Praca sezonowa

Praca sezonowa: pojęcie sezonowy definiowane jest w Słowniku Języka Polskiego jako: właściwy jakiemuś sezonowi, stosowany w sezonie, związany z określoną porą roku, owoce, warzywa sezonowe; pracujący, czynny w sezonie, np. pracownicy, robotnicy sezonowi. Tak więc praca sezonowa jest pracą wykonywaną tylko w określonym terminie (najczęściej określonym przez porę roku). Ustawa nie definiuje pojęcia pracy sezonowej, definicji tej nie zawiera także Kodeks Pracy.

Przez związek z porą roku należy przy tym rozumieć nie tylko związek bezpośredni z porą roku, typowy dla prac rolniczych, budowlanych czy zimowych, ale także prace związane z zapewnieniem pracownikom możliwości wykonywania pracy poprzez dostarczenie narzędzi pracy i zadbanie o odpowiednie warunki jej wykonania.

Dla charakterystyki pracy sezonowej kluczowe jest także pojęcie sezonu, które wyznacza czas trwania umowy o pracę. Ograniczony czas jej obowiązywania wynika bezpośrednio z właściwości danej pracy. Można więc określić zatrudnienie sezonowe jako zatrudnienie mające na celu wykonywanie prac, których występowanie lub nasilenie ma charakter okresowy, związany bezpośrednio z właściwościami pór roku. Przy takim określeniu pracy sezonowej uwidacznia się pewna dwuaspektowość tego zatrudnienia; z jednej strony zawiera się umowę terminową na czas trwania sezonu, a z drugiej zatrudnia się w ten sposób pracownika przy wykonywaniu takich prac, które są ściśle związane z sezonem. Praca sezonowa należy zatem do umów terminowych mających najczęściej zastosowanie w takich sytuacjach jak potrzeba zastąpienia pracownika nieobecnego, czy też występowanie okresów wzmożonej działalności przedsiębiorstwa. Praca sezonowa nie jest-jak sama nazwa mówi-na stałe, lecz na określony czas i w związku z tym, pracownika sezonowego można zatrudnić np. na czas określony lub na czas wykonania danej pracy. Może być ona również wykonywana na podstawie przepisów Ustawy i pracownikach tymczasowych, którzy zatrudniani są przez agencje pracy tymczasowej.

Bardzo popularna jest praca sezonowa za granicą. Polacy korzystają z wielu możliwości zatrudnienia w krajach zachodnich. Dla jednych jest to typowy wyjazd po lepszy zarobek, dla innych zaś szansa na zdobycie nowego doświadczenia.

Typy pracy sezonowej, gdzie można znaleźć zatrudnienie:

• Rolnictwo: zbiory owoców i warzyw, winobranie
• Turystyka: hotelarstwo, hostele, kempingi, gastronomia, rozrywka, ośrodki wypoczynkowe
• Praca na morzu: na statkach wycieczkowych, promach
• Praca w fabrykach
• Praca w przetwórstwie
• Praca na budowach i przy remontach
• Praca w handlu
• Prace dorywcze
• Muzykowanie i występy na ulicach
• Praktyki i staże zawodowe
• au pair
• Praca dla wolontariuszy, imprezy charytatywne

TL;DR

Praca sezonowa to praca wykonywana tylko w określonym terminie, związana z porą roku. Może być wykonywana na podstawie różnych umów, takich jak umowa o pracę na czas określony czy umowa zlecenie. Popularne formy pracy sezonowej to rolnictwo, turystyka, praca na morzu, praca w fabrykach, budownictwo, handel, prace dorywcze, muzykowanie i praktyki zawodowe. Pracownik sezonowy ma takie same prawa jak osoba zatrudniona na stałe, takie jak prawo do urlopu i równego wynagrodzenia. Pracodawca powinien również zapewnić pracownikowi odpowiednie warunki pracy.

