Elastyczne systemy pracy

Koncepcja elastycznych systemów zatrudnienia pojawiła się na przełomie lat 60. i 70. Stanowią one jeden z warunków dopasowywania się przedsiębiorstwa do zmian otoczenia oraz mają duży wpływ na efektywne funkcjonowanie organizacji, pozwalają na szybkie dopasowywanie wielkości zatrudnienia a dalej wielkości produkcji do zgłaszanego popytu. Na elastyczność systemów pracy składa się:

• elastycznością zatrudnienia - zdolność przedsiębiorstwa do dopasowywania wlk zatrudnienia do zmian w wlk produkcji, wyznaczonej przez warunki rynkowe.
• elastyczność funkcjonalna - możliwość realizowania przez pracowników różnorodnych zadań.
• elastyczność finansowa - zmienność wynagrodzenia, najczęściej związana z realizacją zleceń.
• elastyczność czasu pracy - zastosowanie zróżnicowanych form organizacji czasu racy w zależności od zapotrzebowania na rynku na określone produkty, zdolności produkcyjnych przedsiębiorstwa.

Przykłady elastycznych form zatrudnienia

• Praca w niepełnym wymiarze - oznacza zatrudnienie o zredukowanym czasie pracy, w stosunku do określonego przepisami ;wynagrodzenie w tym systemie jest proporcjonalne do czasu pracy.
• Job Sparing - polega na dzieleniu jednego stanowiska pracy między kilku wykonawców, otrzymujących wynagrodzenie proporcjonalnie do wlk wykonanego przez siebie zadania. Ta forma zatrudnienia ma duże znaczenie w okresie słabej koniunktury ponieważ umożliwia pracodawcy zatrzymanie doświadczonego personelu a pracownikowi daje możliwość stabilizacji zatrudnienia.
• Wypożyczanie pracowników - polega na tym, że przedsiębiorstwo bezpłatnie oddaje swojego pracownika do dyspozycji innego pracodawcy. Na okres ten pracownik i pracodawca zawierają umowę tymczasową.
• Telepraca - nowoczesna forma organizacji pracy poza siedziba firmy, dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii informatycznych, dająca duże szanse zatrudnienia także osobom niepełnosprawnym.
• Samozatrudnienie - świadczenie pracy na rzecz własnego przedsiębiorstwa. Najczęściej przedsiębiorstwo wydziela część zadań do realizacji przez pracowników pracujących na własny rachunek.
• Praca na zlecenie - polega na świadczeniu usług na rzecz pracodawcy, najczęściej dająca pracownikowi możliwość samodzielnego ustalenia konkretnego terminu i msc wykonania pracy.
• Ruchomy czas pracy - system pracy, w którym ogólny wymiar czasu pracy pozostaje stały, jedynie pracownik ma możliwość rozpoczynania i kończenia pracy wg własnej woli.
• praca sezonowa

Znaczenie elastycznych systemów pracy

• stanowią kompromis między wymaganiami przedsiębiorcy, wynikającymi z celów przedsiębiorstwa a potrzebami i oczekiwaniami pracowników
• zwiększają konkurencyjność przedsiębiorstwa, umożliwiają minimalizację kosztów oraz ograniczenie redukcji zatrudnienia
• system ten zwiększa motywacje pracowników, pozwala na efektywniejszą realizacje zadań ze względu na dogodny czas pracy
• pozwala zatrudnionym godzić życie zawodowe z prywatnym

Zalety i wyzwania elastycznych systemów pracy

Elastyczne systemy pracy przynoszą wiele korzyści dla przedsiębiorstw. Po pierwsze, umożliwiają większą efektywność kosztową. Pracownicy mogą dostosować swoje godziny pracy do potrzeb firmy, co pozwala na optymalne wykorzystanie zasobów. Ponadto, elastyczne systemy pracy pozwalają przedsiębiorstwom lepiej adaptować się do zmian rynkowych. Mogą one łatwo reagować na zmieniające się warunki biznesowe, dostosowując godziny pracy i wymagania wobec pracowników. Ta zdolność do szybkiej adaptacji przekłada się na większą konkurencyjność na rynku.

Istnieje wiele różnych elastycznych form zatrudnienia, które przedsiębiorstwa mogą zastosować. Pracownicy mogą pracować w niepełnym wymiarze godzin, co daje im większą swobodę w organizacji czasu pracy. Innym rozwiązaniem jest job sparing, czyli rotacja pracowników w różnych rolach, co pozwala firmom na elastyczne reagowanie na zmienne potrzeby. Wypożyczanie pracowników to kolejna forma elastycznego zatrudnienia, która umożliwia firmom wynajmowanie pracowników na określony czas. Praca zdalna, czyli telepraca, to kolejny popularny sposób elastycznego zatrudnienia. Wreszcie, samozatrudnienie daje pracownikom większą niezależność, pozwalając im na prowadzenie własnego biznesu.

Mimo licznych korzyści, elastyczne systemy pracy wiążą się również z pewnymi wyzwaniami. Skuteczne zarządzanie zespołem staje się kluczowym aspektem w przypadku elastycznych form zatrudnienia. Konieczne jest zapewnienie odpowiednich narzędzi komunikacji i monitorowania pracy, aby utrzymać efektywność zespołu. Istotne jest również utrzymanie równowagi między elastycznymi formami zatrudnienia a stabilnością pracy. Pracownicy powinni mieć poczucie równości i bezpieczeństwa, zarówno w zakresie wynagrodzenia, jak i perspektyw rozwoju zawodowego.

