Rachunkowość zarządcza: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
(LinkTitles.) |
||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
'''Rachunkowość zarządcza''', niekiedy określana również mianem rachunkowości menedżerskiej stanowi obok rachunkowości finansowej i rachunkowości podatkowej jeden z elementarnych członów rachunkowości. Rachunkowość zarządcza zajmuje się pozyskiwaniem, przetwarzaniem oraz analizą informacji gospodarczych w celu ułatwienia procesu podejmowania decyzji zarządczych oraz kontroli ich realizacji. | '''[[Rachunkowość]] zarządcza''', niekiedy określana również mianem rachunkowości menedżerskiej stanowi obok rachunkowości finansowej i rachunkowości podatkowej jeden z elementarnych członów rachunkowości. Rachunkowość zarządcza zajmuje się pozyskiwaniem, przetwarzaniem oraz analizą informacji gospodarczych w celu ułatwienia procesu podejmowania decyzji zarządczych oraz kontroli ich realizacji. | ||
Rachunkowość zarządcza w odróżnieniu od rachunkowości finansowej służy przede wszystkim celom wewnętrznym przedsiębiorstwa, dostarcza danych niezbędnych do podejmowania decyzji bieżących i rozwojowych oraz informacji, które ułatwiają [[podejmowanie decyzji]] strategicznych, taktycznych, operacyjnych, [[planowanie]] i kontrolę poprzez wyspecjalizowane techniki i procedury, jak na przykład budżety, wzorce, odpowiednio dobrane modele rachunku [[koszt]]ów i przychodów, analizę zachowania się kosztów i informowania o dokonaniach. Rachunkowość zarządcza przeznaczona jest zwykle do wewnętrznego użytku firmy. W odróżnieniu od rachunkowości finansowej cechuje się dużą dowolnością doboru metod i technik, odpowiada na bieżące potrzeby przedsiębiorstwa. Nie musi spełniać wymogów narzucanych przez organy prawa. | Rachunkowość zarządcza w odróżnieniu od rachunkowości finansowej służy przede wszystkim celom wewnętrznym przedsiębiorstwa, dostarcza danych niezbędnych do podejmowania decyzji bieżących i rozwojowych oraz informacji, które ułatwiają [[podejmowanie decyzji]] strategicznych, taktycznych, operacyjnych, [[planowanie]] i kontrolę poprzez wyspecjalizowane techniki i procedury, jak na przykład budżety, wzorce, odpowiednio dobrane [[modele]] rachunku [[koszt]]ów i przychodów, analizę zachowania się kosztów i informowania o dokonaniach. Rachunkowość zarządcza przeznaczona jest zwykle do wewnętrznego użytku firmy. W odróżnieniu od rachunkowości finansowej cechuje się dużą dowolnością doboru metod i technik, odpowiada na bieżące [[potrzeby]] przedsiębiorstwa. Nie musi spełniać wymogów narzucanych przez organy prawa. | ||
Rachunkowość zarządczą można podzielić na operacyjną oraz strategiczną. Rachunkowość operacyjna znajduje zastosowanie przy decyzjach podejmowanych w krótkim okresie. Rachunkowość strategiczna natomiast ukierunkowana jest na długi okres i wykorzystywania jest w zarządzaniu strategicznym. | Rachunkowość zarządczą można podzielić na operacyjną oraz strategiczną. Rachunkowość operacyjna znajduje zastosowanie przy decyzjach podejmowanych w krótkim okresie. Rachunkowość strategiczna natomiast ukierunkowana jest na [[długi okres]] i wykorzystywania jest w zarządzaniu strategicznym. | ||
<google>ban728t</google> | <google>ban728t</google> | ||
==Rachunkowość zarządcza a rachunkowość finansowa== | ==Rachunkowość zarządcza a rachunkowość finansowa== | ||
