Umowa rachunku bankowego
| Umowa rachunku bankowego |
|---|
| Polecane artykuły |
Umowa rachunku bankowego należy do umów nazwanych, regulowana jest przepisami kodeksu cywilnego. W ujęciu kodeksu cywilnego przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych. Ponadto, zależnie o treści umowy, bank może być zobowiązany do dokonywania rozliczeń pieniężnych na zlecenie posiadacza rachunku (np. polecenia przelewu). (Kodeks cywilny 1964, art. 725)
Umowa zostaje zawarta w drodze złożenia bankowi wniosku o otwarcie rachunku i wyrażenia na to aprobaty przez bank. Umowa rachunku bankowego jest więc czynnością prawną konsensualną.
W myśl art. 726 kodeks cywilny postanawia, iż wolne czasowo środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym, bank może obracać na potrzeby gospodarki narodowej, z tym że na każde żądanie posiadacza rachunku zobowiązany jest do ich zwrotu w całości lub części. Umowa rachunku bankowego ma charakter odpłatny (który jest zazwyczaj regułą) lub nieodpłatny. Odpłatność ze strony banku jest oprocentowaniem środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku w wysokości określonej umową. Z kolei klient ponosi koszty manipulacyjne polegające na zapłacie bankowi prowizji za czynności bankowe np. za otwarcie rachunku, za dokonywanie rozliczeń. (Kodeks cywilny 1964, art. 726)
Prawa i obowiązki stron
Banku
- prowadzenie rachunku poprzez dokonywanie odpowiednich wpisów ukazujących wszelkie zmiany środków pieniężnych na rachunku bankowym
- bank ponosi odpowiedzialność za szkody spowodowane wpisem nieprawidłowym
- bank zobowiązany jest przesyłać klientowi wyciąg z rachunku z ustaleniem salda przy każdej zmianie stanu rachunku (art. 728 KC)
- przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych na zlecenie posiadacza rachunku
- bank ma obowiązek dochowania tajemnicy obrotów i stanów na rachunkach bankowych
- bank ma prawo pobierania prowizji za czynności bankowe jeśli przewiduje to umowa
- obowiązkiem banku jest oprocentowanie środków pieniężnych na rachunku bankowym (dopisywanie odsetek)
Posiadacza rachunku
- zawiadamianie banku o zmianie miejsca zamieszkania (art. 729 KC)
- zgłaszanie bankowi niezgodności salda w ciągu 14 dni od otrzymania wyciągu z rachunku
- swobodne co do zasady dysponowanie środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku
- pobieranie odsetek (do obliczania należnych odsetek od środków pieniężnych przyjmuje się, że rok liczy 365 dni, chyba że umowa stanowi inaczej)
Ustanie stosunku prawnego
- rozwiązanie za zgodą stron
- upływ określonego w umowie terminu
- w wyniku wypowiedzenia przy umowie zawartej na czas nie oznaczony w każdym czasie przez którąkolwiek ze stron (bank może dokonać wypowiedzenia tylko z ważnych przyczyn)
Rodzaje rachunków bankowych
Banki mogą prowadzić następujące rodzaje rachunków:
- rachunki rozliczeniowe (w tym bieżące i pomocnicze)
- rachunki lokat terminowych
- rachunki oszczędnościowe, oszczędnościowo-rozliczeniowe (w tym rachunki rodzinne), rachunki terminowych lokat oszczędnościowych\
- rachunki powiernicze (Prawo bankowe 1997, art 49)
Umowa rachunku bankowego
Umowa rachunku bankowego zawierana jest na piśmie. Umowa ta powinna określać w szczególności:
- strony umowy
- rodzaj otwieranego rachunku
- walutę rachunku
- czas trwania umowy
- jeśli strony zastrzegają oprocentowanie środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku - wysokość tego oprocentowania oraz przesłanki dopuszczalności jego zmiany przez bank, a także terminy wypłat, postawienia do dyspozycji lub kapitalizacji należnych odsetek
- wysokość prowizji oraz opłat za czynności związane z wykonywaniem umowy oraz przesłanki i tryb ich zmian przez bank
- formy oraz zakres rozliczeń pieniężnych dokonywanych na polecenie posiadacza rachunku oraz terminy ich realizacji
- przesłanki i tryb dokonywania zmian umowy
- przesłanki i tryb rozwiązywania umowy rachunku bankowego
- zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku (Prawo bankowe 1997, art. 52)
Bibliografia
- Lewandowski J. (2002). Prawo Cywilne, Wydawnictwo Szkoła Główna Handlowa, Warszawa
- Smyl. M. (2006), Umowa rachunku bankowego, Studenckie Zeszyty Naukowe nr 9/12, str. 17-27
- Stangret A. (2004), Zawarcie umowy rachunku bankowego drogą elektroniczną, E-Biuletyn nr 3
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz. U. 1964 Nr 16 poz. 93
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, Dz. U. 1997 Nr 140 poz. 939
Autor: Kamil Kruk, Aleksandra Tuleja
