Skonsolidowane sprawozdania finansowe
Skonsolidowane sprawozdania finansowego to sprawozdania finansowe sporządzone dla grupy przedsiębiorstw ukazujące przedstawienie każdego przedsiębiorstwa oddzielnie, transakcje wewnątrz grupy oraz sytuację po konsolidacji; użyteczne dla właścicieli grupy, którym zależy na zapoznaniu się z pełnym obrazem grupy.
W praktyce gospodarczej jednostki gospodarcze prowadzą działalność operacyjną także poprzez inwestycje strategiczne w inne jednostki. MSSF a także krajowe standardy rachunkowości rozróżniają trzy rodzaje takich inwestycji
- jednostki kontrolowane przez jednostkę sprawozdawczą (zależne)
- jednostki kontrolowane wspólnie przez jednostkę sprawozdawczą oraz przez jeden lub kilka innych podmiotów (wspólne przedsięwzięcia)
- jednostki, które choć nie są kontrolowane ani współkontrolowane, są jednak pod jej istotnym wpływem (jednostki stowarzyszone)
TL;DR
Skonsolidowane sprawozdania finansowe to raporty finansowe grup przedsiębiorstw, które pokazują sytuację finansową i transakcje wewnątrz grupy. Mają na celu przedstawienie pełnego obrazu grupy dla właścicieli. Sprawozdania te obejmują bilans, rachunek zysków i strat, rachunek przepływów pieniężnych i inne informacje. Jednostka dominująca ma obowiązek sporządzać skonsolidowane sprawozdanie finansowe, chyba że spełnia określone warunki. Konsolidacja nie obejmuje jednostek stowarzyszonych i jednostek współzależnych będących spółkami handlowymi.
Cele, zakres i metody sporządzania
Celem tego sprawozdania jest jasne i rzetelne zaprezentowanie sytuacji finansowej i majątkowej grupy kapitałowej, tak jakby była ona jedną jednostką gospodarczą. Wynika z tego, że podczas procesu konsolidacji tego rodzaju sprawozdania ważną rolę pełni zasada wyższości treści ekonomicznej nad formą prawną.
Cel, zakres i metody sporządzania sprawozdań finansowych jednostek powiązanych reguluje rozdział 6 znowelizowanej Ustawy o rachunkowości w artykułach 55-63d.
Konsolidacja
Definicja konsolidacji (art. 3 ust. 1. pt. 45) określona jest jako łączenie sprawozdań finansowych jednostek tworzących grupę kapitałową przez sumowanie odpowiednich pozycji sprawozdań finansowych jednostki dominującej, jednostek zależnych i nie będących spółkami handlowymi jednostek współzależnych z uwzględnieniem niezbędnych wyłączeń i korekt. Konsolidacja nie obejmuje jednostek stowarzyszonych oraz jednostek współzależnych będących spółkami handlowymi. Zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym ujmuje się
- jednostkę dominującą oraz jednostki zależne - metodą konsolidacji pełnej z zaznaczaniem udziałów właścicieli mniejszościowych w jednostkach zależnych (MSR 27)
- jednostki stowarzyszone - za pomocą konsolidacji metoda praw własności (MSR 28)
- wspólne przedsięwzięcia - jako udziały we wspólnych przedsięwzięciach (joint ventures) za pomocą różnych metod w zależności od ich struktury. Najczęściej jest to metoda konsolidacji proporcjonalnej ukazująca jedynie udziały we wspólnych przedsięwzięciach (MSR 31)
Obowiązek stosowania
Obowiązek sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego i jego zakres (art. 55 ust 1 i 3)
Jednostka dominująca, mająca siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, sporządza roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej, obejmujące dane jednostki dominującej i jednostek od niej zależnych wszystkich szczebli bez względu na to, w jakim państwie znajduje się ich siedziba, zestawione w taki sposób jakby grupa kapitałowa stanowiła jedną jednostkę.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe sporządza się również na inny dzień bilansowy, jeżeli obowiązek taki wynika z odrębnych przepisów.
Przepisy dotyczące sporządzania sprawozdań skonsolidowanych w okresach śródrocznych dotyczą np. jednostek, których akcje znajdują się w publicznym obrocie.
