Franczyzodawca: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
(LinkTitles.) |
||
| Linia 15: | Linia 15: | ||
'''Franczyzodawca''' - właściciel produktu, usługi bądź technologii, który pozwala drugiej stronie umowy – franczyzobiorcy, rozporządzać produktem, usługą, technologią, procesem i znakiem firmy w zamian za odpowiednią opłatę.<ref>Ziółkowska M.J.(2014).''Franczyza. Nowoczesny model rozwoju biznesu'', CeDeWu, Warszawa, s. 23-24</ref> | '''Franczyzodawca''' - [[właściciel]] produktu, [[usługi]] bądź technologii, który pozwala drugiej stronie umowy – franczyzobiorcy, rozporządzać produktem, usługą, technologią, procesem i znakiem firmy w zamian za odpowiednią opłatę.<ref>Ziółkowska M.J.(2014).''Franczyza. Nowoczesny [[model]] rozwoju biznesu'', CeDeWu, Warszawa, s. 23-24</ref> | ||
Franczyzodawca przyznaje swoim poszczególnym franczyzobiorcom prawo, ale również nakłada na nich obowiązek, prowadzenia określonej działalności gospodarczej, zgodnie z wypracowanymi przez niego zasadami.<ref>Czubała A., Jonas A., Smoleń T., Wiktor J.W.(2012). ''Marketing usług'', Wolters Kluwer Polska, Warszawa, s. 250</ref> | Franczyzodawca przyznaje swoim poszczególnym franczyzobiorcom [[prawo]], ale również nakłada na nich [[obowiązek]], prowadzenia określonej działalności gospodarczej, zgodnie z wypracowanymi przez niego zasadami.<ref>Czubała A., Jonas A., Smoleń T., Wiktor J.W.(2012). ''[[Marketing]] usług'', Wolters Kluwer Polska, Warszawa, s. 250</ref> | ||
[[Franczyzobiorca]] jest upoważniony do korzystania z nazwy handlowej franczyzodawcy, jego znaku towarowego lub usługowego, [[know-how]], metod prowadzenia działalności gospodarczej, i innych praw własności intelektualnej lub przemysłowej.<ref>Ziółkowska M.J.(2014). ''Franczyza. Nowoczesny model rozwoju biznesu'', CeDeWu, Warszawa, s. 23-24</ref> | [[Franczyzobiorca]] jest upoważniony do korzystania z nazwy handlowej franczyzodawcy, jego znaku towarowego lub usługowego, [[know-how]], metod prowadzenia działalności gospodarczej, i innych praw własności intelektualnej lub przemysłowej.<ref>Ziółkowska M.J.(2014). ''Franczyza. Nowoczesny model rozwoju biznesu'', CeDeWu, Warszawa, s. 23-24</ref> | ||
| Linia 23: | Linia 23: | ||
==Obowiązki franczyzodawcy== | ==Obowiązki franczyzodawcy== | ||
Inicjatorem powiązania franczyzowego jest franczyzodawca. To on określa i dyktuje warunki oraz zasady współpracy z poszczególnymi franczyzobiorcami. Jest to podmiot gospodarczy posiadający osobowość prawną. | Inicjatorem powiązania franczyzowego jest franczyzodawca. To on określa i dyktuje warunki oraz zasady współpracy z poszczególnymi franczyzobiorcami. Jest to [[podmiot gospodarczy]] posiadający [[osobowość]] prawną. | ||
Według Europejskiego Kodeksu Franczyzy, franczyzodawca powinien: | Według Europejskiego Kodeksu Franczyzy, franczyzodawca powinien: | ||
| Linia 33: | Linia 33: | ||
Sprawuje on kontrolę nad działalnością jednostek franczyzowych, jednocześnie oferując im odpowiednią pomoc i wsparcie. Dawca systemu powinien mieć prostą koncepcję przedsiębiorstwa, aby móc ją przekazać innym i nauczyć ich ją realizować.<ref>Ziółkowska M.J.(2014). ''Franczyza. Nowoczesny model rozwoju biznesu'', CeDeWu, Warszawa, s. 25-26</ref> | Sprawuje on kontrolę nad działalnością jednostek franczyzowych, jednocześnie oferując im odpowiednią pomoc i wsparcie. Dawca systemu powinien mieć prostą koncepcję przedsiębiorstwa, aby móc ją przekazać innym i nauczyć ich ją realizować.<ref>Ziółkowska M.J.(2014). ''Franczyza. Nowoczesny model rozwoju biznesu'', CeDeWu, Warszawa, s. 25-26</ref> | ||
