Wskaźnik rentowności inwestycji

Wskaźnik rentowności inwestycji ROI (z ang. return on investment) to stosunek zysku operacyjnego opodatkowanego do nakładów inwestycyjnych (w niektórych opracowaniach: stosunek zysku netto do aktywów ogółem).

Wartość ROI pokazuje, jaki jest dla naszej firmy maksymalny koszt długu (oprocentowanie), przy którym opłaca się z niego korzystać, zakładając, że siła zarobkowa aktywów nie ulegnie zmianie. Jako metoda prosta, ROI ma zastosowanie głównie pomocnicze na wstępnym etapie oceny projektu inwestycyjnego.

TL;DR

Wskaźnik rentowności inwestycji (ROI) to stosunek zysku operacyjnego opodatkowanego do nakładów inwestycyjnych. Wartość ROI pokazuje, czy inwestycja jest opłacalna. Wzór ROI to zysk operacyjny opodatkowany podzielony przez całkowite nakłady inwestycyjne, pomnożone przez 100%. Wysoka wartość ROI oznacza opłacalność inwestycji. Wskaźnik ten ma zalety, takie jak prostota obliczeń i interpretacji, ale ma też wady, takie jak brak uwzględnienia zmian wartości pieniądza w czasie. ROI jest również stosowany w innych dziedzinach nauki. Oprócz ROI istnieją inne metody pomiaru rentowności inwestycji, takie jak współczynnik zwrotu z kapitału własnego czy wskaźnik kosztów do dochodu.

Wzór

Wskaźnik ROI należy do prostych metod bezwzględnej oceny opłacalności inwestycji. Charakteryzują się one między innymi tym, że są metodami jednookresowymi, zatem nie przyjmują jednakowej wielkości dla całego okresu trwania inwestycji. ROI, w odróżnieniu od ROE (return on equity), bierze pod uwagę całkowite nakłady inwestycyjne, czyli zarówno kapitał własny, jak i obcy. Wzór przedstawia się następująco (W. Rogowski 2013):

ROI = zysk operacyjny opodatkowany / całkowite nakłady inwestycyjne x 100%

Interpretacja wyniku

Wskaźnik rentowności inwestycji bardzo często przyrównuje się do wartości średniego ważonego kosztu kapitału (WACC):

• gdy wartość ROI jest większa lub równa WACC oznacza to, że inwestycja jest opłacalna,
• gdy wartość ROI jest mniejsza niż WACC oznacza to, że inwestycja jest nieopłacalna.

Co więcej, wartość wskaźnika ROI pokazuje, jaka jest zdolność aktywów do generowania zysku operacyjnego, z którego płacone są odsetki od wykorzystywanego kapitału obcego, czyli innymi słowy, ile zysku odpowiada każdej zainwestowanej w projekt złotówce. I tak przykładowo ROI = 15% oznacza, że każda złotówka całkowitych nakładów inwestycyjnych generuje w danym roku 15 groszy zysku operacyjnego opodatkowanego.

Wady i zalety

Zalety ROI są następujące (T. Kołakowski 2014, s. 70):

• nie wymaga skomplikowanych obliczeń,
• wynik jest prosty w interpretacji.

Do wad tego wskaźnika możemy zaliczyć m.in.:

• brak uwzględnienia zmian wartości pieniądza w czasie,
• nieobiektywne wyznaczenie granicznej stopy zwrotu.

ROI w innych dziedzinach nauki

Ze względu na różnorodność podejmowanych inwestycji, wskaźnik ROI bywa też w pewnym stopniu wykorzystywany w innych dziedzinach nauki, jak np. zarządzanie zasobami ludzkimi itp. W tym celu powstał model ROI, którego twórcą jest Jack J. Phillips. Model ten ma 5 poziomów, lecz jego istota jest taka sama - obliczenie stosunku korzyści netto z inwestycji do kosztów, które przedsiębiorstwo musi ponieść, by tę inwestycję zrealizować. W ten sposób możemy na przykład dowiedzieć się, jak duże korzyści przyniesie firmie zorganizowanie szkolenia dla pracowników (M. Dźwigoł-Barosz) lub jaka jest efektywność pracy zespołowej w przedsiębiorstwie (K. Hoffmann).

Wskaźnik rentowności inwestycji - przykład

Przykład: Firma XYZ wydała 200 tysięcy dolarów na inwestycję, a jej wpływy wyniosły 300 tysięcy dolarów. Wskaźnik ROI wynosi więc (300 tysięcy dolarów dzielone przez 200 tysięcy dolarów) 1,5.

Wskaźnik rentowności inwestycji - ograniczenia

Ograniczenia i słabe strony Wskaźnika rentowności inwestycji ROI:

• Nie zawsze jest dokładnym miernikiem rentowności, ponieważ wyniki wyrażone w procentach mogą być zniekształcone przez zmiany wielkości inwestycji.
• Wskaźnik ROI nie uwzględnia wszystkich kosztów inwestycji, takich jak koszty finansowania, koszty przygotowania i koszty wycofania.
• Nie uwzględnia również ryzyka inwestycji i nie ma możliwości uwzględnienia czynników, takich jak wartość wygenerowana w dłuższej perspektywie.
• Wskaźnik ROI nie jest dobrym wskaźnikiem w przypadku inwestycji w projekty o długim okresie zwrotu z inwestycji.

Wskaźnik rentowności inwestycji - inne związane podejścia

Oprócz wskaźnika rentowności inwestycji ROI istnieją inne metody lub podejścia, które można wykorzystać do pomiaru rentowności inwestycji. Oto one:

• Współczynnik zwrotu z kapitału własnego (ROE): jest to stosunek zysku netto do kapitału własnego i mierzy zwrot z poczynionych przez firmę inwestycji finansowych.
• Wskaźnik zwrotu z inwestycji (IRR): jest to procentowy zwrot z inwestycji, który można uzyskać dzięki różnicom w stopach procentowych w wyniku wykonywania jednej lub więcej transakcji finansowych.
• Wskaźnik kosztów do dochodu (CIR): jest to procentowy stosunek kosztów do dochodu, który mierzy rentowność i pozwala określić, jaki procent dochodu pozostaje po odliczeniu wszystkich kosztów.

Wskaźnik rentowności inwestycji — artykuły polecane

NPV — Stopa zwrotu — Przeciętna stopa zwrotu nakładów inwestycyjnych — Wewnętrzna stopa zwrotu — ERR — NPVR — Finansowa ocena projektu — Ekonomiczna wartość dodana — Rachunek porównawczy rentowności

Bibliografia

• Dźwigoł-Barosz M. (2011), Analiza skuteczności projektu szkoleniowego, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, nr 59
• Hoffmann K. (2015), Metoda ROI J. J. Phillipsa w mierzeniu efektywności pracy zespołowej, Studia Ekonomiczne, nr 230
• Kołakowski T. (2014), Wybrane zagadnienia analizy i oceny ekonomicznej projektów inwestycyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław
• Ostaszewski J. (red.) (2013), Finanse Difin, Warszawa
• Rogowski W. (2013), Rachunek efektywności inwestycji. Wyzwania teorii i potrzeby praktyki, Wolters Kluwer, Warszawa
• Wypych M. (red.) (2000), Finanse przedsiębiorstwa z elementami zarządzania i analizy, Absolwent, Łódź

Autor: Tomasz Opiela, Katarzyna Szeląg