Diagram SIPOC: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update)
 
Nie podano opisu zmian
Linia 14: Linia 14:
}}
}}


'''Diagram SIPOC''' (Supplier-Input-Process-Output-Customer) to narzędzie zarządzania, które umożliwia zrozumienie struktury i zależności w procesach biznesowych. Składa się z pięciu elementów: dostawcy, wejścia, procesu, wyjścia i klienta. Każdy z tych elementów odgrywa istotną rolę w procesie i ma wpływ na [[jakość]] i [[efektywność]] działania organizacji.


Diagram SIPOC jest narzędziem, które znalazło zastosowanie w wielu dziedzinach zarządzania. Różni się od mapowania strumienia wartości, ponieważ skupia się na identyfikacji kluczowych elementów procesu i zależności między nimi, podczas gdy '''[[mapowanie strumienia wartości]]''' koncentruje się na eliminacji marnotrawstwa i poprawie przepływu wartości.


'''Diagram SIPOC''' przedstawia łańcuch: dostawcy, wejście, proces, wyjście, klienci. SIPOC to skrót angielskich słów ‘’Suppliers’’, ‘’Input’’, ‘’Process’’, ‘’Output’’, ‘’Customer’’ oznaczających po koleii [[dostawca|dostawców]], wejście, [[proces]], wyjście, i [[klient|klientów]].
==Opis diagramu SIPOC==
[[Plik:Diagram SIPOC.png|400px|thumb|alt=Diagram SIPOC|Rys. 1. Diagram SIPOC, Źródło:(N.J. Sayer 2015, s.122)]]
Nazwa diagramu SIPOC pochodzi od pięciu elementów składowych: dostawców (ang. suppliers), wejść (ang. inputs), procesu (ang. process), wyjść (ang. outputs) oraz klientów (ang. customers). W istocie jednak nazwa powinna brzmieć COPIS, bowiem budowę diagramu rozpoczyna się od klientów, a kończy na dostawcach.


==Opis diagramu SIPOC==
Critical to quality (CTQ) widoczne na diagramie to krytyczne wymagania klienta, które powinny zostać spełnione przez [[proces]]. [[Identyfikacja]] interesariuszy przeprowadzona w projekcie oraz analiza ich wymagań dostarczają informacji o CTQ. Stanowi to punkt wyjścia do tworzenia diagramu SIPOC.  
[[Plik:Diagram SIPOC.png|400px|thumb|alt=Diagram SIPOC|Rys. 1. Diagram SIPOC, Źródło:(N.J.Sayer 2015, s.122)]]
Na schemacie nr 1 widoczny jest przykład diagramu. Dostawcy i części składowe procesu znajdują się po jednej stronie diagramu, a [[wyroby]] i klienci po jego drugiej stronie. Diagram jest standardowym narzędziem w zarządzaniu procesem i ułatwia on identyfikację oraz scharakteryzowanie najważniejszych czynników mających wpływ na proces.


Należy sobie zdać sprawę z faktu, iż każdy proces, niezależnie od jego rozmiarów i zasięgu, ma swojego odbiorcę- klienta lub klientów. Rozbudowane procesy, jak na przykład [[produkcja]] czy przyjmowanie zamówień, mają wielu klientów różnorakiego rodzaju. Z kolei małe [[proces|procesy]]- dla przykładu [[sprzedaż]] biżuterii albo montaż ekranów telefonów komórkowych posiadają bardzo specyficznych i wyraźnie określonych klientów. (N. J. Sayer 2015, s.122)
Następnie [[zespół]] projektowy określa jakie wyjścia z procesu są niezbędne, aby możliwe było zaspokojenie wymagań. Wyjścia te obejmują nie tylko produkty zamierzone, ale także niejednokrotnie towarzyszące im produkty niezamierzone, [[odpady]], a także nowe [[kompetencje]] i [[informacje]]. Te ostatnie mogą być wykorzystane w innych procesach w organizacji realizującej [[projekt]] lub przez klienta.  


<google>text</google>
Na podstawie wyjść konstruowany jest proces, który będzie w stanie niezawodnie i stabilnie dostarczyć zamierzone rezultaty. Zespół opracowując proces powinien wziąć pod uwagę posiadane [[zasoby]] i kompetencje, ograniczenia związane z posiadanymi technologiami, przestrzenią i innymi czynnikami. Rezultatem tego kroku będzie raczej ogólny [[diagram procesu]]. Powinien on jednak uwzględniać wszystkie potencjalne problemy, które mogą być związane z jego wdrożeniem.
Każdy proces wymaga zasilenia w formie danych wejściowych, którymi mogą być kompetencje, informacje, półprodukty czy [[surowce]]. Należy określić, o ile to możliwe, niezbędne parametry wejść. Ma to wpływ na dobór dostawców. Przykładowo, w przypadku wymagania wysokiej precyzji obróbki półproduktów może się okazać, że nie każdy [[dostawca]] będzie w stanie spełnić takie oczekiwania. Może to także skłonić do zmiany technologii użytej w procesie, bowiem wysoka precyzja jest związana zwykle z wyższymi kosztami, a nie w każdym przypadku jest konieczna, aby uzyskać wysokiej jakości rezultaty.


