Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna

Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna to konieczne wyposażenie magazynu w środki techniczne niezbędne do skutecznego wykonywania operacji w obrębie przyjmowania, składowania, kompletacji i wydawania zapasów.

Procesy logistyczne obejmujące przepływ dóbr materialnych, tworzenie zapasów oraz tworzenie i przetwarzanie związanych z tym informacji wymagają posiadania określonej infrastruktury magazynowej którą tworzą:

• budowle magazynowe
• techniczne środki manipulacji i transportu wewnętrznego (środki transportu wewnętrznego)
• urządzenia magazynowe (zwłaszcza do składowania, pomiarowo - kontrolne, przeciwpożarowe)
• techniczne środki związane z informatyzacją procesów w magazynach (Skowronek Cz, Sarjusz-Wolski Z.,1995. s. 73)

Najważniejsze zadania, które spełnia infrastruktura magazynowa to zapewnienie sprawnego i szybkiego przepływu zapasów, ich ochrona oraz utrzymanie wartości użytkowej, oraz zapewnienie sprawnego i szybkiego przepływu informacji.(Dudziński Z, Kizyn M., 2002, s. 36) Nieco inny podział podany został przez Zbigniewa Skowrońskiego, a mianowicie zalicza on urządzenia do składowania oraz środki manipulacji oraz transportu wewnętrznego do wyposażenia magazynów. Dodatkowo uwzględnia on pomocnicze urządzenia magazynowe (do zmiany postaci ładunków, do mechanicznego formowania i zabezpieczania ładunków, do pomiaru masy, ilości i gabarytów, do identyfikacji materiałów).(Weselik A., Korzeniowski A., Skowroński Z., Kaczmarek M.,1997, s. 42)

TL;DR

Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna to niezbędne wyposażenie magazynu, które obejmuje budowle magazynowe, techniczne środki manipulacji i transportu, urządzenia magazynowe oraz systemy informatyczne. Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna ma wiele zalet, takich jak poprawa wydajności, zwiększenie bezpieczeństwa i optymalizacja procesów. Jednak ma także ograniczenia, takie jak wysokie koszty i konieczność regularnego utrzymania. Istnieją różne podejścia i systemy, które pomagają skutecznie zarządzać magazynem, takie jak systemy automatycznego składowania i wydawania, systemy organizacji magazynowej oraz systemy informatyczne.

Budowle magazynowe

Budowle magazynowe to konstrukcje inżynierskie trwale połączone z gruntem, stworzone do przechowywania zapasów w celu zabezpieczenia ich przed utratą jakości oraz brakami ilościowymi. Wyróżniamy trzy grupy budowli magazynowych:

• budowle otwarte - są niezabudowane tzn. mają otwartą przestrzeń. Składuje się w nich zapasy odporne na warunki atmosferyczne. Między innymi są to ogrodzone place składowe i terminale kontenerowe.
• budowle półotwarte - są częściowo zabudowane tzn. posiadają jedną, dwie lub trzy ściany oraz dach. Mają zastosowanie w przechowywaniu towarów z ograniczoną odpornością na warunki atmosferyczne tzn. takich które wymagają dopływu powietrza i nie są podatne na wahania temperatury, ale zagrażają im opady oraz promienie słoneczne. Przykładami takich budowli są wiaty, zasieki, zbiorniki otwarte.
• budowle zamknięte - są całkowicie zabudowane i wydzielone tzn. posiadają wszystkie ściany, dach, podłogę oraz drzwi. Pozwalają chronić dobra materialne wrażliwe na warunki atmosferyczne, czyli takie które potrzebują odpowiedniej temperatury, wilgotności, wentylacji oraz czystości powietrza. Zaliczamy do nich na przykład silosy, zamknięte zbiorniki do przechowywania cieczy oraz budynki magazynowe.

Techniczne środki manipulacji i transportu

Kolejny istotny składnik infrastruktury manipulacyjnej to techniczne środki manipulacji i transportu wewnętrznego, które w zasadniczy sposób oddziaływają na szybkość przepływu, poziom wydajności procesów manipulacyjnych i transportowych oraz stopień ochrony przed utratą głównych cech oraz wartości użytkowych.