Usługi świadczone przez franczyzodawców dzielą się na usługi wstępne oraz usługi bieżące. Do zadań franczyzodawcy należą z reguły: obowiązki związane z rozwijaniem produktów i usług, działaniami reklamowymi i public relations, rozwiązywaniem problemów z zaopatrzeniem i obsługą administracyjno-finansową systemu oraz utrzymaniem dyscypliny w ramach systemu i zapewnieniem odpowiedniej jakości towarów lub usług oferowanych przez franczyzobiorców. Zakres tych usług może być różny w zależności od rodzaju działalności gospodarczej, z jaką mamy do czynienia.<ref>Wrzesińska J. (2011).[http://www.wne.sggw.pl/czasopisma/pdf/EIOGZ_2011_nr93_s185.pdf ''Rozwój systemów franczyzowych w Polsce'']</ref> | Usługi świadczone przez franczyzodawców dzielą się na usługi wstępne oraz usługi bieżące. Do zadań franczyzodawcy należą z reguły: obowiązki związane z rozwijaniem produktów i usług, działaniami reklamowymi i [[public relations]], rozwiązywaniem problemów z zaopatrzeniem i obsługą administracyjno-finansową systemu oraz utrzymaniem dyscypliny w ramach systemu i zapewnieniem odpowiedniej jakości [[towarów]] lub usług oferowanych przez franczyzobiorców. [[Zakres]] tych usług może być różny w zależności od rodzaju działalności gospodarczej, z jaką mamy do czynienia.<ref>Wrzesińska J. (2011).[http://www.wne.sggw.pl/czasopisma/pdf/EIOGZ_2011_nr93_s185.pdf ''Rozwój systemów franczyzowych w Polsce'']</ref> | ||
==Pakiet franczyzowy== | ==Pakiet franczyzowy== | ||
Pakiet franczyzowy stanowi istotę systemu franczyzowego. Jest to nic innego, jak koncepcja prowadzenia działalności gospodarczej oferowana przez franczyzodawcę. W skład tego pakietu wchodzą: | [[Pakiet]] franczyzowy stanowi istotę systemu franczyzowego. Jest to nic innego, jak koncepcja prowadzenia działalności gospodarczej oferowana przez franczyzodawcę. W skład tego pakietu wchodzą: | ||
* znak towarowy (marka); | * [[znak towarowy]] ([[marka]]); | ||
*[[know-how]] - wiedza o charakterze poufnym, o tym, jak prowadzić działalność w ramach franczyzy, | *[[know-how]] - [[wiedza]] o charakterze poufnym, o tym, jak prowadzić działalność w ramach franczyzy, | ||
* podręcznik operacyjny - opis zasad i procedur, według których franczyzobiorca ma prowadzić działalność, | * podręcznik operacyjny - opis zasad i procedur, według których franczyzobiorca ma prowadzić działalność, | ||
* usługi świadczone przez franczyzodawców na rzecz franczyzobiorców; | * usługi świadczone przez franczyzodawców na rzecz franczyzobiorców; | ||
| Linia 44: | Linia 44: | ||
==Czołowi franczyzodawcy na świecie== | ==Czołowi franczyzodawcy na świecie== | ||
Czołowe firmy franczyzowe na świecie wraz z liczbą krajów, w których działa dana sieć (dane na koniec 2013r.): | Czołowe firmy franczyzowe na świecie wraz z liczbą krajów, w których działa dana sieć ([[dane]] na koniec 2013r.): | ||
* KFC: 115 krajów | * KFC: 115 krajów | ||
* McDonald's: 120 krajów | * McDonald's: 120 krajów | ||
| Linia 58: | Linia 58: | ||
==Zalety i wady franczyzy dla dawcy systemu== | ==Zalety i wady franczyzy dla dawcy systemu== | ||
Franczyza daje dawcy przeróżne możliwości rozwoju jego działalności. Główne zalety wynikające z wykorzystania franczyzy dla dawcy systemu to: | Franczyza daje dawcy przeróżne możliwości rozwoju jego działalności. Główne zalety wynikające z wykorzystania franczyzy dla dawcy systemu to: | ||
* przedsiębiorstwo staje się bardziej znane bez ponoszenia tak znacznych nakładów, jak przy tworzeniu własnych jednostek | * [[przedsiębiorstwo]] staje się bardziej znane bez ponoszenia tak znacznych nakładów, jak przy tworzeniu własnych jednostek | ||