==Tworzenie diagramu SIPOC==
Wejścia są dostarczane przez dostawców. Warto zauważyć, że diagram SIPOC nadaje się zarówno do procesów, w których występują klienci i dostawcy zewnętrzni, jak i procesów wewnętrznych, w których [[zespół projektowy]] współpracuje z innymi komórkami w ramach tej samej organizacji.  
Aby skonstruować diagram należy odpowiedzieć na pytania dotyczące każdego z jego pięciu składowych elementów.
* Dla części dotyczącej dostawców (suppliers) odpowiadamy na pytanie ‘’Kto jest dostawcą wkładów’’. Następnie wyliczamy po kolei owych dostawców.
* Dla części Inputs musimy zidentyfikować i wyliczyć wkłady w proces.
* W części Process wstawiamy nazwę analizowanego procesu.
* Kolejnym etapem jest wypełnienie pola outputs- wymieniamy wyniki procesu.
* Ostatni element- Customers, to pole w którym wymieniamy wszystkich klientów procesu.


==Alternatywa dla diagramu SIPOC==
==Procedura tworzenia diagramu SIPOC==
Proponowanym w literaturze narzędziem zastępującym diagram SIPOC jest [[Mapowanie strumienia wartości|Value Stream Mapping (VSM)]]
Diagram SIPOC jest tworzony od '''prawej do lewej'''.
# W pierwszej kolejności ustalamy kim są klienci i jakie wymagania są krytyczne dla klienta (critical to quality, CTQ).
# Następnie określamy jakie rezultaty (outputs) spełnią te wymagania.
# W trzecim kroku ustalamy jak powinien zostać zaprojektowany proces, aby dostarczyć zamierzone rezultaty.
# Stabilne [[działanie]] procesu wymaga odpowiednich wejść (materiałów, maszyn, kompetencji, dokumentacji itp.).
# Odpowiednio wybrani dostawcy powinni być w stanie dostarczyć wymaganej jakości [[dane]] wejściowe.
Dane są zbierane z wykorzystaniem dodatkowych narzędzi, np. [[Six sigma]], burzy mózgów, diagramu Ishikawy itp.


==Wykorzystanie diagramu SIPOC==
==Wykorzystanie diagramu SIPOC==
Diagram pozwala na wysoki poziom wglądu w [[proces]] i jego analizy. Jednak nie ilustruje żadnych punktów decyzyjnych. Jest za to doskonałym narzędziem dającym możliwość identyfikacji obszaru procesu, w którym pojawia się jakiś problem. Pozwala też dogłębnie zrozumieć podprocesy i zależności zachodzące między nimi.  Z tych powodów diagram jest często wykorzystywany przez zespoły projektowe, które mają za [[zadanie]] ulepszenie procesu. Sporządzenie tego schematu przed przystąpieniem do pracy znacząco ułatwia identyfikację obszarów wymagających zmian.
Analiza gotowego diagramu umożliwia wykrycie braków dotyczących posiadanych technologii, kompetencji, materiałów itp. Pozwala także na łatwe prześledzenie różnych sposobów organizacji procesów i wybór takiego przebiegu, który w najlepszy sposób spełni wymagania klienta, a przy tym będzie optymalny z punktu widzenia możliwości zespołu projektowego.
 
==Przykładowe diagramy SIPOC i ich charakterystyka==
[[Plik:Diagram SIPOC dla procesu operacji w dziale okulistyki.png|400px|thumb|Rys. 2. Schemat Diagram SIPOC dla procesu operacji w dziale okulistyki, Źródło:(N. Mandahawi 2011, s 162)]]
 
[[Plik:Diagram SIPOC dla produkcji pasów.png|400px|thumb|Rys. 3.Schemat Diagram SIPOC dla produkcji pasów, Źródło(S. N. Khekale 2010, s. 3689)]]
 
Zaprezentowany  na schemacie nr 2 diagram przedstawia proces operacji chirurgicznej na oddziale okulistycznym. Obejmuje on tylko przypadki, kiedy pacjent pozostaje w szpitalu jeden dzień. Został on stworzony na potrzebę skrócenia czasu pobytu w szpitalu.
 
