Świadectwo pochodzenia: Różnice pomiędzy wersjami
m (Dodanie MetaData Description) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
(Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Świadectwo pochodzenia''' ([[certyfikat]] pochodzenia, ang. certificate of origin)- [[dokument]] stosowany w handlu międzynarodowym potwierdzający kraj produkcji towaru. Używany do przeprowadzenia odprawy celnej importowej w kraju przeznaczenia przez Urząd Celny. Za wystawienie certyfikatu odpowiada Krajowa Izba Gospodarcza kraju eksportera. Pochodzenie towaru jest kluczowym elementem taryfikacji i nałożenia odpowiedniej taryfy celnej. W określonych przypadkach ([[asortyment]], kraj eksportu), możliwe jest zastosowanie preferencyjnej stawki celnej obniżającej jego [[wartość]] lub redukując wartość do zera w strefach wolnego handlu (Kaczmarek 2005, s. 101). | |||
'''Świadectwo pochodzenia''' ([[certyfikat]] pochodzenia, ang. certificate of origin) | |||
==TL;DR== | ==TL;DR== | ||
Linia 22: | Linia 5: | ||
==Zasady== | ==Zasady== | ||
Wystawcą świadectwa pochodzenia jest zazwyczaj [[izba handlowa]] lub przemysłowo-handlowa, w naszym kraju jest to Krajowa Izba Gospodarcza [Kaczmarek 2005, s. 102]. | Wystawcą świadectwa pochodzenia jest zazwyczaj [[izba handlowa]] lub przemysłowo-handlowa, w naszym kraju jest to Krajowa Izba Gospodarcza [Kaczmarek 2005, s. 102]. | ||
W praktyce przyjęło się, że nawet [[towary]] eksportowane, które nie zostały wyprodukowane w kraju eksportera, mogą uzyskać świadectwo pochodzenia, jeśli były w tym kraju poddane przeróbce lub obróbce, dzięki której ich wartość zwiększyła się o ponad 50%. Poza tym wydaje się również świadectwa towarom, co do których nie ma pewności czy powstały w kraju eksportera, ale z pewnością znajdowały się dłuższy czas w obrocie wewnętrznym tego kraju. [[Informacja]] na ten temat zawsze umieszcza się na dokumencie [Białecki 1996, s. 105-106]. | W praktyce przyjęło się, że nawet [[towary]] eksportowane, które nie zostały wyprodukowane w kraju eksportera, mogą uzyskać świadectwo pochodzenia, jeśli były w tym kraju poddane przeróbce lub obróbce, dzięki której ich wartość zwiększyła się o ponad 50%. Poza tym wydaje się również świadectwa towarom, co do których nie ma pewności czy powstały w kraju eksportera, ale z pewnością znajdowały się dłuższy czas w obrocie wewnętrznym tego kraju. [[Informacja]] na ten temat zawsze umieszcza się na dokumencie [Białecki 1996, s. 105-106]. | ||
Świadectwo pochodzenia wystawia się oddzielnie dla każdej partii towaru, która będzie wysłana i poddana odprawie celnej w całości i jednocześnie. Niektóre państwa posiadają własne blankiety i na nich żądają wystawienia świadectwa pochodzenia towaru (Białecki 1996, s. 106). | Świadectwo pochodzenia wystawia się oddzielnie dla każdej partii towaru, która będzie wysłana i poddana odprawie celnej w całości i jednocześnie. Niektóre państwa posiadają własne blankiety i na nich żądają wystawienia świadectwa pochodzenia towaru (Białecki 1996, s. 106). | ||
==Wymagania dokumentacyjne== | ==Wymagania dokumentacyjne== | ||
Aby uzyskać certyfikat pochodzenia, [[eksporter]] musi przedstawić wymagane dokumenty: | Aby uzyskać certyfikat pochodzenia, [[eksporter]] musi przedstawić wymagane dokumenty: | ||
* dokument potwierdzający prowadzenie działalności gospodarczej ([[KRS|KRS]], wydruk [[CEIDG|CEIDG]]) | * dokument potwierdzający prowadzenie działalności gospodarczej ([[KRS|KRS]], wydruk [[CEIDG|CEIDG]]) | ||