Rachunkowość zarządcza w odróżnieniu od rachunkowości finansowej charakteryzuje się dużą dowolnością, jest dopasowana do potrzeb konkretnego przedsiębiorstwa. W rachunkowości zarządczej nacisk postawiony jest na szybkości i istotności dostarczanych informacji, natomiast w rachunkowości finansowej – na rzetelności, dokładności i terminowości. Rachunkowość finansowa jest ściśle uregulowana przez akty prawne, obowiązują w niej przyjęte normy i zasady, których przestrzeganie jest kontrolowane przez instytucje państwowe i egzekwowane. Rachunkowość zarządcza nie jest kodyfikowana, nie cechuje się standaryzacją, jest elastycznie dopasowana do potrzeb danego przedsiębiorstwa. Techniki i metody przyjmowane w rachunkowości zarządczej są dowolnie obieralne. Zadaniem rachunkowości finansowej jest ewidencja danych z przeszłych operacji gospodarczych, zaś rachunkowość zarządcza czerpie dane z przeszłości i wykorzystuje je z ukierunkowaniem na teraźniejszość i przyszłość. W rachunkowości finansowej zbierane są dane finansowe, natomiast rachunkowość zarządcza analizuje także pozafinansowe aspekty. Dane w rachunkowości finansowej prezentowane są w postaci ustandaryzowanych sprawozdań finansowych, natomiast w rachunkowości zarządczej dominują raporty o dowolnej formie i zakresie. | Rachunkowość zarządcza w odróżnieniu od rachunkowości finansowej charakteryzuje się dużą dowolnością, jest dopasowana do potrzeb konkretnego przedsiębiorstwa. W rachunkowości zarządczej nacisk postawiony jest na szybkości i istotności dostarczanych informacji, natomiast w rachunkowości finansowej – na rzetelności, dokładności i terminowości. [[Rachunkowość finansowa]] jest ściśle uregulowana przez [[akty prawne]], obowiązują w niej przyjęte [[normy]] i zasady, których przestrzeganie jest kontrolowane przez instytucje państwowe i egzekwowane. Rachunkowość zarządcza nie jest kodyfikowana, nie cechuje się standaryzacją, jest elastycznie dopasowana do potrzeb danego przedsiębiorstwa. Techniki i metody przyjmowane w rachunkowości zarządczej są dowolnie obieralne. Zadaniem rachunkowości finansowej jest [[ewidencja]] danych z przeszłych operacji gospodarczych, zaś rachunkowość zarządcza czerpie dane z przeszłości i wykorzystuje je z ukierunkowaniem na teraźniejszość i przyszłość. W rachunkowości finansowej zbierane są dane finansowe, natomiast rachunkowość zarządcza analizuje także pozafinansowe aspekty. Dane w rachunkowości finansowej prezentowane są w postaci ustandaryzowanych sprawozdań finansowych, natomiast w rachunkowości zarządczej dominują raporty o dowolnej formie i zakresie. | ||
==Cele== | ==Cele== | ||
Podstawowym celem rachunkowości zarządczej jest systematyczne dostarczanie kierownictwu informacji ułatwiających podejmowanie optymalnych decyzji dotyczących działania firmy w określonych warunkach. Ma ona charakter rachunkowości wewnętrznej tzn. ze jest ona w znacznym stopniu zindywidualizowana i dostosowana do potrzeb konkretnego przedsiębiorstwa. [[Informacje]] dostarczane przez rachunkowość zarządczą służą bezpośrednio odbiorcy, który je wykorzystuje w celu: | Podstawowym celem rachunkowości zarządczej jest systematyczne dostarczanie kierownictwu informacji ułatwiających podejmowanie optymalnych decyzji dotyczących działania firmy w określonych warunkach. Ma ona charakter rachunkowości wewnętrznej tzn. ze jest ona w znacznym stopniu zindywidualizowana i dostosowana do potrzeb konkretnego przedsiębiorstwa. [[Informacje]] dostarczane przez rachunkowość zarządczą służą bezpośrednio odbiorcy, który je wykorzystuje w celu: | ||
| Linia 36: | Linia 36: | ||
==Funkcje== | ==Funkcje== | ||
[[Funkcje rachunkowości]] zarządczej: | [[Funkcje rachunkowości]] zarządczej: | ||