Zwolnienia i wyłączenia w procesie konsolidacji sprawozdań finansowych
Jednostka dominująca może nie sporządzać sprawozdania skonsolidowanego, gdy:(art. 56 ust. 1, 2 i 3)
- na dzień bilansowy roku obrotowego oraz na dzień bilansowy roku poprzedzającego rok obrotowy łączne dane jednostki dominującej oraz wszystkich jednostek zależnych każdego szczebla, przed dokonaniem wyłączeń konsolidacyjnych, spełniają co najmniej dwa z następujących warunków:
- nie przekroczyły 38.400.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, a po dokonaniu wyłączeń 32.000.000 zł.
- nie przekroczyły 76.800.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, a po dokonaniu wyłączeń 64.000.000 zł.
- średnioroczne zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło nie więcej niż 250 osób, również po dokonaniu wyłączeń konsolidacyjnych
- jest zależna od innej jednostki, mającej siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego, jeżeli:
1) jednostka dominująca wyższego szczebla posiada 100% udziałów tej jednostki, przy czym nie są brane pod uwagę udziały w tej jednostce posiadane przez członków jej organów administrujących, zarządzających lub nadzorujących z mocy prawa lub z tytułu zobowiązania określonego w jej statucie lub umowie, lub
2) jednostka dominująca wyższego szczebla posiada co najmniej 90% udziałów tej jednostki, a pozostali udziałowcy tej jednostki zatwierdzili decyzję o niesporządzaniu skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
- wszystkie jednostki zależne nie podlegają konsolidacji
Z konsolidacji wyłącza się spółki zależne, gdy: (art. 57)
- ich udziały zostały nabyte, zakupione lub pozyskane w innej formie, do odsprzedaży w okresie do jednego roku
- występują poważne długoterminowe ograniczenia w sprawowaniu kontroli nad jednostką
- brak możliwości uzyskania niezbędnych informacji do sporządzenia sprawozdania bez ponoszenia wysokich kosztów (zastosowanie w wyjątkowych przypadkach)
- dane finansowe jednostki są nieistotne (art. 58 ust. 1)
Elementy składowe
Elementy skonsolidowanego sprawozdania finansowego (art. 55 ust. 2)
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe składa się z:
- skonsolidowanego bilansu,
- skonsolidowanego rachunku zysków i strat,
- skonsolidowanego rachunku przepływów pieniężnych,
- zestawienia zmian w skonsolidowanym kapitale własnym,
- informacji dodatkowej obejmującej wprowadzenie do skonsolidowanego sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.
Do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej dołącza się sprawozdanie z jej działalności sporządzone odpowiednio według zasad, o których mowa w art. 49 ust. 2.
| Skonsolidowane sprawozdania finansowe — artykuły polecane |
| Grupa kapitałowa — Metody konsolidacji sprawozdań finansowych — Międzynarodowe standardy rachunkowości — Metoda konsolidacji pełnej — Sprawozdanie finansowe - informacja dodatkowa — Ujemna wartość firmy — Ustawa o rachunkowości — Rachunkowość finansowa — Obowiązek badania sprawozdań finansowych |
Bibliografia
- Bonham M. (red.) (2005), Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej w interpretacjach i przykładach, tom 4, Wydawnictwo prawnicze LexisNexis
- Jakubczyk-Cały E. (red.) (2001), Rachunkowość i plan kont dla spółek kapitałowych po zmianie ustawy o rachunkowości i kodeksu spółek handlowych, Difin, Warszawa
- Mioduchowska-Jaroszewicz E. (2011), Metody konsolidacji sprawozdań finansowych w analizie finansowej grupy kapitałowej, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 686
- Patterson R. (2002), Kompendium terminów z zakresu rachunkowości i finansów, Fundacja rozwoju rachunkowości w Polsce, Warszawa
- Remlein M. (2010), Skonsolidowane sprawozdania finansowe według polskich i międzynarodowych standardów rachunkowości , Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa
- Szychta A. (2011), Wynik całościowy w sprawozdaniach finansowych spółek publicznych, Rachunkowość, audyt i kontrola w zarządzaniu, Łódź
- Świetla K., Toborek-Mazur J. (2012), Sprawozdanie grupy kapitałowej jako przedmiot badania biegłego rewidenta, Zeszyty Naukowe. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, nr 12
- Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591
- Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591
- Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591
- Wędzki D. (2014), Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa według polskiego prawa bilansowego, Wolters Kluwer, Warszawa
Autor: Jakub Krupnik, Karolina Miodek
 |
Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu. |
