomiczną rynku sztuki (J. Cichorska, 2016, s. 80).

Korzyściami są:

• w długim czasie istnieje duża szansa wysokiej stopy zwrotu,
• inflacja i spadek wartości pieniądza nie wpływa na rzeczywistej wartości przedmioty,
• tworzenie portfela inwestycyjnego nie jest potrzebne,
• zmiana sytuacji na rynkach finansowych ma niski wpływ na rynek sztuki,
• brak ryzyka geograficznego,
• dzieła sztuki mogą być ubezpieczone od kradzieży i zniszczenia.

Zagrożeniami są:

• charakter inwestycji jest długoterminowym,
• płynność rynku jest niska,
• nieregulowany charakter nadzoru nad rynkiem,
• informacja o aktualnych cenach jest niekompleksowa,
• doświadczenie i duża wiedza z zakresu historii sztuki są niezbędne,
• ceny zakupu są bardzo wysokie,
• zabezpieczenie oraz przechowanie dzieł sztuki wymagają dodatkowych kosztów,
• dochód dopiero w momencie sprzedaży,
• może być nieuczciwa manipulacja sprzedaży lub oszustwa.

Rynek sztuki najnowszej

Rynek sztuki najnowszej można zdefiniować jako jeden z segmentów rynku dzieł sztuki i dotyczy dzieła sztuki, które pojawiło się w okresie po II wojnie światowej i trwa do dzisiaj. Jest to rynek tworzony przez zawodowo aktywnych artystów i równocześnie kompilacyjny, niesformalizowany i najmłodszy segment sztuki. Przedstawicielami są artyści urodzeni po roku 1910.

Kolekcjonerzy tego segmentu chcą szybkiego zbudowania kolekcji. Jest to możliwe, ponieważ dzieła sztuki najnowszej są bardziej dostępne niż sztuki dawnej. Dlatego, żeby moc poszerzać zbiór, kolekcjonerzy pragną nadal żyjących i aktywnych artystów. Dzięki temu mogą oni przedstawić nowe dzieła sztuki ze swoich kolekcji na następnych targach czy biennale.

Najbardziej znane dzieła sztuki najnowszej mogą pojawić się jeszcze na rynku wtórnym z powodu tego, że wiele z nich ciągle znajduje się w rękach prywatnych. Moda i trendy rynkowe mają duży wpływ na nowoczesnych kolekcjonerów. Podobnie jak na rynku akcji, na rynku sztuki istnieje zjawisko tzw. owczego pędu, które wywołuje koncentrację popytu wokół znanych artystów. Globalizacja i Internet wzmacniają dodatkowo to zjawisko. Z tego powodu wynika heurystyka reprezentatywności, kiedy coraz szersze grono osób na całym świece otrzymuje informacje o kolejnych rekordach aukcyjnych. Wtedy szansa, że kolekcjoner wybierze dzieło, o którym może przywołać jakiś fakt z przeszłości, jest za każdym razem większa (Ł. Sawicki, 2015, s. 93).

Rynek sztuki — artykuły polecane

Ryzyko pogodowe — Bessa — Teoria wróbla w garści — Czarny poniedziałek — Hossa — Akcje groszowe — Bezpieczna przystań — NASDAQ — Hedge Fund

Bibliografia

• Cichorska J. (2016), Rozwój rynku sztuki jako przykład inwestycji alternatywnych, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H-Oeconomia, 49(4)
• Grabowska A. (2012), Inwestycje alternatywne na rynku sztuki, Zeszyty Naukowe ZPSB Firma i Rynek, 1 (42)
• Sawicki Ł. (2015), Ekonomiczna analiza rynku sztuki najnowszej w roku 2014, Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów/Szkoła Główna Handlowa, nr 144

Autor: Yuliia Sukhova