Linia 39: | Linia 19: | ||
Dodatkowo eksporter musi przedstawić fakturę handlową, specyfikacji towaru oraz oświadczenie o określeniu producenta towaru. Jeżeli [[towar]] został poddany modyfikacji, niezbędne jest szczegółowe przedstawienie całej procedury i potwierdzenie zwiększenia wartości towaru względem produktu pierwotnego. | Dodatkowo eksporter musi przedstawić fakturę handlową, specyfikacji towaru oraz oświadczenie o określeniu producenta towaru. Jeżeli [[towar]] został poddany modyfikacji, niezbędne jest szczegółowe przedstawienie całej procedury i potwierdzenie zwiększenia wartości towaru względem produktu pierwotnego. | ||
<google>n</google> | |||
==Wymagania jakie musi spełniać towar== | |||
Certyfikat potwierdza, że dany kraj jest krajem produkcji finalnego produktu (hodowli/uprawy) oraz, że wszelkie użyte do jego produkcji [[surowce]] zostały pozyskane w kraju eksportera. Nie jest to jednak warunek konieczny, gdyż certyfikat może zostać wystawiony na [[produkt]] poddany obróbce, której wynikiem jest zwiększenie wartości towaru o minimum 50%. | Certyfikat potwierdza, że dany kraj jest krajem produkcji finalnego produktu (hodowli/uprawy) oraz, że wszelkie użyte do jego produkcji [[surowce]] zostały pozyskane w kraju eksportera. Nie jest to jednak warunek konieczny, gdyż certyfikat może zostać wystawiony na [[produkt]] poddany obróbce, której wynikiem jest zwiększenie wartości towaru o minimum 50%. | ||
==Strefa wolnego handlu== | ==Strefa wolnego handlu== | ||
Obszar, w którym za porozumieniem państw do niego należących, zniesione zostały opłaty celne na wszystkie bądź wyszczególnione towary. | Obszar, w którym za porozumieniem państw do niego należących, zniesione zostały opłaty celne na wszystkie bądź wyszczególnione towary. | ||
'''Przykłady stref wolnego handlu''': | '''Przykłady stref wolnego handlu''': | ||
* [[ASEAN]] (Association of South-East Asian Nations) - [[stowarzyszenie]] Narodów Azji Południowo-Wschodniej. Zostało utworzone w 1967 r. ze stolicą w Dżakarcie. Paśstwami należącymi do stowarzyszenia są: Filipiny, Indonezja, Malezja, Singapur, Tajlandia, Brunei, Wietnam, Laos i Mjanma, Kambodża | * [[ASEAN]] (Association of South-East Asian Nations) - [[stowarzyszenie]] Narodów Azji Południowo-Wschodniej. Zostało utworzone w 1967 r. ze stolicą w Dżakarcie. Paśstwami należącymi do stowarzyszenia są: Filipiny, Indonezja, Malezja, Singapur, Tajlandia, Brunei, Wietnam, Laos i Mjanma, Kambodża | ||
* NAFTA (North American Free Trade Agreement) - Północnoamerykański Układ Wolnego Handlu lub [[Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu]] | * NAFTA (North American Free Trade Agreement) - Północnoamerykański Układ Wolnego Handlu lub [[Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu]] - utworzony w roku 1992 r. W jego skład wchodzą Stany Zjednoczone, Kanada i Meksyk. | ||
'''Umowy o wolnym handlu obowiązujące w Unii Europejskiej:''' | '''Umowy o wolnym handlu obowiązujące w Unii Europejskiej:''' | ||
* EOG | * EOG - Islandia, Liechtenstein, Norwegia | ||
* Unie celne | * Unie celne - Turcja, Andora i San Marino | ||
* Porozumienia o stabilizacji i stowarzyszeniu | * Porozumienia o stabilizacji i stowarzyszeniu - SAA (Albania, Czarnogóra, Macedonia, Serbia, Bośnia i Hercegowina) | ||