Wiele znanych przedsiębiorstw wprowadziło elastyczne systemy pracy i odniosło z nich korzyści. Na przykład, Google wprowadził elastyczne godziny pracy i możliwość pracy zdalnej. Dzięki temu pracownicy mogą dostosować swoje godziny pracy do swoich preferencji i wykonywać pracę z dowolnego miejsca. Również Microsoft oferuje pracownikom elastyczne formy zatrudnienia, takie jak praca na wynik. IBM natomiast stosuje elastyczne godziny pracy i telepracę, co pozwala pracownikom na większą swobodę w organizacji czasu pracy.

Elastyczne systemy pracy przynoszą również wiele korzyści dla pracowników. Przede wszystkim dają większą swobodę w organizacji pracy. Pracownicy mogą dostosować swoje godziny pracy do swoich preferencji i potrzeb, co pozwala im lepiej godzić życie zawodowe z prywatnym. Ponadto, elastyczne systemy pracy mogą zwiększać motywację i satysfakcję z pracy. Pracownicy czują większą kontrolę nad swoją pracą i mają większą autonomię, co wpływa pozytywnie na ich zaangażowanie i efektywność.

Narzędzia wspierające elastyczne systemy pracy

Współczesne narzędzia zarządzania czasem pracy są niezwykle przydatne dla elastycznych systemów pracy. Elektroniczne karty obecności pozwalają na precyzyjne monitorowanie czasu pracy pracowników. Narzędzia do monitorowania czasu pracy mogą być wykorzystane do analizy wykorzystania czasu i identyfikacji obszarów do poprawy. Systemy do planowania i harmonogramowania pracy ułatwiają zarządzanie godzinami pracy, a także dostosowywanie ich do zmieniających się potrzeb.

W przypadku elastycznego systemu pracy, narzędzia do pracy zdalnej odgrywają kluczową rolę. Komunikatory internetowe, takie jak Slack czy Microsoft Teams, umożliwiają pracownikom łatwą komunikację i współpracę na odległość. Platformy do współpracy online, takie jak Google Workspace czy Microsoft Office 365, umożliwiają pracownikom wspólną pracę nad dokumentami i projektami w czasie rzeczywistym. Narzędzia do zarządzania projektami zdalnymi, takie jak Trello czy Asana, pomagają w organizacji pracy i śledzeniu postępów projektów.

Wypożyczanie pracowników jest coraz popularniejszą formą elastycznego zatrudnienia. Istnieje wiele serwisów rekrutacyjnych i firm zewnętrznych, które oferują usługi rekrutacji i outsourcingu. Przedsiębiorstwa mogą skorzystać z tych platform, aby znaleźć odpowiednich pracowników na określony czas. Dzięki temu mają dostęp do większej puli talentów i mogą elastycznie reagować na zmienne potrzeby.

Samozatrudnienie to kolejna elastyczna forma zatrudnienia, która wymaga odpowiednich narzędzi. Księgowość online umożliwia samozatrudnionym osobom łatwe prowadzenie księgowości i rozliczanie się z klientami. Narzędzia do fakturowania i rozliczania się z klientami ułatwiają zarządzanie finansami. Platformy do sprzedaży usług lub produktów online pozwalają samozatrudnionym osobom na promowanie swojej działalności i zdobywanie klientów.

Wykorzystanie narzędzi wspierających elastyczne systemy pracy przynosi wiele korzyści. Przede wszystkim, pomagają w lepszej organizacji pracy. Narzędzia zarządzania czasem pracy pozwalają na precyzyjne planowanie i monitorowanie czasu pracy. Narzędzia do pracy zdalnej umożliwiają łatwą komunikację i współpracę na odległość. Platformy do wypożyczania pracowników umożliwiają dostęp do większej puli talentów. Korzystanie z tych narzędzi wpływa na większą elastyczność czasową i efektywność pracy.

Przykłady dobrych praktyk w zakresie elastycznych systemów pracy

Model ROWE (Results-Only Work Environment) . Model ROWE jest oparty na wynikach, a nie obecności fizycznej. W ramach tego modelu, pracownicy mają większą swobodę w organizacji pracy i decydowanie o czasie i miejscu jej wykonywania. Kluczowe jest osiąganie konkretnych wyników i celów, niezależnie od tego, kiedy i gdzie pracuje pracownik.

Praca na wynik . Praca na wynik polega na ustalaniu konkretnych celów i wyników do osiągnięcia. Pracownicy mają większą swobodę w organizacji pracy, jeśli cele są spełnione. Ta elastyczna forma zatrudnienia umożliwia pracownikom dostosowanie swojej pracy do swoich preferencji i potrzeb.

Elastyczne godziny pracy . Elastyczne godziny pracy pozwalają pracownikom dostosować swoje godziny pracy do swoich preferencji i potrzeb. Daje im to większą autonomię i zadowolenie z pracy. Pracownicy mogą lepiej zarządzać swoim czasem i lepiej godzić życie zawodowe z prywatnym.

Elastyczne systemy pracy — artykuły polecane

Elastyczne formy zatrudnienia — Niepełny wymiar czasu pracy — Job sharing — Czas pracy — Leasing pracowniczy — Ruchomy czas pracy — Zatrudnienie — System wynagrodzeń — Praca w domu

Bibliografia

• Kozioł L. (2000), Zarządzanie czasem pracy, Antykwa, Kraków
• Machol-Zajda L. (2008), Rozwój elastycznych form pracy, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, (5)
• Skowron-Mielnik B. (2003), Zarządzanie czasem pracy w przedsiębiorstwie. Podstawy elastycznego kształtowania czasu pracy wydanie drugie zmienione, AE Poznań

Autor: Joanna Kosińska