Weksel skarbowy

Weksel skarbowy - (ang. treasury security); bon lub bilet skarbowy (ang. treasury bill), dłużny papier wartościowy Skarbu Państwa na okaziciela o wartości nominalnej 10 tys. PLN z terminami emisji od 1 do 52 tygodni (standardowo 13 i 52). Oprocentowanie bonów ma charakter stały, dyskontowy (dochodem jest różnica pomiędzy ceną zakupu, a wartością nominalną bonu).

Weksel skarbowy w Polsce

W Polsce emitentem bonów skarbowych jest Ministerstwo Finansów, a agentem emisji, odpowiedzialnym za organizację emisji oraz dokonywanie rozliczeń, Narodowy Bank Polski. Celem emisji jest finansowanie krótkoterminowo deficytu budżetowego, ujemnego salda handlu zagranicznego lub spłat zobowiązań długoterminowych. Polskie bony skarbowe emitowane są w postaci zdematerializowanej czyli w formie elektronicznego zapisu w Rejestrze Papierów Wartościowych dokonywanego przez agenta, który rejestruje zmiany stanu posiadania wynikające z obrotu.

Są instrumentami zbywalnymi, w których Skarb Państwa zobowiązuje się do bezwarunkowego zapłacenia określonej kwoty w określonym czasie osobie wskazanej na wekslu. Bon skarbowy potwierdza zaciągnięcie przez państwo krótkoterminowej pożyczki. Celem emisji tych bonów jest regulowanie płynności budżetu państwa. Emitując bony można neutralizować negatywne skutki braku synchronizacji terminów osiągania dochodów i dokonywania wydatków budżetowych. Instrumenty te emitowane są na okresy nie przekraczające 1 roku. Emisja bonów na rynku pierwotnym może przybierać postać sprzedaży bezpośredniej lub przetargu.

Cechy weksli skarbowych

Na rynku pierwotnym dostęp do bonów skarbowych mają jedynie określone podmioty (tzw. dealerzy lub market-makerzy). Są to instytucje, które dokonują regularnych zakupów tego instrumentu oraz animują obrót wtórny. W roli dealera najczęściej występują banki komercyjne, fundusze inwestycyjne, towarzystwa emerytalne, towarzystwa ubezpieczeniowe.

Bony skarbowe mają charakter dyskontowy, tzn. są sprzedawane po cenie niższej, niż wynosi ich wartość nominalna (czyli cena, po której są wykupywane w terminie zapadalności przez emitenta). Stopa dyskonta informuje o ile cena zakupu bonu jest niższa od wartości nominalnej. Stopa ta wyrażona jest w procentach w skali jednego roku.

Podstawową cechą bonów skarbowych jest zerowy stopień ryzyka, co sprawia, że są atrakcyjnym papierem lokacyjnym. Za zerowe ryzyko nabywca płaci koszt w postaci niskiego oprocentowania. Jednocześnie niskie oprocentowanie świadczy o niewielkim koszcie zaciąganego przez skarb państwa kredytu. Bony są również wykorzystywane przez banki centralne do regulacji obiegu pieniądza w gospodarce.

Zastosowanie biletów skarbowych w polityce monetarnej

Bilety skarbowe odgrywają istotną rolę w polityce monetarnej, ponieważ stanowią narzędzie regulacji podaży pieniądza na rynku. Banki centralne mogą wykorzystywać bony skarbowe w ramach operacji otwartego rynku, czyli kupując lub sprzedając te instrumenty w celu wpływu na ilość pieniądza w obiegu. Poprzez zwiększanie lub zmniejszanie ilości biletów skarbowych w obiegu, banki centralne mogą wpływać na stopy procentowe oraz stabilizować wartość waluty.

Emisja biletów skarbowych przez państwo wpływa na podaż pieniądza, ponieważ pozwala na pozyskanie środków finansowych, które mogą być wykorzystane do finansowania wydatków publicznych. Poprzez zwiększenie podaży biletów skarbowych, banki centralne mogą zwiększyć ilość pieniądza w obiegu, co ma wpływ na stopy procentowe oraz stabilizację wartości waluty. Jednakże nadmierne korzystanie z emisji biletów skarbowych może prowadzić do inflacji i pogorszenia stabilności waluty.

Banki centralne mogą stosować różne narzędzia i strategie w ramach wykorzystywania biletów skarbowych w polityce monetarnej. Między innymi mogą dokonywać operacji otwartego rynku, czyli kupować lub sprzedawać bony skarbowe w celu wpływu na podaż pieniądza. Ponadto, banki centralne mogą wprowadzać ograniczenia dotyczące emisji biletów skarbowych, aby kontrolować ilość pieniądza w obiegu i stabilizować wartość waluty.

