Terminal kontenerowy

Terminal kontenerowy - obiekt, w którym kontenery są przeładowywane z różnych środków transportu w celu dalszego transportu.

TL;DR

Terminal kontenerowy to miejsce, w którym kontenery są przeładowywane z różnych środków transportu w celu dalszego transportu. Dzielą się one na lądowe, morskie i suche porty. Lądowe terminale kontenerowe składowują jednostki ładunkowe, a morskie terminale kontenerowe są zlokalizowane w portach morskich. Porty suche są zlokalizowane blisko portów morskich i odpowiadają za wsparcie oraz odciążanie tych portów. Terminal lądowy składa się z trzech stref: składowania kontenerów, przyjęcia kontenerów i wydania kontenerów. Morskie terminale kontenerowe obejmują usługi dyspozycyjne i techniczno-wykonawcze. Suchy port jest terminal kontenerowy, który przejmuje ładunki intermodalne od terminalu morskiego i przygotowuje je do dalszego transportu.

Rodzaje terminali kontenerowych i ich lokalizacja

Terminal kontenerowy to komponent sieci transportowych. Terminale kontenerowe dzielimy na (R. Kozłowski, S. Wiśniewski, A. Palczewska 2018, s. 361):

• Lądowe
• Morskie
• Suche porty

Terminale lądowe znajdują się w "głębi lądu", a najlepszą ich lokalizację warunkują szlaki kolejowe oraz drogowe, przy czym najdoskonalszą sytuacją jest ta, w której położone są one na ich skrzyżowaniach. Ten typ terminali świadczy usługi przeładunkowe pomiędzy transportem samochodowym i kolejowym (A. Kostrzewski, M. Nader 2015, s. 397).

Morskie terminale są zlokalizowane w portach morskich, co jak można łatwo wywnioskować spowodowane jest specyfiką rozładunku kontenerów z jednostek transportu morskiego (R. Kozłowski, S. Wiśniewski, A. Palczewska 2018, s. 361), są więc punktem, w którym transport morski łączy się z transportem lądowym (H. Salmonowicz 2013, s. 234-235).

Porty suche z kolei lokowane są w bliskich odległościach od portów morskich, w taki sposób, aby oba te porty miały ze sobą bezpośrednie połączenie. Port suchy odpowiada za wsparcie portów morskich oraz odciążanie ich od niektórych zadań. (L. Andrzejewski, I. Fechner 2014, s. 7).

Lądowe terminale kontenerowe

Terminale lądowe składują jednostki ładunkowe, pomiędzy poszczególnymi etapami ich transportu. Czynności wykonywane w innych rodzajach terminali nie mają wpływu na ich działalność. Terminal lądowy składa się z 3 stref (R. Kozłowski, S. Wiśniewski, A. Palczewska 2018, s. 362):

• Składowania kontenerów, która z kolei powinna dysponować dwiema podstrefami - na puste oraz pełne kontenery; powinna również posiadać zdolności do prowadzenia składów celnych
• Przyjęcia kontenerów
• Wydania kontenerów

Terminal lądowy powinien być w posiadaniu odpowiednich urządzeń, służących do przeładunku towarów. Podstawą infrastrukturalną winny być tory kolejowe. Plan rozlokowania poszczególnych stref musi gwarantować jak najefektywniejsze wykorzystanie terenu oraz optymalizować działanie terminalu, przy utrzymaniu najwyższego stopnia bezpieczeństwa (R. Kozłowski, S. Wiśniewski, A. Palczewska 2018, s. 361-362).

Charakterystyka morskich terminali kontenerowych

Morskie terminale kontenerowe nazywane są również portowymi terminalami. Ich działanie dotyka wielu procesów logistycznych, tworzących tzw. system portowo - logistyczny, na układ którego składa się wiele elementów oraz odpowiednie, wzajemne relacje między nimi (H. Salmonowicz i in. 2013, s. 233).