* Porozumienia śródziemnomorskie o stowarzyszeniu | * Porozumienia śródziemnomorskie o stowarzyszeniu - EuroMed (Algieria, Egipt, Izrael, Jordania, - Liban, Maroko, [[Autonomia]] Palestyńska, Tunezja) | ||
'''Umowy o partnerstwie gospodarczym (EPA):''' | '''Umowy o partnerstwie gospodarczym (EPA):''' | ||
* EPA Cariforum (15 krajów Karaibów: Antigua i Barbuda, Bahamy, Barbados, Belize, Dominika, Dominikana, Grenada, Gujana, Haiti, Jamajka, St. Kitts i Nevis, St. Lucia, St. Vincent i Grenadyny, Surinam, Trynidad i Tobago) | * EPA Cariforum (15 krajów Karaibów: Antigua i Barbuda, Bahamy, Barbados, Belize, Dominika, Dominikana, Grenada, Gujana, Haiti, Jamajka, St. Kitts i Nevis, St. Lucia, St. Vincent i Grenadyny, Surinam, Trynidad i Tobago) | ||
* EPA ESA - Afryka Wschodnia i Południowa (Madagaskar, Seszele, Zimbabwe, Mauritius) | * EPA ESA - Afryka Wschodnia i Południowa (Madagaskar, Seszele, Zimbabwe, Mauritius) | ||
* EPA Pacific (Papua Nowa Gwinea, Fidżi) | * EPA Pacific (Papua Nowa Gwinea, Fidżi) | ||
* EPA Ameryka Środkowa (Kostaryka, Salwador, Gwatemala, Honduras, Nikaragua, Panama) o | * EPA Ameryka Środkowa (Kostaryka, Salwador, Gwatemala, Honduras, Nikaragua, Panama) o | ||
* EPA Kamerun | * EPA Kamerun | ||
* Kolumbia i Peru | * Kolumbia i Peru | ||
* Gruzja i Mołdowa | * Gruzja i Mołdowa | ||
* Ukraina, Korea Południowa (Deep and Comprehensive Free Trade Area - DCFTA) | * Ukraina, Korea Południowa (Deep and Comprehensive Free Trade Area - DCFTA) | ||
* Pozostałe strefy wolnego handlu: Szwajcaria, RPA, Meksyk, W. Owcze, Chile i Irak | * Pozostałe strefy wolnego handlu: Szwajcaria, RPA, Meksyk, W. Owcze, Chile i Irak | ||
Dzięki utworzeniu stref wolnego handlu możliwy jest szybszy wzrost ekonomiczny, socjalny oraz stabilna, pokojowa relacja między państwami należącymi do danych stref. | Dzięki utworzeniu stref wolnego handlu możliwy jest szybszy wzrost ekonomiczny, socjalny oraz stabilna, pokojowa relacja między państwami należącymi do danych stref. | ||
==Rodzaje certyfikatów pochodzenia== | ==Rodzaje certyfikatów pochodzenia== | ||
* Niepreferencyjne świadectwo pochodzenia - określa jedynie miejsce produkcji towaru, nie ma jednak możliwości, aby dzięki niemu uzyskać preferencyjną stawkę celną. Jest zabezpieczeniem dla urzędu celnego kraju, do którego jest wysyłany. Przydany w momencie gdy w kraju obowiązują embarga. | * Niepreferencyjne świadectwo pochodzenia - określa jedynie miejsce produkcji towaru, nie ma jednak możliwości, aby dzięki niemu uzyskać preferencyjną stawkę celną. Jest zabezpieczeniem dla urzędu celnego kraju, do którego jest wysyłany. Przydany w momencie gdy w kraju obowiązują embarga. | ||
* Preferencyjne świadectwo pochodzenia | * Preferencyjne świadectwo pochodzenia - analogicznie do niepreferencyjnego certyfikatu, określa miejsce produkcji. Dodatkowo możliwe jest zredukowanie lub skorzystanie z zerowej stawki celnej. Aby ja uzyskać wymagane są dodatkowe czynności tj. przedstawienie dokumentu w oryginale w urzędzie celnym oraz możliwość powiązania certyfikatu z fakturą handlową ([[zapis]] na fakturze handlowej powołujący się na numer certyfikatu pochodzenia). | ||
==Ustalanie kraju pochodzenia towaru== | ==Ustalanie kraju pochodzenia towaru== | ||
[[Kraj pochodzenia]] towaru ustala się w następujący sposób: | [[Kraj pochodzenia]] towaru ustala się w następujący sposób: | ||