* dawca uzyskuje dodatkowe źródło dochodu w postaci opłat pobieranych od franczyzobiorcy | * dawca uzyskuje dodatkowe źródło dochodu w postaci opłat pobieranych od franczyzobiorcy | ||
* wzrost świadomości marki wśród konsumentów, a w konsekwencji tego również podwyższenie jej wartości | * wzrost świadomości marki wśród konsumentów, a w konsekwencji tego również podwyższenie jej wartości | ||
* punkty franczyzowe pracują na korzyść ogólną franczyzodawcy | * punkty franczyzowe pracują na [[korzyść]] ogólną franczyzodawcy | ||
* rosnący udział w rynku, podwójny zysk, minimalne koszty | * rosnący [[udział]] w rynku, podwójny [[zysk]], minimalne [[koszty]] | ||
* tworzenie przewagi ilościowej nad konkurentami | * tworzenie przewagi ilościowej nad konkurentami | ||
* osiąganie większych obrotów spowodowane tym, że biorca stara się maksymalizować sprzedaż | * osiąganie większych obrotów spowodowane tym, że biorca stara się maksymalizować [[sprzedaż]] | ||
* pełna kontrola nad działaniami promocyjnymi | * pełna [[kontrola]] nad działaniami promocyjnymi | ||
Mimo ewidentnych korzyści, franczyza niesie ze sobą także wady dla dawców systemów. Są to m.in.: | Mimo ewidentnych korzyści, franczyza niesie ze sobą także wady dla dawców systemów. Są to m.in.: | ||
| Linia 76: | Linia 76: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Czubała A., Jonas A., Smoleń T., Wiktor jw. (2012). ''Marketing usług'', Wolters Kluwer Polska, Warszawa | * Czubała A., Jonas A., Smoleń T., Wiktor jw. (2012). ''[[Marketing usług]]'', Wolters Kluwer Polska, Warszawa | ||
* Fila J., Witczak R. (2011).[http://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/790/295-307.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''Podatkowe aspekty franchisingu jako formy finansowania przedsiębiorstw w globalizującej się gospodarce''], Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica 260 | * Fila J., Witczak R. (2011).[http://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/790/295-307.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''Podatkowe aspekty franchisingu jako formy finansowania przedsiębiorstw w globalizującej się gospodarce''], Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica 260 | ||
* Gheribi E. (2014).[http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-41d978d6-14c6-4c17-8547-69a2caf7f6f7/c/13_03.pdf ''Sieci franczyzowe w usługach gastronomicznych''], Studia Ekonomiczne | * Gheribi E. (2014).[http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-41d978d6-14c6-4c17-8547-69a2caf7f6f7/c/13_03.pdf ''Sieci franczyzowe w usługach gastronomicznych''], Studia Ekonomiczne | ||
Wersja z 20:32, 19 maj 2020
| Franczyzodawca |
|---|
| Polecane artykuły |
Franczyzodawca - właściciel produktu, usługi bądź technologii, który pozwala drugiej stronie umowy – franczyzobiorcy, rozporządzać produktem, usługą, technologią, procesem i znakiem firmy w zamian za odpowiednią opłatę.[1]
Franczyzodawca przyznaje swoim poszczególnym franczyzobiorcom prawo, ale również nakłada na nich obowiązek, prowadzenia określonej działalności gospodarczej, zgodnie z wypracowanymi przez niego zasadami.[2]
Franczyzobiorca jest upoważniony do korzystania z nazwy handlowej franczyzodawcy, jego znaku towarowego lub usługowego, know-how, metod prowadzenia działalności gospodarczej, i innych praw własności intelektualnej lub przemysłowej.[3]
Obowiązki franczyzodawcy
Inicjatorem powiązania franczyzowego jest franczyzodawca. To on określa i dyktuje warunki oraz zasady współpracy z poszczególnymi franczyzobiorcami. Jest to podmiot gospodarczy posiadający osobowość prawną.