Podstawowe rodzaje środków transportu i manipulacji to:

• dźwignice
• przenośniki
• wózki oraz inne pojazdy kołowe (Skowronek Cz, Sarjusz-Wolski Z., 1995. s. 75)

Środki transportu wewnętrznego możemy również podzielić ze względu na rodzaj napędu:

• środki transportu wewnętrznego ręczne (wózki naładowne - platformowe, ręczne paletowe)
• środki transportu wewnętrznego zmechanizowane (ciągniki, wózki platformowe, wózki widłowe unoszące, wózki widłowe podnośnikowe uniwersalne i specjalne, układnice, suwnice, przenośniki rolkowe, przenośniki taśmowe, przenośniki łańcuchowe)
• środki transportu wewnętrznego zautomatyzowane.

Urządzenia magazynowe

Urządzenia magazynowe do składowania zapasów - konstrukcje przeznaczone do układania asortymentu w magazynie, umożliwiające optymalne wykorzystanie przestrzeni magazynowej. Spośród nich wyróżniamy:

• regały w systemie ręcznym (półkowe, niskie uniwersalne, niskie specjalne, z podestem, wielopoziomowe)
• regały w systemie zmechanizowanym (paletowe, zblokowane, wjezdne, przejezdne, przepływowe, przesuwne, wspornikowe)
• stojaki (gniazdowe, słupkowe, szczelinowe, pryzmowe, specjalne)
• wieszaki (stojące, podwieszane, przyścienne, specjalizowane)
• zasieki (jednokomorowe, wielokomorowe, specjalizowane)
• urządzenia do formowania jednostek ładunkowych (owijarki, paletyzatory, depaletyzatory)
• urządzenia do zmiany postaci ładunku (pojemniki, palety, kontenery)
• urządzenia do kontroli masy i ilości ładunków (wagi pomostowe, najazdowe, paletowe, na wózkach paletowych, płozowe)
• urządzenia do identyfikacji asortymentu (terminale dokujące, radiowe)
• materiały sztauerskie (palety, poduszki powietrzne, ramy rozporowe, listwy ukośne i poprzeczne). (K. Grzybowska 2010, s. 133-148)

Do urządzeń ochrony obiektu magazynowego należą: sprzęty gaśnicze, sieci hydrantowe, wyjścia ewakuacyjne, awaryjne oświetlenia oraz systemy chroniące przed napadem i kradzieżą takie jak alarmy (sygnalizacje) antywłamaniowe i monitoring (kamery przemysłowe), systemy do kontrolowania wejścia i wyjścia z magazynu (P. R. Murphy, D. F. Wood 2011, s. 274-276)

Systemy informatyczne wspomagające zarządzanie magazynem

Do najczęściej wykorzystywanych systemów informatycznych w zakresie gospodarowania magazynem należą:

• systemy WMS (Warehouse Management System) - oprogramowanie, które pomaga kierować procesami zachodzącymi w magazynie, gwarantuje automatyzację operacji, pozwala pozbyć się niepożądanych błędów związanych z czynnikiem ludzkim a także na stałą kontrolę danych poprawiając efektywność procesu magazynowania.
• systemy ERP (Enterprise Resource Planning) - system planowania zasobów przedsiębiorstwa z możliwością wdrożenia modułów magazynowych usprawniających gospodarowanie zapasami.
• systemy WES (Warehouse Execution System) - wspiera procesy magazynowe w oparciu o informacje z systemu ERP.

Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna - wybrane rodzaje urządzeń

• Wózki widłowe - służą do transportu, załadunku i rozładunku materiałów oraz do transportu towarów w obrębie magazynu.
• Regały magazynowe - służą do składowania towarów oraz zapewniają jego dostępność.
• Systemy kompletacji - służą do wybierania pozycji towarów, które są potrzebne do skompletowania konkretnego zamówienia.
• Systemy skanowania - służą do identyfikacji towarów i magazynowania informacji o nich.
• Systemy wagowe - służą do ważenia towarów i zapewniają precyzyjne wyniki.
• Systemy gospodarki magazynowej - służą do zarządzania magazynem i przepływem towarów, dzięki czemu można lepiej kontrolować wszystkie procesy magazynowe.
• Urządzenia manipulacyjne - służą do przenoszenia, podnoszenia i układania towarów w obrębie magazynu. Przykładem może być suwnica lub wciągarka.
• Systemy kodów kreskowych - służą do identyfikacji towarów i ich śledzenia w obrębie magazynu.
• Systemy kontroli dostępu - służą do ochrony towarów i zarządzania dostępem do magazynu.

Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna - mocne strony

Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna ma wiele zalet, w tym:

• poprawa wydajności - wyposażenie w odpowiednie środki techniczne może znacznie poprawić wydajność procesów magazynowych, takich jak przyjmowanie, składowanie, kompletacja i wydawanie zapasów;
• zwiększenie bezpieczeństwa - posiadanie właściwych środków technicznych może zmniejszyć ryzyko wypadków i urazów, które mogą wystąpić podczas pracy z zapasami;
• zmniejszenie liczby błędów - wyposażenie w wysokiej jakości sprzęt może zmniejszyć liczbę błędów popełnianych podczas przyjmowania, składowania, kompletacji i wydawania zapasów;
• optymalizacja procesów - wyposażenie w specjalistyczne środki techniczne może zoptymalizować wykonywanie zadań w obrębie przyjmowania, składowania, kompletacji i wydawania zapasów;
• oszczędność czasu - wyposażenie w wygodne środki techniczne może zapewnić szybsze i bardziej efektywne wykonywanie operacji magazynowych.

Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna - ograniczenia

Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna ma swoje ograniczenia i słabe strony. Oto lista ograniczeń i słabych stron:

• Koszty związane z zakupem i utrzymaniem infrastruktury magazynowej i manipulacyjnej mogą być wysokie, szczególnie w przypadku magazynów o dużym obrocie.
• Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna charakteryzuje się złożonymi systemami, które mogą być trudne do zarządzania i zrozumienia.
• Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna może się zużywać w wyniku regularnego użytkowania, co może wymagać regularnych napraw i konserwacji, aby zapewnić bezpieczeństwo i efektywność.
• Utrzymanie infrastruktury magazynowej i manipulacyjnej może być czasochłonne i kosztowne.

Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna - inne związane podejścia

Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna obejmuje wiele metod i podejść, które pomagają zapewnić skuteczne zarządzanie magazynem. Obejmują one:

• Systemy automatycznego składowania i wydawania: są to systemy oparte na mechanizmach, które umożliwiają wprowadzanie, przechowywanie i wypożyczanie towary w magazynie. Systemy te są często wykorzystywane w dużych magazynach, ponieważ zapewniają szybkość i skuteczność przy minimalnym wysiłku.
• Systemy organizacji magazynowej: są to systemy oparte na zasobach ludzkich, które umożliwiają zarządzanie magazynem za pomocą przyjmowania, składowania, kompletacji i wydawania produktów. Systemy te są często wykorzystywane w mniejszych magazynach i zapewniają szybkość i skuteczność dzięki odpowiedniemu zarządzaniu.
• Systemy informatyczne: są to systemy wspierające zarządzanie magazynem, które umożliwiają szybkie i dokładne monitorowanie towarów w magazynie. Systemy te pozwalają na zarządzanie magazynem za pośrednictwem technologii informacyjnych, a także umożliwiają szybkie i dokładne dostarczanie informacji dotyczących stanu magazynu.

Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna — artykuły polecane

Wyznaczanie trasy — Terminal kontenerowy — Zasady organizacji magazynu — Magazyn — Logistyka transportu — Proces magazynowania — Utrzymanie ruchu — Proces logistyczny — Europaleta

Bibliografia

• Droździecki S. (2011), Nowoczesne powierzchnie magazynowe w strategiach logistycznych przedsiębiorstw, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 235
• Dudziński Z., Kizyn M. (2002), Vademecum Gospodarki Magazynowej, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk
• Grzybowska K. (2010), Gospodarka zapasami i magazynem, Difin, Warszawa
• Murphy P., Wood D. (2011), Nowoczesna logistyka, Helion, Gliwice
• Rybicka K. (2017), Wykorzystanie systemu informatycznego w controllingu logistycznym, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 471
• Skowronek C., Sarjusz-Wolski Z. (2012), Logistyka w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa
• Weselik A., Korzeniowski A., Skowroński Z., Kaczmarek M. (1997), Zarządzanie gospodarką magazynową, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa

Autor: Przemysław Gryzełko, Katarzyna Zielińska