* funkcja planistyczna - polega na dostarczaniu informacji zmniejszających stopień ryzyka przy dokonywaniu wyboru; rachunkowość zarządcza dostarcza [[dane]], potrzebne do podejmowania decyzji w procesie zarządzania jednostką, pomaga zbudować wzorce kosztów stanowiące podstawę oceny podjętych działań, | * [[funkcja]] planistyczna - polega na dostarczaniu informacji zmniejszających stopień ryzyka przy dokonywaniu wyboru; rachunkowość zarządcza dostarcza [[dane]], potrzebne do podejmowania decyzji w procesie zarządzania jednostką, pomaga zbudować wzorce kosztów stanowiące podstawę oceny podjętych działań, | ||
* funkcja kontrolna - wskazuje różnicę pomiędzy wielkościami planowanymi a rzeczywiście osiągniętymi; identyfikuje odchylenia i analizuje je pod kątem miejsc ich powstania, przyczyn i osób odpowiedzialnych, | * funkcja kontrolna - wskazuje różnicę pomiędzy wielkościami planowanymi a rzeczywiście osiągniętymi; identyfikuje odchylenia i analizuje je pod kątem miejsc ich powstania, przyczyn i osób odpowiedzialnych, | ||
* funkcja organizacyjna - rachunkowość zarządcza znajduje swój wyraz w strukturze, która definiuje podporządkowanie, odpowiedzialność i specjalizację; zakreśla granicę pomiędzy ośrodkami odpowiedzialności, wskazuje zadania i [[kompetencje]] decyzyjne [[kierownik]]ów ośrodków, | * funkcja organizacyjna - rachunkowość zarządcza znajduje swój wyraz w strukturze, która definiuje podporządkowanie, [[odpowiedzialność]] i specjalizację; zakreśla granicę pomiędzy ośrodkami odpowiedzialności, wskazuje zadania i [[kompetencje]] decyzyjne [[kierownik]]ów ośrodków, | ||
* funkcja komunikacyjna - zapewnia należyty [[system]] komunikacji poprzez odpowiednie formy i metody przepływu informacji (sprawozdania, raporty, polecenia i instrukcje). | * funkcja komunikacyjna - zapewnia należyty [[system]] komunikacji poprzez odpowiednie formy i metody przepływu informacji (sprawozdania, raporty, polecenia i instrukcje). | ||
==Zadania== | ==Zadania== | ||
Zadania rachunkowości zarządczej - ogólnym zadaniem rachunkowości zarządczej jest dostarczanie informacji i partycypacja w procesach zarządzania. Są to informacje niezbędne do planowania, wykonywania i kontroli operacji, zabezpieczenia i efektywnego wykorzystania aktywów oraz wzajemnej komunikacji zatrudnionych. | Zadania rachunkowości zarządczej - ogólnym zadaniem rachunkowości zarządczej jest dostarczanie informacji i [[partycypacja]] w procesach zarządzania. Są to informacje niezbędne do planowania, wykonywania i kontroli operacji, zabezpieczenia i efektywnego wykorzystania aktywów oraz wzajemnej komunikacji zatrudnionych. | ||
Główne zadania rachunkowości zarządczej: | Główne zadania rachunkowości zarządczej: | ||
* Planowanie - oczekuje się od systemu rachunkowości zarządczej informacji w wymiarze historycznym i prospektywnym, pozwalających na opracowanie programu przyszłej działalności, wskazania jakie środki będą potrzebne i jakie rezultaty zostaną osiągnięte, | * Planowanie - oczekuje się od systemu rachunkowości zarządczej informacji w wymiarze historycznym i prospektywnym, pozwalających na opracowanie programu przyszłej działalności, wskazania jakie środki będą potrzebne i jakie rezultaty zostaną osiągnięte, | ||
* Ocena - jest to proces wydawania osądów minionych i oczekiwanych zdarzeń oraz co z nich wynika, celem oceny jest podjęcie właściwych w danej sytuacji działań. W procesie oceny dokonuje się interpretacji danych, próbuje się wychwycić trendy, aby dojść do oceny zaistniałego stanu rzeczy, | * [[Ocena]] - jest to proces wydawania osądów minionych i oczekiwanych zdarzeń oraz co z nich wynika, celem oceny jest podjęcie właściwych w danej sytuacji działań. W procesie oceny dokonuje się interpretacji danych, próbuje się wychwycić trendy, aby dojść do oceny zaistniałego stanu rzeczy, | ||