Dostawcy to kliniki zewnętrzne, kliniki wewnętrzne, oraz firmy ubezpieczeniowe. Do wejść zaliczamy pacjentów, informację chirurgiczną, oraz komunikaty wymieniane z innymi oddziałami szpitala a także z firmami ubezpieczeniowymi( w formie rozmów telefonicznych i faxów). Proces zaczyna się w izbie przyjęć, potem następuje faza przedoperacyjna, operacja chirurgiczna, faza po-operacyjna i na końcu wypis pacjenta ze szpitala. Wyjścia( wyniki procesu) zawierają następujące elementy: opieka, przepisane lekarstwa i środki medyczne, dokumentację, faktury do zapłacenia. Klienci to nie tylko pacjenci, ale również lekarze i obsługa szpitala.  
 


Kolejnym przykład diagramu widoczny na schemacie nr 3 znalazł zastosowanie w analizie procesu wytwarzania pasów. Różni dostawcy( [[zarządzanie zasobami ludzkimi|HR]], dział planowania, [[magazynowanie|magazyny]], etc.) dostarczają wkładów w proces. Wkłady te to między innymi surowe [[materiały]], [[praca]] ludzka, [[Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia|specyfikacja]], części do maszyn. Wkłady po przejściu przez proces dają wyniki( wyjścia procesu) takie jak pasy o określonej specyfikacji, raporty testowe, raporty fabryki i odpadów zmiany, raporty odpadów procesowych. Wszystkie wyniki procesu trafiają do klienta końcowego.  
Prezentowana [[metoda]] pozwala na uzyskanie wstępnego zarysu procesu i nie posiada głębszych możliwości analitycznych. Może to wystarczyć w przypadku prostych projektów i nieskomplikowanych procesów. W przypadku, gdy zespół projektowy ma do czynienia z większą złożonością, potrzebne może być zastosowanie bardziej zaawansowanych narzędzi zarządzania procesowego. Jednak to nie zmniejsza przydatności tego narzędzia. Na wczesnych etapach projektu SIPOC pozwala w krótkim czasie nakreślić przebieg kluczowych procesów oraz sprawnie podzielić role i [[odpowiedzialność]].
W przypadku złożonych procesów może wystąpić [[potrzeba]] uszczegółowienia diagramu SIPOC i głębokiej analizy procesu. Wówczas można zastosować diagram procesu wykorzystujący notację BPMN (Business Process Management Notation). Dodatkowym wsparciem może być jedna z dostępnych na rynku aplikacji do zarządzania procesowego. Ten zestaw narzędzi pozwala nie tylko na szczegółowe opisanie każdego kroku w procesie, wszystkich ścieżek, powiązań, pętli zwrotnych, ale także na przypisanie ról, analizę wąskich gardeł oraz prowadzenie symulacji. Dodatkowo niektóre aplikacje umożliwiają uruchamianie kolejnych instancji procesu i [[monitorowanie]] na żywo ich postępów. Ta rozbudowana funkcjonalność rzadko jednak będzie przydatna w projektach, w których znacząca część procesów występuje tylko jeden raz na projekt.


==Bibliografia==
==Bibliografia==
Linia 59: Linia 53:


[[Kategoria:Metody opisu procesów]]
[[Kategoria:Metody opisu procesów]]
{{a|Katarzyna Nowak}}

Wersja z 20:21, 6 paź 2023

Diagram SIPOC
Polecane artykuły

Diagram SIPOC (Supplier-Input-Process-Output-Customer) to narzędzie zarządzania, które umożliwia zrozumienie struktury i zależności w procesach biznesowych. Składa się z pięciu elementów: dostawcy, wejścia, procesu, wyjścia i klienta. Każdy z tych elementów odgrywa istotną rolę w procesie i ma wpływ na jakość i efektywność działania organizacji.

Diagram SIPOC jest narzędziem, które znalazło zastosowanie w wielu dziedzinach zarządzania. Różni się od mapowania strumienia wartości, ponieważ skupia się na identyfikacji kluczowych elementów procesu i zależności między nimi, podczas gdy mapowanie strumienia wartości koncentruje się na eliminacji marnotrawstwa i poprawie przepływu wartości.

Opis diagramu SIPOC

Diagram SIPOC
Rys. 1. Diagram SIPOC, Źródło:(N.J. Sayer 2015, s.122)

Nazwa diagramu SIPOC pochodzi od pięciu elementów składowych: dostawców (ang. suppliers), wejść (ang. inputs), procesu (ang. process), wyjść (ang. outputs) oraz klientów (ang. customers). W istocie jednak nazwa powinna brzmieć COPIS, bowiem budowę diagramu rozpoczyna się od klientów, a kończy na dostawcach.

Critical to quality (CTQ) widoczne na diagramie to krytyczne wymagania klienta, które powinny zostać spełnione przez proces. Identyfikacja interesariuszy przeprowadzona w projekcie oraz analiza ich wymagań dostarczają informacji o CTQ. Stanowi to punkt wyjścia do tworzenia diagramu SIPOC.