Emisja biletów skarbowych i polityka monetarna są ze sobą ściśle powiązane. Banki centralne mogą wykorzystywać emisję biletów skarbowych jako jedno z narzędzi w ramach polityki monetarnej, aby regulować podaż pieniądza i wpływać na stopy procentowe. Interakcje między tymi dwoma obszarami obejmują m.in. wpływ emisji biletów skarbowych na podaż pieniądza, stopy procentowe oraz stabilność wartości waluty.

Narodowy Bank Polski oraz inne banki centralne na całym świecie wykorzystują bony skarbowe w praktyce polityki monetarnej. Przykłady zastosowania biletów skarbowych obejmują m.in. operacje otwartego rynku, gdzie banki centralne kupują lub sprzedają te instrumenty w celu wpływu na podaż pieniądza. Ponadto, banki centralne mogą również wykorzystywać bony skarbowe jako instrumenty rezerwowe, które służą do regulacji płynności sektora bankowego i stabilizacji systemu finansowego.

Porównanie biletów skarbowych z innymi instrumentami dłużnymi

Bilety skarbowe różnią się od innych instrumentów dłużnych, takich jak obligacje korporacyjne, obligacje skarbowe czy depozyty bankowe, pod względem emitenta, terminu zapadalności, oprocentowania oraz ryzyka. Bilety skarbowe emitowane są przez państwo, mają krótszy termin zapadalności i niższe oprocentowanie niż obligacje korporacyjne. Jednocześnie, bony skarbowe mogą być bardziej bezpieczne od obligacji korporacyjnych, ale mniej rentowne od obligacji skarbowych czy depozytów bankowych.

Inwestowanie w bony skarbowe wiąże się z pewnym ryzykiem, podobnie jak inne instrumenty dłużne. Ryzyko związane z inwestycją w bony skarbowe obejmuje m.in. zmienność cen, ryzyko płynności oraz ryzyko stopy procentowej. W porównaniu do innych instrumentów dłużnych, takich jak obligacje korporacyjne, bony skarbowe mogą być mniej rentowne, ale bardziej bezpieczne.

Mimo że bony skarbowe mogą być mniej rentowne od innych instrumentów dłużnych, to inwestowanie w nie ma również swoje korzyści. Bilety skarbowe emitowane przez państwo są uważane za bezpieczne instrumenty, więc inwestorzy mogą czerpać korzyści z mniejszego ryzyka kredytowego. Ponadto, bony skarbowe mogą być bardziej płynne niż niektóre inne instrumenty dłużne, co daje inwestorom większą elastyczność w zarządzaniu portfelem inwestycyjnym.

Wybór między biletami skarbowymi a innymi instrumentami dłużnymi zależy od wielu czynników. Inwestorzy biorą pod uwagę m.in. poziom rentowności, ryzyko, płynność, termin zapadalności oraz emisję instrumentu. Czynniki te mogą różnić się w zależności od profilu inwestora, celów inwestycyjnych oraz warunków rynkowych. Dlatego też inwestorzy dokonujący wyboru między biletami skarbowymi a innymi instrumentami dłużnymi muszą uwzględnić te czynniki i dostosować swoje strategie inwestycyjne.

Inwestowanie w bony skarbowe ma praktyczne aspekty, które należy uwzględnić w kontekście różnych strategii inwestycyjnych i celów inwestorów. Na przykład, inwestorzy o krótkoterminowych celach inwestycyjnych mogą preferować bony skarbowe o krótkim terminie zapadalności. Z kolei inwestorzy długoterminowi mogą inwestować w bony skarbowe jako stabilną część swojego portfela inwestycyjnego. Praktyczne aspekty inwestowania w bony skarbowe obejmują m.in. analizę ryzyka, zarządzanie płynnością oraz optymalizację portfela inwestycyjnego.

Weksel skarbowy — artykuły polecane

Bony skarbowe — Rynek pieniężny — Obligacje rządowe — Instrumenty rynku pieniężnego — Agregat M2 — Stopa referencyjna — Instrumenty polityki pieniężnej — Obligacje — Stopa procentowa

Bibliografia

• Dębski W. (2005), Rynek finansowy i jego mechanizmy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 czerwca 2006 r. w sprawie warunków emitowania bonów skarbowych Dz.U. 2006 nr 113 poz. 771

Autor: Dominika Porcja