* [[wyroby]] gotowe lub półprodukty - kraj wytworzenia | * [[wyroby]] gotowe lub półprodukty - kraj wytworzenia | ||
Linia 81: | Linia 60: | ||
* płody przyrody oraz wyroby poddane przeróbce lub obróbce - kraj, w którym dokonano przeróbki lub obróbki, jeśli wartość robocizny i materiałów przy nich wykorzystanych stanowi ponad 50% ogólnej wartości [[towarów]], | * płody przyrody oraz wyroby poddane przeróbce lub obróbce - kraj, w którym dokonano przeróbki lub obróbki, jeśli wartość robocizny i materiałów przy nich wykorzystanych stanowi ponad 50% ogólnej wartości [[towarów]], | ||
* [[zasoby]] morza i dna morskiego oraz przetwory z nich wykonane - kraj, z którego pochodzi [[przedsiębiorstwo]], które dokonało połowu, wydobycia lub przetworzenia [Kaczmarek 2005, s. 102]. | * [[zasoby]] morza i dna morskiego oraz przetwory z nich wykonane - kraj, z którego pochodzi [[przedsiębiorstwo]], które dokonało połowu, wydobycia lub przetworzenia [Kaczmarek 2005, s. 102]. | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Karnet ATA]]}} — {{i5link|a=[[Kabotaż]]}} — {{i5link|a=[[Odprawa celna]]}} — {{i5link|a=[[Tranzyt]]}} — {{i5link|a=[[Faktura wewnętrzna]]}} — {{i5link|a=[[Dokumentacja przewozowa]]}} — {{i5link|a=[[Deklaracja zgodności]]}} — {{i5link|a=[[Konwencja o międzynarodowym przewozie drogowym]]}} — {{i5link|a=[[Taryfa celna]]}} }} | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Barcik | <noautolinks> | ||
* Barcz | * Barcik J., Srogosz T. (2014), ''Prawo międzynarodowe publiczne'', C.H. Beck, Warszawa | ||
* Białecki K., ''Operacje handlu zagranicznego'', | * Barcz J., Kawecka-Wyrzykowska E., Michałowska-Gorywoda K. (2012), ''Integracja europejska w świetle Traktatu z Lizbony: aspekty ekonomiczne'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa | ||
* Kaczmarek T., ''Poradnik | * Białecki K. (1996), ''Operacje handlu zagranicznego'', PWE, Warszawa | ||
* Kaczmarek T., Zarzycki M. (2005), ''Poradnik Eksportera'', Branta, Bydgoszcz - Warszawa | |||
* Wieczorek | * Wieczorek J. (2014), ''[https://www.lazarski.pl/fileadmin/user_upload/dokumenty/czasopisma/mysl-ekonomiczna-polityczna/2014/MEiP_1_1_2014_Wieczorek.pdf Transatlantyckie partnerstwo w dziedzinie handlu i inwestycji-dźwignią wolnego handlu]'', Myśl Ekonomiczna i Polityczna, 1(44) | ||
</noautolinks> | |||
[[Kategoria:Handel zagraniczny]] | [[Kategoria:Handel zagraniczny]] | ||
{{a|Alicja Walusiak, Sara Michalec}} | |||
{{#metamaster:description|Świadectwo pochodzenia | {{#metamaster:description|Świadectwo pochodzenia - dokument potwierdzający kraj produkcji towaru. Umożliwia odprawę celną i taryfikację. Wystawia go Krajowa Izba Gospodarcza. Preferencyjne stawki celne obniżają wartość towaru.}} |
Aktualna wersja na dzień 23:30, 4 sty 2024
Świadectwo pochodzenia (certyfikat pochodzenia, ang. certificate of origin)- dokument stosowany w handlu międzynarodowym potwierdzający kraj produkcji towaru. Używany do przeprowadzenia odprawy celnej importowej w kraju przeznaczenia przez Urząd Celny. Za wystawienie certyfikatu odpowiada Krajowa Izba Gospodarcza kraju eksportera. Pochodzenie towaru jest kluczowym elementem taryfikacji i nałożenia odpowiedniej taryfy celnej. W określonych przypadkach (asortyment, kraj eksportu), możliwe jest zastosowanie preferencyjnej stawki celnej obniżającej jego wartość lub redukując wartość do zera w strefach wolnego handlu (Kaczmarek 2005, s. 101).