Następnie zespół projektowy określa jakie wyjścia z procesu są niezbędne, aby możliwe było zaspokojenie wymagań. Wyjścia te obejmują nie tylko produkty zamierzone, ale także niejednokrotnie towarzyszące im produkty niezamierzone, odpady, a także nowe kompetencje i informacje. Te ostatnie mogą być wykorzystane w innych procesach w organizacji realizującej projekt lub przez klienta.

Na podstawie wyjść konstruowany jest proces, który będzie w stanie niezawodnie i stabilnie dostarczyć zamierzone rezultaty. Zespół opracowując proces powinien wziąć pod uwagę posiadane zasoby i kompetencje, ograniczenia związane z posiadanymi technologiami, przestrzenią i innymi czynnikami. Rezultatem tego kroku będzie raczej ogólny diagram procesu. Powinien on jednak uwzględniać wszystkie potencjalne problemy, które mogą być związane z jego wdrożeniem. Każdy proces wymaga zasilenia w formie danych wejściowych, którymi mogą być kompetencje, informacje, półprodukty czy surowce. Należy określić, o ile to możliwe, niezbędne parametry wejść. Ma to wpływ na dobór dostawców. Przykładowo, w przypadku wymagania wysokiej precyzji obróbki półproduktów może się okazać, że nie każdy dostawca będzie w stanie spełnić takie oczekiwania. Może to także skłonić do zmiany technologii użytej w procesie, bowiem wysoka precyzja jest związana zwykle z wyższymi kosztami, a nie w każdym przypadku jest konieczna, aby uzyskać wysokiej jakości rezultaty.

Wejścia są dostarczane przez dostawców. Warto zauważyć, że diagram SIPOC nadaje się zarówno do procesów, w których występują klienci i dostawcy zewnętrzni, jak i procesów wewnętrznych, w których zespół projektowy współpracuje z innymi komórkami w ramach tej samej organizacji.

Procedura tworzenia diagramu SIPOC

Diagram SIPOC jest tworzony od prawej do lewej.

  1. W pierwszej kolejności ustalamy kim są klienci i jakie wymagania są krytyczne dla klienta (critical to quality, CTQ).
  2. Następnie określamy jakie rezultaty (outputs) spełnią te wymagania.
  3. W trzecim kroku ustalamy jak powinien zostać zaprojektowany proces, aby dostarczyć zamierzone rezultaty.
  4. Stabilne działanie procesu wymaga odpowiednich wejść (materiałów, maszyn, kompetencji, dokumentacji itp.).
  5. Odpowiednio wybrani dostawcy powinni być w stanie dostarczyć wymaganej jakości dane wejściowe.

Dane są zbierane z wykorzystaniem dodatkowych narzędzi, np. Six sigma, burzy mózgów, diagramu Ishikawy itp.

Wykorzystanie diagramu SIPOC

Analiza gotowego diagramu umożliwia wykrycie braków dotyczących posiadanych technologii, kompetencji, materiałów itp. Pozwala także na łatwe prześledzenie różnych sposobów organizacji procesów i wybór takiego przebiegu, który w najlepszy sposób spełni wymagania klienta, a przy tym będzie optymalny z punktu widzenia możliwości zespołu projektowego.

Prezentowana metoda pozwala na uzyskanie wstępnego zarysu procesu i nie posiada głębszych możliwości analitycznych. Może to wystarczyć w przypadku prostych projektów i nieskomplikowanych procesów. W przypadku, gdy zespół projektowy ma do czynienia z większą złożonością, potrzebne może być zastosowanie bardziej zaawansowanych narzędzi zarządzania procesowego. Jednak to nie zmniejsza przydatności tego narzędzia. Na wczesnych etapach projektu SIPOC pozwala w krótkim czasie nakreślić przebieg kluczowych procesów oraz sprawnie podzielić role i odpowiedzialność. W przypadku złożonych procesów może wystąpić potrzeba uszczegółowienia diagramu SIPOC i głębokiej analizy procesu. Wówczas można zastosować diagram procesu wykorzystujący notację BPMN (Business Process Management Notation). Dodatkowym wsparciem może być jedna z dostępnych na rynku aplikacji do zarządzania procesowego. Ten zestaw narzędzi pozwala nie tylko na szczegółowe opisanie każdego kroku w procesie, wszystkich ścieżek, powiązań, pętli zwrotnych, ale także na przypisanie ról, analizę wąskich gardeł oraz prowadzenie symulacji. Dodatkowo niektóre aplikacje umożliwiają uruchamianie kolejnych instancji procesu i monitorowanie na żywo ich postępów. Ta rozbudowana funkcjonalność rzadko jednak będzie przydatna w projektach, w których znacząca część procesów występuje tylko jeden raz na projekt.

Bibliografia

Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Diagram_SIPOC&oldid=131321”