* [[Kontrola]] i sterowanie - zadaniem rachunkowości zarządczej jest tutaj dostarczanie kierownictwu informacji i wykonywanie analiz na rzecz zarządzających poszczególnymi funkcjonalnymi obszarami działalności jednostki. Istotą sterowania jest podejmowanie działań stymulujących prawidłowy przebieg procesów realnych, w związku z czym informacje z systemu rachunkowości muszą przyczyniać się do osiągania tego stanu rzeczy. Głównym zadaniem rachunkowości zarządczej w zakresie kontroli jest [[kontrola kosztów]], | * [[Kontrola]] i sterowanie - zadaniem rachunkowości zarządczej jest tutaj dostarczanie kierownictwu informacji i wykonywanie analiz na rzecz zarządzających poszczególnymi funkcjonalnymi obszarami działalności jednostki. Istotą sterowania jest podejmowanie działań stymulujących prawidłowy przebieg procesów realnych, w związku z czym informacje z systemu rachunkowości muszą przyczyniać się do osiągania tego stanu rzeczy. Głównym zadaniem rachunkowości zarządczej w zakresie kontroli jest [[kontrola kosztów]], | ||
* Rozrachunek w zakresie środków gospodarczych - zadaniem rachunkowości zarządczej jest tutaj dostarczanie poszczególnym kierownikom informacji zgodnych z ich zakresem odpowiedzialności i stałe utrzymywanie systemu rozrachunku nad aktywami jednostki, | * Rozrachunek w zakresie środków gospodarczych - zadaniem rachunkowości zarządczej jest tutaj dostarczanie poszczególnym kierownikom informacji zgodnych z ich zakresem odpowiedzialności i stałe utrzymywanie systemu rozrachunku nad aktywami jednostki, | ||
| Linia 66: | Linia 66: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Dobija M. (2016), ''Rachunkowość Zarządcza i Controlling'', PWN, Warszawa | * Dobija M. (2016), ''Rachunkowość Zarządcza i [[Controlling]]'', PWN, Warszawa | ||
* Jarugowa A. (2014), ''Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza'', Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa | * Jarugowa A. (2014), ''[[Rachunek]] kosztów i rachunkowość zarządcza'', [[Stowarzyszenie]] Księgowych w Polsce, Warszawa | ||
* Micherda B. (2012), ''Podstawy rachunkowości''’, PWN, Warszawa | * Micherda B. (2012), ''Podstawy rachunkowości''’, PWN, Warszawa | ||
* Nowak E. (2015), ''[http://wneiz.pl/nauka_wneiz/sip/sip39-2015/SiP-39-t4-211.pdf Instrumenty rachunkowości zarządczej wspomagające realizację strategii przedsiębiorstwa]'', Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Szczecin | * Nowak E. (2015), ''[http://wneiz.pl/nauka_wneiz/sip/sip39-2015/SiP-39-t4-211.pdf Instrumenty rachunkowości zarządczej wspomagające realizację strategii przedsiębiorstwa]'', Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Szczecin | ||
* Sobańska I. (2009), ''Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne'', C.H. Beck, Warszawa | * Sobańska I. (2009), ''[[Rachunek kosztów]]. Podejście operacyjne i strategiczne'', C.H. Beck, Warszawa | ||
{{a|Anna Cios, AS}} | {{a|Anna Cios, AS}} | ||
[[Kategoria:Rachunkowość]] | [[Kategoria:Rachunkowość]] | ||
Wersja z 20:50, 21 maj 2020
| Rachunkowość zarządcza |
|---|
| Polecane artykuły |
Rachunkowość zarządcza, niekiedy określana również mianem rachunkowości menedżerskiej stanowi obok rachunkowości finansowej i rachunkowości podatkowej jeden z elementarnych członów rachunkowości. Rachunkowość zarządcza zajmuje się pozyskiwaniem, przetwarzaniem oraz analizą informacji gospodarczych w celu ułatwienia procesu podejmowania decyzji zarządczych oraz kontroli ich realizacji.