Według Europejskiego Kodeksu Franczyzy, franczyzodawca powinien:
- przed rozpoczęciem budowy sieci prowadzić, przez pewien czas własną jednostkę pilotażową
- być właścicielem lub mieć tytuł prawny do korzystania z nazwy handlowej swojej sieci, znaku towarowego i innych oznaczeń
- zapewnić franczyzobiorcy szkolenie wstępne oraz wsparcie, zarówno merytoryczne, jak i techniczne, przez cały czas obowiązywania umowy[4]
Poza wyżej wymienionymi wymaganiami, franczyzodawca powinien również dokładnie określić strukturę i wysokość opłat, które franczyzobiorca będzie zobowiązany uiszczać na jego rzecz. Musi także mieć świadomość nakładów inwestycyjnych, które będzie ponosił franczyzobiorca.[5] Sprawuje on kontrolę nad działalnością jednostek franczyzowych, jednocześnie oferując im odpowiednią pomoc i wsparcie. Dawca systemu powinien mieć prostą koncepcję przedsiębiorstwa, aby móc ją przekazać innym i nauczyć ich ją realizować.[6]
Usługi świadczone przez franczyzodawców dzielą się na usługi wstępne oraz usługi bieżące. Do zadań franczyzodawcy należą z reguły: obowiązki związane z rozwijaniem produktów i usług, działaniami reklamowymi i public relations, rozwiązywaniem problemów z zaopatrzeniem i obsługą administracyjno-finansową systemu oraz utrzymaniem dyscypliny w ramach systemu i zapewnieniem odpowiedniej jakości towarów lub usług oferowanych przez franczyzobiorców. Zakres tych usług może być różny w zależności od rodzaju działalności gospodarczej, z jaką mamy do czynienia.[7]
Pakiet franczyzowy
Pakiet franczyzowy stanowi istotę systemu franczyzowego. Jest to nic innego, jak koncepcja prowadzenia działalności gospodarczej oferowana przez franczyzodawcę. W skład tego pakietu wchodzą:
- znak towarowy (marka);
- know-how - wiedza o charakterze poufnym, o tym, jak prowadzić działalność w ramach franczyzy,
- podręcznik operacyjny - opis zasad i procedur, według których franczyzobiorca ma prowadzić działalność,
- usługi świadczone przez franczyzodawców na rzecz franczyzobiorców;
- opłaty na rzecz franczyzodawców.[8][9]
Czołowi franczyzodawcy na świecie
Czołowe firmy franczyzowe na świecie wraz z liczbą krajów, w których działa dana sieć (dane na koniec 2013r.):
- KFC: 115 krajów
- McDonald's: 120 krajów
- Dairy Queen: 22 kraje
- Dunkin Donuts: 41 krajów
- Burger King: 73 kraje
- Pizza Hut: 100 krajów
- Domino's Pizza: 73 kraje
- Subway: 103 kraje
- Starbucks: 64 kraje
- Telepizza: 10 krajów[10]
Zalety i wady franczyzy dla dawcy systemu
Franczyza daje dawcy przeróżne możliwości rozwoju jego działalności. Główne zalety wynikające z wykorzystania franczyzy dla dawcy systemu to:
