System bankowy
| System bankowy |
|---|
| Polecane artykuły |
System bankowy - całość instytucji bankowych wraz z normami opisującymi ich wzajemne powiązania oraz relacje z otoczeniem. By mógł zaistnieć system bankowy konieczny jest taki rozwój banków i rynków finansowych, w którym możliwe jest funkcjonowanie klarownych zasad struktury tego systemu. Dlatego powstanie systemu bankowego związane jest z utworzeniem układu bankowego posiadającego dwa szczeble w hierarchii - pierwszy to bank centralny drugi to banki komercyjne. Systemy bankowe są grupowane zwykle według dwóch modeli - modelu anglosaskiego oraz modelu niemiecko-japońskiego.
TL;DR
System bankowy składa się z banków i norm regulujących ich działanie. W Polsce funkcjonuje od 1990 roku i składa się z banku centralnego i banków komercyjnych. Czynniki wpływające na rozwój systemów bankowych to m.in. ład społeczny i gospodarczy, popyt na usługi bankowe, regulacje prawne i innowacje. Państwo ma ograniczone regulacyjne działanie w systemie bankowym, ale nadal ingeruje w celu ochrony deponentów i stabilności gospodarki. Środowisko banków charakteryzuje się m.in. tworzeniem holdingów, liberalizacją rynku i innowacjami.
Modele systemów bankowych
- Anglosaski model systemu bankowego oparty jest na rynkach finansowych stanowiących główne źródło pozyskiwania środków pieniężnych, przeznaczonych na dalszy rozwój podmiotów gospodarczych. Podstawowe znaczenie odgrywają banki inwestycyjne, a więc instytucje finansowe, które zajmują się bezpośrednim transferem oszczędności na rynek pieniężny i kapitałowy. Banki inwestycyjne zajmują się wszelkimi usługami finansowymi, które wykraczają poza tradycyjną [[[Depozyt]]|działalność depozytową]. Rola banków komercyjnych sprowadza się natomiast do bieżącej obsługi operacyjnej podmiotów gospodarczych.
- W modelu niemiecko-japońskim istnieje założenie, iż główną funkcję w sektorze finansowym pełni system bankowy. Banki zaspokajają zarówno krótko, jak i długoterminowy popyt na pieniądz, stąd też podstawową rolę odgrywają tu banki uniwersalne, a więc instytucje finansowe, które realizują wszystkie rodzaje operacji bankowych.
Funkcje systemu bankowego
- utworzenie mechanizmów kumulowania środków oraz inwestowania ich w inne operacje,
- zapewnienie szansy dokonywania płatności pomiędzy aktywnymi uczestnikami procesów gospodarczych, transferu w czasie oraz ponad granicami,
- dostarczenie informacji cenowej, co sprawia, że podmioty gospodarcze mają szanse na podejmowanie decyzji,
- kreowanie warunków do transformacji zasobów inwestowania.
W Polsce nowoczesny system bankowy funkcjonuje dopiero od 1990 roku. System ten tak samo jak w innych systemach bankowych, składa się z dwóch szczebli - banku centralnego na czele oraz banków komercyjnych.Głównymi elementami składowymi polskiego systemu bankowego są Narodowy Bank Polski (bank centralny), Komisja Nadzoru Finansowego,Bankowy Fundusz Gwarancyjny, a także sektor bankowy obejmujący banki komercyjne i banki spółdzielcze.
Czynniki wpływające na rozwój systemów bankowych
- ład społeczny i gospodarczy, wyrażający społeczne wartości oraz cele gospodarcze,
- struktura i wysokość popytu na usługi bankowe,
- regulacje prawne działań bankowych,
- tendencja banków do innowacji.
Wszystkie czynniki są powiązane i należy je rozważać we wzajemnym związku. Przy wzięciu je pod uwagę system bankowy ukierunkowany przez główne cele systemu gospodarczego ma szanse na skuteczny rozwój. Jedną z przesłanek dynamicznego rozkwitu systemu bankowego jest przystosowanie struktury systemu bankowego, a szczególnie programu usług bankowych do oczekiwań klientów.
Państwo a system bankowy
Postępujące uelastycznianie systemu bankowego spowodowało natężenie udziału rynku w działalności bankowej ograniczając przy tym regulacyjne działanie państwa. Można zauważyć to w: znoszeniu barier pomiędzy elementami systemu bankowego, a także między bankami oraz niebankami, odejściu państwa jako właściciela banków. Taki trend we współczesnej bankowości realizowany jest jednak nie w pełni. Państwo w obawie o interes deponentów oraz stabilność gospodarki narodowej zmuszone jest ingerować w działalność banków. Pomaga bankom, które są zagrożone upadłością, ustanowiło urząd nadzoru bankowego oraz powołało obligatoryjny fundusz gwarantowania depozytów.
Cechy środowiska banków
- wygasanie tradycyjnych ograniczeń, jakie istnieją pomiędzy pojedynczymi typami instytucji finansowych,
- skłonność do redukowania liczy banków poprzez formowanie jednostek w ramach regionalnych ugrupowań,
- skłonność do tworzenia holdingów i konglomeratów finansowych,
- liberalizacja rynku, poprzez co wszystkie instytucje finansowe mogą brać udział w grze rynkowej,
- naniesienie norm ostrożnościowych, które mają za zadanie ograniczyć ryzyko bankowe,
- innowacje bankowe oraz nowe produkty wpływające na konkurencję,
- rozwinięcie się międzynarodowej, transgranicznej bankowości,
- dynamizacja pozabilansowych form aktywności banków,
- akceptacja oraz kontrola napływowych inwestycji w kapitał akcyjny banków danego kraju.
Bibliografia
- Hofman K., (2005), Banki zagraniczne w Europie środkowej. Wnioski z dotychczasowych doświadczeń. W: System bankowy w Polsce. WSDG, Warszawa, str 82
- Jaworski W., Zawadzka Z. (red.) (2003), Bankowość zagadnienia podstawowe, Poltext, Warszawa
- Jaworski W., Zawadzka Z. (red.) (2010), Bankowość: podręcznik akademicki, Poltext, Warszawa
- Kozak S. (2010), Stabilność i dochodowość banków spółdzielczych w Polsce w czasie kryzysu rynków finansowych, Zeszyty Naukowe. Polityki europejskie. Finanse i marketing, nr 4
- Lissowska M., Szulfer J., (nr 88, 2012), Cykl mieszkaniowy a system bankowy, Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH
- Wąsowski W. (2004), Ekonomika i finanse banku komercyjnego, Difin, Warszawa
Autor: Natalia Borek