Rachunkowość zarządcza w odróżnieniu od rachunkowości finansowej służy przede wszystkim celom wewnętrznym przedsiębiorstwa, dostarcza danych niezbędnych do podejmowania decyzji bieżących i rozwojowych oraz informacji, które ułatwiają podejmowanie decyzji strategicznych, taktycznych, operacyjnych, planowanie i kontrolę poprzez wyspecjalizowane techniki i procedury, jak na przykład budżety, wzorce, odpowiednio dobrane modele rachunku kosztów i przychodów, analizę zachowania się kosztów i informowania o dokonaniach. Rachunkowość zarządcza przeznaczona jest zwykle do wewnętrznego użytku firmy. W odróżnieniu od rachunkowości finansowej cechuje się dużą dowolnością doboru metod i technik, odpowiada na bieżące potrzeby przedsiębiorstwa. Nie musi spełniać wymogów narzucanych przez organy prawa.
Rachunkowość zarządczą można podzielić na operacyjną oraz strategiczną. Rachunkowość operacyjna znajduje zastosowanie przy decyzjach podejmowanych w krótkim okresie. Rachunkowość strategiczna natomiast ukierunkowana jest na długi okres i wykorzystywania jest w zarządzaniu strategicznym.
Rachunkowość zarządcza a rachunkowość finansowa
Rachunkowość zarządcza w odróżnieniu od rachunkowości finansowej charakteryzuje się dużą dowolnością, jest dopasowana do potrzeb konkretnego przedsiębiorstwa. W rachunkowości zarządczej nacisk postawiony jest na szybkości i istotności dostarczanych informacji, natomiast w rachunkowości finansowej – na rzetelności, dokładności i terminowości. Rachunkowość finansowa jest ściśle uregulowana przez akty prawne, obowiązują w niej przyjęte normy i zasady, których przestrzeganie jest kontrolowane przez instytucje państwowe i egzekwowane. Rachunkowość zarządcza nie jest kodyfikowana, nie cechuje się standaryzacją, jest elastycznie dopasowana do potrzeb danego przedsiębiorstwa. Techniki i metody przyjmowane w rachunkowości zarządczej są dowolnie obieralne. Zadaniem rachunkowości finansowej jest ewidencja danych z przeszłych operacji gospodarczych, zaś rachunkowość zarządcza czerpie dane z przeszłości i wykorzystuje je z ukierunkowaniem na teraźniejszość i przyszłość. W rachunkowości finansowej zbierane są dane finansowe, natomiast rachunkowość zarządcza analizuje także pozafinansowe aspekty. Dane w rachunkowości finansowej prezentowane są w postaci ustandaryzowanych sprawozdań finansowych, natomiast w rachunkowości zarządczej dominują raporty o dowolnej formie i zakresie.
Cele
Podstawowym celem rachunkowości zarządczej jest systematyczne dostarczanie kierownictwu informacji ułatwiających podejmowanie optymalnych decyzji dotyczących działania firmy w określonych warunkach. Ma ona charakter rachunkowości wewnętrznej tzn. ze jest ona w znacznym stopniu zindywidualizowana i dostosowana do potrzeb konkretnego przedsiębiorstwa. Informacje dostarczane przez rachunkowość zarządczą służą bezpośrednio odbiorcy, który je wykorzystuje w celu:
- wyjaśnienia wątpliwości
- wyborze tych zadań, na których przedsiębiorstwo powinno skupić uwagę,
- rozwiązywania problemu, czyli znalezienia najlepszego z możliwych, sposobu wykonania zadania,
- kontroli zarówno przebiegu poszczególnych procesów, jak i realizacji planów i budżetu.
Wartość informacji zależy od tego, jaki będzie miała wpływ na podjęte decyzje i jakie rezultaty uzyska przedsiębiorstwo z ich realizacji.
