ERR

ERR - Ekonomiczna stopu zwrotu - Stopa dyskontowa, dla której ekonomiczna wartość bieżąca netto jest równa zero, w przypadku badania ekonomicznej stopy zwrotu na wysokość kosztów i korzyści, uwzględnianych przy obliczaniu, wpływają także czynniki społeczne (przede wszystkim efekty zewnętrzne) (Definicja wg Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości)

TL;DR

W artykule omawiana jest ekonomiczna stopa zwrotu (ERR) oraz sposób jej obliczania i interpretacji. ERR jest stopą dyskontową, dla której wartość bieżąca netto jest równa zero. Projekt jest akceptowalny, jeśli ERR jest większa niż społeczna stopa dyskontowa. Ponadto, artykuł omawia wskaźniki efektywności ekonomicznej, takie jak ENPV, ERR i K/K, oraz wpływ efektywności produkcji na działalność gospodarczą przedsiębiorstwa.

Obliczanie

Ekonomiczną wewnętrzną stopę zwrotu obliczmy według wzoru:

$ERR=\sum _{t=0}^{n}{\frac {S_{t}}{(1+ERR)^{t}}}=0$

Gdzie:

S - saldo strumieni ekonomicznych kosztów i korzyści generowanych przez projekt w poszczególnych latach przyjętego horyzontu czasowego analizy

n - horyzont czasowy

Interpretacja

Projekt jest do przyjęcia jeśli:

ERR > społeczna stopa dyskontowa

ERR liczymy także w momencie, gdy dla projektów infrastrukturalnych nie da się wyliczyć IRR (np. dla inwestycji publicznych, niegenerujących dochodów). Zasady obliczania ERR są analogiczne jak w zwykłym IRR.

W analizie ekonomicznej projektów inwestycyjnych społeczna stopa dyskontowa, ma odzwierciedlać społeczny punkt widzenia na wartościowanie przyszłych korzyści i kosztów względem obecnych. Dlatego też często różni się od finansowej stopy dyskontowej. W literaturze naukowej i w praktyce międzynarodowej spotkać można szeroki wachlarz koncepcji dotyczących interpretacji i zasad ustalania wartości społecznej stopy dyskontowej. W tej kwestii doświadczenia międzynarodowe są bardzo szerokie i są gromadzone zarówno przez poszczególne kraje, jak i organizacje międzynarodowe. Jakkolwiek więc europejska stopa dyskontowa (ustalona przez Komisję Europejską dla krajów korzystających z dotacji) na poziomie 5,5% (na 2009 rok) poparta jest rozmaitymi uzasadnieniami i funkcjonuje jako standardowy wskaźnik wzorcowy dla projektów współfinansowanych ze środków UE, projektodawcy mogą chcieć przedstawić uzasadnienie dla wyboru innej wartości dla stopy dyskontowej. Bank Światowy, a w ostatnim okresie również EBRR określiły wymagany poziom ekonomicznej stopy zwrotu na 10%. Taka stopa graniczna uznawana jest na ogół za bardzo wysoką, a w przekonaniu niektórych krytyków odzwierciedla ona skłonność pierwszorzędnych kredytodawców do selekcjonowania jedynie najbardziej dochodowych projektów.

Wskaźniki efektywności ekonomicznej

Poprzez zredagowanie sytuacji cenowych oraz zdecydowaniu która społeczna stopa dyskontowa jest właściwa. Istnieje opcja na obliczenie efektywności ekonomicznej projektu, poprzez następujące wskaźniki:

• ENPV czyli ekonomiczną zaktualizowaną wartość netto. Jest to różnica między zdyskontowanymi całkowitymi korzyściami i kosztami społecznymi
• ERR (ekonomiczna wewnętrzna stopa zwrotu) stopa ta daje wartość równą zero dla wskaźnika ENPV
• K/K jest to stosunek pomiędzy zdyskontowanymi korzyściami ekonomicznymi a kosztami .

Najważniejszym i jednym z bardziej wiarygodnych wskaźników AKK jest ENPV. Wskaźnik ten najlepiej wykorzystać w postaci głównego wzorca sygnału efektywności ekonomicznej w ocenie projektu. Wskaźniki typu ERR i K./K odgrywają równie ważną role, gdyż są niezależne od wielkości projektu, lecz zdarzają się niekiedy problemy. Są przypadki, gdzie wskaźnik ERR jest większy niż jeden lub jest niezdefiniowany. K/K jest wskaźnikiem który może zmieniać się w zależności od tego, czy dany przepływ jest w kategorii jak pomniejszenie korzyści czy koszty.

Istnieje też możliwość kiedy zastosowanie wskaźnika korzyści/koszty jest właściwe, np. kiedy mamy do czynienia z ograniczeniem budżetu kapitałowego.

Z reguły wszystkie projekty których ERR jest niższy niż społeczna stopa dyskontowa lub ujemna wartość ENPV jest odrzucona. Projekt o ujemnej wartości zwrotu wymaga poświecenia dużej ilości społecznie cennych zasobów dla osiągnięcia małych korzyści dla większości obywateli. Ze strony Uni Europejskiej lepiej jest przeznaczyć tak dużo cennych zasobów na projekty bardziej rozwojowe. Z perspektywy polityki spójności niski zwrot z inwestycji, oznacza nic do realizacji tego celu .

Efektywność produkcji

Pojęcie efektywności jest skomplikowane do wytłumaczenia jako jednoznaczna definicja. Jest definiowana jako skuteczność, sprawność czy wydajność. Lecz nie jest to do końca prawdą, gdyż efektywny nie zawsze równa się wydajny. W kontekście do ekonomii, efektywność jest wynikiem działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, będący stosunkiem uzyskanego efektu, do poniesionego nakładu .

Proces produkcji stawia coraz większe wyzwania dla poszczególnych działów np. controllingowych, gdyż jest spora liczba różnorodnych czynników, które mają wpływ na efektywność. Jednym z główniejszych czynników, który ma ogromny wpływ na efektywność jest występowanie "wąskich gardeł", które niwelują wydajność całego procesu .

ERR — artykuły polecane

Finansowa ocena projektu — NPV — Stopa zwrotu — ENPV — Wewnętrzna stopa zwrotu — Wskaźnik rentowności inwestycji — NPVR — Wartość dla akcjonariuszy — MNPV

Bibliografia

• Drobniak A. (2005), Ocena Projektów Publicznych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice
• Florio M., Maffii S. (2007) Przewodnik do analizy kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych, PARP, Warszawa
• Koliński A. (2011), Przegląd metod i technik oceny efektywności procesu produkcyjnego, Logistyka, nr 5
• Komisja Europejska (2014), Przewodnik po analizie kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych
• Kurek W. (1994), Rachunek ekonomicznej efektywności przedsięwzięć rozwojowych w gospodarce rynkowej, UMCS, Lublin
• Rogowski W. (2004), Rachunek efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych, Oficyna Ekonomiczna, Kraków
• Szymańska E. (2010), Efektywność przedsiębiorstw - definiowanie i pomiar, Roczniki nauk rolniczych, seria G, tom 97, nr 2

Autor: Agnieszka Hozer Michał Kapusta