Usługi dyspozycyjne, to takie procesy, które są pierwotne względem, techniczno - wykonawczych, co oznacza, iż je wyprzedzają oraz określają, ze względu na cechy ilościowe i jakościowe. Opierają się na planowaniu, kontroli i organizacji przewozu, a także przeładowywaniu kontenerów. Ten rodzaj usług wykonują agenci, spedytorzy, maklerzy okrętowy, którzy do ich realizacji nie wykorzystują infrastruktury terminalu kontenerowego (H. Salmonowicz i in. 2013, s. 233-234).

Usługi techniczno - wykonawcze obejmują z kolei pozostałe działania wykonywane na rzecz statków i ich ładunków. Usługi tego typu, wykonywane są po otrzymaniu zlecenia od spedytorów oraz maklerów, reprezentujących kolejno interesy właścicieli ładunków i armatorów. Do najważniejszych usług techniczno - wykonawczych zaliczymy m. in.(H. Salmonowicz i in. 2013, s. 233-234):

• przeładunek
• magazynowanie
• kontrola celna
• zaopatrywanie jednostek pływających w kontenery

W dzisiejszych czasach, funkcjonowanie terminala morskiego, uzależnione jest od odpowiedniego systemu informatycznego, odpowiadającego za zarządzanie procesami logistycznymi. "Najczęściej jest to system TOS (ang. Terminal Operating System), który podzielony jest na kilka podsystemów (modułów), obejmujących np (H. Salmonowicz i in. 2013, s. 234):

• zarządzanie przepływem kontenerów
• wyładunek i załadunek statku
• planowanie wszelkich operacji na nadbrzeżu
• zarządzanie informacjami czy finansami

Celem systemu TOS jest odpowiednie zarządzanie procesami, uwzględniając przyjęte wcześniej założenia eksploatacyjne, w skład których wchodzą: jakość, wydajność i bezpieczeństwo (H. Salmonowicz i in. 2013, s. 234).

Czym są "suche porty"?

Nazwa "suchy port" pochodzi od podobieństwa tego typu terminali do terminali morskich, ze względu na podobną infrastrukturę oraz funkcjonalność. Zlokalizowane są natomiast na "suchym lądzie" (L. Andrzejewski, I. Fechner 2014, s. 8).

Suchym portem nazywamy ideę przeniesienia niektórych funkcji terminalu portowego na tereny lądowe. Jest to terminal kontenerowy posiadający odpowiednie połączenie z terminalem morskim oraz przejmujący od tegoż portu ładunki intermodalne, którymi najczęściej są kontenery. Port suchy, podobnie jak terminal lądowy grupuje kontenery, przetrzymuje oraz przygotowuje je do dalszego transportu, biorąc pod uwagę obrane kierunki ekspedycji, co jest możliwe ze względu na dobrze rozwinięte węzły logistyczne, posiadające zróżnicowaną logistykę oraz dużą ilość rozwiązań transportowych. Możemy więc stwierdzić, iż port suchy to logistyczne zaplecze portu morskiego (L. Andrzejewski, I. Fechner 2014, s. 8).

Terminal kontenerowy — artykuły polecane

Regionalne centrum dystrybucji — Infrastruktura transportowa — Operator logistyczny — Optymalizacja powiązań transportowych — Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna — Wyznaczanie trasy — Proces magazynowania — Proces logistyczny — Transport — Węzeł logistyczny

Bibliografia

• Andrzejewski L., Fechner I. (2014), Suchy port jako aglomeracyjny węzeł logistyczny na przykładzie aglomeracji poznańskiej, Zeszyty naukowe. Organizacja i zarządzanie, nr 70
• Kostrzewski A., Nader M. (2015), Analiza zagadnienia projektowania lądowych terminali przeładunkowych dla transportu intermodalnego, Logistyka nr 2
• Kozłowski R., Wiśniewski S., Palczewska A. (2018), Dostępność lądowych terminali kontenerowych w Polsce, Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 505
• Lewiński A., Sterniński R. (2017), Czynniki determinujące znaczenie i pozycję rynkową wiodących terminali kontenerowych w Polsce w latach 2007-2016, Zeszyty naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, nr 3
• Salmonowicz H. (red.) (2013), Systemy zarządzania logistycznego w transporcie morskim, Wydawnictwo Zapol, Szczecin

Autor: Michał Gutowski