Formy zatrudnienia

Istnieje wiele dopuszczalnych form zatrudnienia w przypadku prac sezonowych. Najczęściej spotykanymi są:

• Umowa o pracę na czas określony
• Umowa zlecenie
• Umowa o dzieło
• Nieodpłatne lub odpłatne praktyki studenckie lub absolwenckie
• Umowa o pracę tymczasową

Najczęściej praktykowane jest zawieranie umów sezonowych na czas określony. Pozwala to na ograniczenie sporów dotyczących oznaczenia okresu początkowego i końcowego sezonu. W umowie takiej należy zawrzeć stwierdzenie, iż jest to umowa sezonowa i należy określić ramy jej trwania. Umowę sezonową na czas określony można zawierać nieograniczoną ilość razy. Zawarcie trzeciej takiej umowy nie będzie skutkowało automatycznym przekształceniem jej w umowę na czas nieokreślony tak, jak następuje to w przypadku tradycyjnej umowy o pracę. (D. Roch 2013, s. 19-20)

Zasady zatrudniania przy pracach sezonowych

• Urlop - pracownik posiada prawo do urlopu na takich samych zasadach, jak osoba zatrudniona na podstawie umowy na czas nieokreślony. Przysługuje mu proporcjonalna liczba dni urlopu w stosunku do czasu na jaki zawiera umowę.
• Wynagrodzenie - Wynagrodzenie osoby zatrudnionej na podstawie umowy sezonowej powinno być zrównane z wynagrodzeniem innych pracowników firmy. Jeżeli zatrudniona na czas nieokreślony osoba wykonuje podobną lub taką samą pracę, to ich wynagrodzenia również powinny być do siebie zbliżone.

Jeżeli osoba wykonująca pracę pracuje więcej (dłużej) niż wynika to z umowy, powinny zostać jej wypłacone dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych.

• Badania lekarskie - tak samo jak w przypadku innych form zatrudnienia, pracodawca zobowiązany jest do wysłania pracownika na wstępne badania lekarskie oraz przeszkolenie go w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
• Czas pracy - pracownika należy poinformować o obowiązującej go normie czasu pracy (dobowej/tygodniowej) w ciągu siedmiu dni od daty zawarcia umowy. Należy również w tym terminie poinformować go o zasadach wypłacania wynagrodzenia (terminie/formie).

(D. Roch 2013, s. 24-27; Ustawa o zatrudnianiu pracowników tymczasowych art. 10, art. 14)

Dodatkowe informacje

• Pracodawcy nie wolno zatrudniać młodocianych w godzinach nadliczbowych oraz w nocy
• Pracownika sezonowego należy zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego oraz ubezpieczeń społecznych w terminie siedmiu dni od zawarcia umowy
• Pracownik ma prawo do premii
• Pracownik sezonowy może być zatrudniony na okres próbny - nie może on jednak przekraczać trzech miesięcy
• Pracodawca powinien zapewnić pracownikowi odzież, obuwie robocze, posiłki regeneracyjne, napoje - jeżeli wymaga tego charakter wykonywanej pracy.

Praca sezonowa — artykuły polecane

Pracownik — Okres wypowiedzenia — Świadectwo pracy — Praca nakładcza — Rodzaje umów z pracownikami — Okres próbny — Dyscyplina pracy — Staż pracy — Obowiązki pracodawcy

Bibliografia

• Baran K. (red.) (2021), System prawa pracy, Wolters Kluwer, Warszawa
• Culepa M. (2017), Jak zatrudniać cudzoziemców do prac sezonowych i krótkoterminowych?, Wyd. Wiedza i praktyka
• Dubisz S. (red.) (2003), Uniwersalny Słownik Języka Polskiego Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
• Makowski D. (2006), Praca tymczasowa jako nietypowa forma zatrudnienia. Prawo pracy, Difin, Warszawa
• Rudnik J. (2006), Praca sezonowa w Europie, Sorus
• Sobczyk A. (2005), Ustawa o zatrudnieniu pracowników tymczasowych. Komentarz, Zakamycze
• Sochańska M. (2013), Elastyczne formy zatrudnienia-skutki społeczne i ekonomiczne, Obserwatorium Dolnośląskiego Rynku Pracy i Edukacji
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
• Ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych Dz.U. 2003 nr 166 poz. 1608

Autor: Karolina Klimek, Joanna Dąbrowska

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.