TL;DR
Świadectwo pochodzenia jest dokumentem używanym w handlu międzynarodowym, potwierdzającym kraj produkcji towaru. Jest ważne przy odprawie celnej importowej i taryfikacji. Może być wystawione nawet dla towarów poddanych przeróbce lub obróbce. Aby uzyskać certyfikat, eksporter musi przedstawić wymagane dokumenty i spełnić określone warunki. Istnieją różne rodzaje certyfikatów, w tym preferencyjne, które umożliwiają obniżenie stawki celnej. Strefy wolnego handlu są obszarami, w których zniesione są opłaty celne na towary.
Zasady
Wystawcą świadectwa pochodzenia jest zazwyczaj izba handlowa lub przemysłowo-handlowa, w naszym kraju jest to Krajowa Izba Gospodarcza [Kaczmarek 2005, s. 102].
W praktyce przyjęło się, że nawet towary eksportowane, które nie zostały wyprodukowane w kraju eksportera, mogą uzyskać świadectwo pochodzenia, jeśli były w tym kraju poddane przeróbce lub obróbce, dzięki której ich wartość zwiększyła się o ponad 50%. Poza tym wydaje się również świadectwa towarom, co do których nie ma pewności czy powstały w kraju eksportera, ale z pewnością znajdowały się dłuższy czas w obrocie wewnętrznym tego kraju. Informacja na ten temat zawsze umieszcza się na dokumencie [Białecki 1996, s. 105-106]. Świadectwo pochodzenia wystawia się oddzielnie dla każdej partii towaru, która będzie wysłana i poddana odprawie celnej w całości i jednocześnie. Niektóre państwa posiadają własne blankiety i na nich żądają wystawienia świadectwa pochodzenia towaru (Białecki 1996, s. 106).
Wymagania dokumentacyjne
Aby uzyskać certyfikat pochodzenia, eksporter musi przedstawić wymagane dokumenty:
- dokument potwierdzający prowadzenie działalności gospodarczej (KRS, wydruk CEIDG)
- potwierdzenie nadania numeru REGON
- potwierdzenie nadania numeru VAT
- w przypadku eksportu do krajów trzecich potwierdzenie nadania numeru EORI
Dodatkowo eksporter musi przedstawić fakturę handlową, specyfikacji towaru oraz oświadczenie o określeniu producenta towaru. Jeżeli towar został poddany modyfikacji, niezbędne jest szczegółowe przedstawienie całej procedury i potwierdzenie zwiększenia wartości towaru względem produktu pierwotnego.
Wymagania jakie musi spełniać towar
Certyfikat potwierdza, że dany kraj jest krajem produkcji finalnego produktu (hodowli/uprawy) oraz, że wszelkie użyte do jego produkcji surowce zostały pozyskane w kraju eksportera. Nie jest to jednak warunek konieczny, gdyż certyfikat może zostać wystawiony na produkt poddany obróbce, której wynikiem jest zwiększenie wartości towaru o minimum 50%.
Strefa wolnego handlu
Obszar, w którym za porozumieniem państw do niego należących, zniesione zostały opłaty celne na wszystkie bądź wyszczególnione towary.
Przykłady stref wolnego handlu:
- ASEAN (Association of South-East Asian Nations) - stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej. Zostało utworzone w 1967 r. ze stolicą w Dżakarcie. Paśstwami należącymi do stowarzyszenia są: Filipiny, Indonezja, Malezja, Singapur, Tajlandia, Brunei, Wietnam, Laos i Mjanma, Kambodża
- NAFTA (North American Free Trade Agreement) - Północnoamerykański Układ Wolnego Handlu lub Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu - utworzony w roku 1992 r. W jego skład wchodzą Stany Zjednoczone, Kanada i Meksyk.