Funkcje
Funkcje rachunkowości zarządczej:
- funkcja planistyczna - polega na dostarczaniu informacji zmniejszających stopień ryzyka przy dokonywaniu wyboru; rachunkowość zarządcza dostarcza dane, potrzebne do podejmowania decyzji w procesie zarządzania jednostką, pomaga zbudować wzorce kosztów stanowiące podstawę oceny podjętych działań,
- funkcja kontrolna - wskazuje różnicę pomiędzy wielkościami planowanymi a rzeczywiście osiągniętymi; identyfikuje odchylenia i analizuje je pod kątem miejsc ich powstania, przyczyn i osób odpowiedzialnych,
- funkcja organizacyjna - rachunkowość zarządcza znajduje swój wyraz w strukturze, która definiuje podporządkowanie, odpowiedzialność i specjalizację; zakreśla granicę pomiędzy ośrodkami odpowiedzialności, wskazuje zadania i kompetencje decyzyjne kierowników ośrodków,
- funkcja komunikacyjna - zapewnia należyty system komunikacji poprzez odpowiednie formy i metody przepływu informacji (sprawozdania, raporty, polecenia i instrukcje).
Zadania
Zadania rachunkowości zarządczej - ogólnym zadaniem rachunkowości zarządczej jest dostarczanie informacji i partycypacja w procesach zarządzania. Są to informacje niezbędne do planowania, wykonywania i kontroli operacji, zabezpieczenia i efektywnego wykorzystania aktywów oraz wzajemnej komunikacji zatrudnionych.
Główne zadania rachunkowości zarządczej:
- Planowanie - oczekuje się od systemu rachunkowości zarządczej informacji w wymiarze historycznym i prospektywnym, pozwalających na opracowanie programu przyszłej działalności, wskazania jakie środki będą potrzebne i jakie rezultaty zostaną osiągnięte,
- Ocena - jest to proces wydawania osądów minionych i oczekiwanych zdarzeń oraz co z nich wynika, celem oceny jest podjęcie właściwych w danej sytuacji działań. W procesie oceny dokonuje się interpretacji danych, próbuje się wychwycić trendy, aby dojść do oceny zaistniałego stanu rzeczy,
- Kontrola i sterowanie - zadaniem rachunkowości zarządczej jest tutaj dostarczanie kierownictwu informacji i wykonywanie analiz na rzecz zarządzających poszczególnymi funkcjonalnymi obszarami działalności jednostki. Istotą sterowania jest podejmowanie działań stymulujących prawidłowy przebieg procesów realnych, w związku z czym informacje z systemu rachunkowości muszą przyczyniać się do osiągania tego stanu rzeczy. Głównym zadaniem rachunkowości zarządczej w zakresie kontroli jest kontrola kosztów,
- Rozrachunek w zakresie środków gospodarczych - zadaniem rachunkowości zarządczej jest tutaj dostarczanie poszczególnym kierownikom informacji zgodnych z ich zakresem odpowiedzialności i stałe utrzymywanie systemu rozrachunku nad aktywami jednostki,
- Raporty zewnętrzne - sprawozdania finansowe, sporządzanie specjalistycznych zestawień, informacji wynikających z analiz danych księgowych potrzebnych przy różnych przedsięwzięciach.
Patrz także:
- Budżet gotówkowy
- Budżet wiodący
- Inne inwestycje długoterminowe
- Konta syntetyczne i analityczne
- Metody rachunkowości zarządczej
- Model wyceny bilansowej oparty na wartości przeszacowanej
- Pozapłacowe koszty pracy
- Rozliczenia z tytułu ubezpieczeń społecznych
- Zależność między ceną a kosztem
- Zasady planowania finansowego
- Zasady wystawiania faktur i faktur korygujących
- Zdarzenie gospodarcze a operacja gospodarcza
Bibliografia
- Dobija M. (2016), Rachunkowość Zarządcza i Controlling, PWN, Warszawa
- Jarugowa A. (2014), Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa
- Micherda B. (2012), Podstawy rachunkowości’, PWN, Warszawa
- Nowak E. (2015), Instrumenty rachunkowości zarządczej wspomagające realizację strategii przedsiębiorstwa, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Szczecin
- Sobańska I. (2009), Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne, C.H. Beck, Warszawa
Autor: Anna Cios, AS