- przedsiębiorstwo staje się bardziej znane bez ponoszenia tak znacznych nakładów, jak przy tworzeniu własnych jednostek
- dawca uzyskuje dodatkowe źródło dochodu w postaci opłat pobieranych od franczyzobiorcy
- wzrost świadomości marki wśród konsumentów, a w konsekwencji tego również podwyższenie jej wartości
- punkty franczyzowe pracują na korzyść ogólną franczyzodawcy
- rosnący udział w rynku, podwójny zysk, minimalne koszty
- tworzenie przewagi ilościowej nad konkurentami
- osiąganie większych obrotów spowodowane tym, że biorca stara się maksymalizować sprzedaż
- pełna kontrola nad działaniami promocyjnymi
Mimo ewidentnych korzyści, franczyza niesie ze sobą także wady dla dawców systemów. Są to m.in.:
- nieodpowiedni dobór biorców bądź trudność w ich pozyskaniu
- nielojalność i niesolidność biorców
- wolniejsze tempo wprowadzania strategii niż w przedsiębiorstwie scentralizowanym
- zakłócenia komunikacji między dawcą a biorcą
- zależność wizerunku marki od wszystkich biorców
- możliwość zatajania uzyskiwanych dochodów przez biorcę[11]
Bibliografia
- Czubała A., Jonas A., Smoleń T., Wiktor jw. (2012). Marketing usług, Wolters Kluwer Polska, Warszawa
- Fila J., Witczak R. (2011).Podatkowe aspekty franchisingu jako formy finansowania przedsiębiorstw w globalizującej się gospodarce, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica 260
- Gheribi E. (2014).Sieci franczyzowe w usługach gastronomicznych, Studia Ekonomiczne
- Wrzesińska J. (2011).Rozwój systemów franczyzowych w Polsce, Zeszyty Naukowe SGGW
- Ziółkowska M.J. (2014). Franczyza. Nowoczesny model rozwoju biznesu, CeDeWu, Warszawa
Przypisy
- ↑ Ziółkowska M.J.(2014).Franczyza. Nowoczesny model rozwoju biznesu, CeDeWu, Warszawa, s. 23-24
- ↑ Czubała A., Jonas A., Smoleń T., Wiktor J.W.(2012). Marketing usług, Wolters Kluwer Polska, Warszawa, s. 250
- ↑ Ziółkowska M.J.(2014). Franczyza. Nowoczesny model rozwoju biznesu, CeDeWu, Warszawa, s. 23-24
- ↑ Ziółkowska M.J.(2014). Franczyza. Nowoczesny model rozwoju biznesu, CeDeWu, Warszawa, s. 72
- ↑ Fila J., Witczak R. (2011).Podatkowe aspekty franchisingu jako formy finansowania przedsiębiorstw w globalizującej się gospodarce
- ↑ Ziółkowska M.J.(2014). Franczyza. Nowoczesny model rozwoju biznesu, CeDeWu, Warszawa, s. 25-26
- ↑ Wrzesińska J. (2011).Rozwój systemów franczyzowych w Polsce
- ↑ Fila J., Witczak R. (2011).Podatkowe aspekty franchisingu jako formy finansowania przedsiębiorstw w globalizującej się gospodarce
- ↑ Wrzesińska J. (2011).Rozwój systemów franczyzowych w Polsce
- ↑ Gheribi E. (2014).Sieci franczyzowe w usługach gastronomicznych
- ↑ Ziółkowska M.J.(2014). Franczyza. Nowoczesny model rozwoju biznesu, CeDeWu, Warszawa, s. 48-50
Autor: Gabriela Ostrożańska