Umowy o wolnym handlu obowiązujące w Unii Europejskiej:
- EOG - Islandia, Liechtenstein, Norwegia
- Unie celne - Turcja, Andora i San Marino
- Porozumienia o stabilizacji i stowarzyszeniu - SAA (Albania, Czarnogóra, Macedonia, Serbia, Bośnia i Hercegowina)
- Porozumienia śródziemnomorskie o stowarzyszeniu - EuroMed (Algieria, Egipt, Izrael, Jordania, - Liban, Maroko, Autonomia Palestyńska, Tunezja)
Umowy o partnerstwie gospodarczym (EPA):
- EPA Cariforum (15 krajów Karaibów: Antigua i Barbuda, Bahamy, Barbados, Belize, Dominika, Dominikana, Grenada, Gujana, Haiti, Jamajka, St. Kitts i Nevis, St. Lucia, St. Vincent i Grenadyny, Surinam, Trynidad i Tobago)
- EPA ESA - Afryka Wschodnia i Południowa (Madagaskar, Seszele, Zimbabwe, Mauritius)
- EPA Pacific (Papua Nowa Gwinea, Fidżi)
- EPA Ameryka Środkowa (Kostaryka, Salwador, Gwatemala, Honduras, Nikaragua, Panama) o
- EPA Kamerun
- Kolumbia i Peru
- Gruzja i Mołdowa
- Ukraina, Korea Południowa (Deep and Comprehensive Free Trade Area - DCFTA)
- Pozostałe strefy wolnego handlu: Szwajcaria, RPA, Meksyk, W. Owcze, Chile i Irak
Dzięki utworzeniu stref wolnego handlu możliwy jest szybszy wzrost ekonomiczny, socjalny oraz stabilna, pokojowa relacja między państwami należącymi do danych stref.
Rodzaje certyfikatów pochodzenia
- Niepreferencyjne świadectwo pochodzenia - określa jedynie miejsce produkcji towaru, nie ma jednak możliwości, aby dzięki niemu uzyskać preferencyjną stawkę celną. Jest zabezpieczeniem dla urzędu celnego kraju, do którego jest wysyłany. Przydany w momencie gdy w kraju obowiązują embarga.
- Preferencyjne świadectwo pochodzenia - analogicznie do niepreferencyjnego certyfikatu, określa miejsce produkcji. Dodatkowo możliwe jest zredukowanie lub skorzystanie z zerowej stawki celnej. Aby ja uzyskać wymagane są dodatkowe czynności tj. przedstawienie dokumentu w oryginale w urzędzie celnym oraz możliwość powiązania certyfikatu z fakturą handlową (zapis na fakturze handlowej powołujący się na numer certyfikatu pochodzenia).
Ustalanie kraju pochodzenia towaru
Kraj pochodzenia towaru ustala się w następujący sposób:
- wyroby gotowe lub półprodukty - kraj wytworzenia
- płody rolne - kraj, w którym zostały one wyhodowane, zebrane lub wydobyte
- płody przyrody oraz wyroby poddane przeróbce lub obróbce - kraj, w którym dokonano przeróbki lub obróbki, jeśli wartość robocizny i materiałów przy nich wykorzystanych stanowi ponad 50% ogólnej wartości towarów,
- zasoby morza i dna morskiego oraz przetwory z nich wykonane - kraj, z którego pochodzi przedsiębiorstwo, które dokonało połowu, wydobycia lub przetworzenia [Kaczmarek 2005, s. 102].
Świadectwo pochodzenia — artykuły polecane |
Karnet ATA — Kabotaż — Odprawa celna — Tranzyt — Faktura wewnętrzna — Dokumentacja przewozowa — Deklaracja zgodności — Konwencja o międzynarodowym przewozie drogowym — Taryfa celna |
Bibliografia
- Barcik J., Srogosz T. (2014), Prawo międzynarodowe publiczne, C.H. Beck, Warszawa
- Barcz J., Kawecka-Wyrzykowska E., Michałowska-Gorywoda K. (2012), Integracja europejska w świetle Traktatu z Lizbony: aspekty ekonomiczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
- Białecki K. (1996), Operacje handlu zagranicznego, PWE, Warszawa
- Kaczmarek T., Zarzycki M. (2005), Poradnik Eksportera, Branta, Bydgoszcz - Warszawa
- Wieczorek J. (2014), Transatlantyckie partnerstwo w dziedzinie handlu i inwestycji-dźwignią wolnego handlu, Myśl Ekonomiczna i Polityczna, 1(44)
Autor: Alicja Walusiak, Sara Michalec