Organizacja fraktalna

Organizacja fraktalna
Polecane artykuły
Prawo podziału Turkusowe zarządzanie Model Leavitta Projektowanie stanowisk pracy Karol Adamiecki Hyacinte Dubreuil Wiedza Komunikacja w zespole międzykulturowym Kapitał ludzki

Organizacja fraktalna- jest to jeden ze sposobów organizacji przedsiębiorstw, który opiera się na koncepcji fraktali.

Koncepcja Fraktalna

Fraktal (łac. fractus- złamany, czątkowy) oznacza "rodzaj figury geometrycznej, płaskiej lub przestrzennej, zazwyczaj charakteryzującej się własnością samopodobieństwa – małe fragmenty fraktala, oglądane w odpowiednim powiększeniu, wyglądają tak samo jak obiekt pierwotny”

Opisane fraktale zostały wprowadzone w roku 1975, przez Benoita Mandelbrot'a do badań matematycznych, a to dało zalążek do ekonomicznego wykorzystania geometrii fraktalnej.

Koncepcja organizacji fraktalnej została opisana przez Hansa-Jürgena Warneckego, który tłumaczył to jako "samodzielnie działającą jednostkę przedsiębiorstwa, której cele i wydajność mogą być jednoznacznie opisane”. Wyodrębniono wówczas makrofraktalne poziomy fabryk, które stanowić miały całość organizacji, oraz mikrofraktalne, czyli poszczególne jednostki czy procesy.

Właściwości fraktali

1. Samopodobieństwo- oznacza to, że każdy z nawet najmniejszych elementów jest podobny do całości. W praktyce rozumieć to można, jako sposób rozwiązywania dowolnego problemu przez dowolną jednostkę.

2. Samoorganizacja- poprzez tą właściwość organizacje mają autonomiczność w rozwiązywaniu wyznaczonych im celów. W ten sposób organizacje omijają ścieżkę aprobaty pomysłu u managera makrofraktala oraz mikrofraktala, ponieważ każdy może mieć swój własny sposób na osiągnięcie dobrego efektu

3. Dynamika i witalność- ta właściwość zapewnia nieustanne doskonalenie się, oraz możliwość wyprzedzania tempa zmian.

4. Samooptymalizacja- poprzez działanie "na własną rękę” mają możliwość wykorzystania wszystkich podanych dóbr.

5. Samonawigowanie- dzięki analizie po przeprowadzonych procesach określają poziom osiągnięcia celu a dzięki analizie sprzężeń zwrotnych można sterować kierunek działania przedsiębiorstwa.

Cechy organizacji fraktalnej

W ramach organizacji fraktalnej powołane zostają nieliczne grupy, które zajmują się tworzeniem celów i kierowaniem, w którą stronę powinny działać poszczególne jednostki. Wyróżnić można tutaj dwupoziomowość, ponieważ na poziomie makrofraktali kierownicy zajmują się organizacją całego przedsiębiorstwa, natomiast na poziomie mikrofraktali koordynuje tylko część grupy i to oni określają sposoby działania i rozwiązywania problemów danych sieci. Charakterystyczną cechą jest samodzielność danych fraktali, ponieważ mimo że jednostki otwarte są na inne grupy, to zanim sięgną po zasoby innych, wykorzystują najpierw swoje. W organizacji fraktalnej ważna też jest praca zespołowa.

Zalety organizacji fraktalnej

• przejrzystość (poszczególne grupy działają na rzecz całości i na odwrót)
• szybkość działania i elastyczność (dzięki temu, że dane grupy same mogą podejmować decyzję, oszczędza się czas przy pominięciu szczebla kierowniczego)
• pozytywne relacje z pracownikami (dzięki otwartości i zaufaniu buduje się więź i wzajemne zaufanie)
• dostęp do ogólnej informacji (poprzez autonomię każdy jest odpowiednio poinformowany i bardziej rozumie cele działania jednostki)

Wady organizacji fraktalnej

• dublowanie się komórek (poprzez autonomiczność mogą powielać się niektóre procesy)
• wysokie wymagania (aby uniknąć pomyłek personel musi być odpowiednio wykwalifikowany- wiąże się to ze szkoleniami, które pochłaniają czas pracy i środki pieniężne)
• poczucie pracy tymczasowej (istnieje ciągły chaos spowodowany dostosowywaniem się do nieustannych zmian)

Bibliografia

• H.J. Warnecke Rewolucja kultury przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo fraktalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999
• M. Hopej, Struktura organizacyjna fraktalnego przedsiębiorstwa, Ekonomika i Organizacja PrzedsiębiorstwWrocław, 2001, nr 3, s. 10–11.
• J. Sobieska-Karpińska, A. Kotwica Organizacja fraktalna dla małych i średnich przedsiębiorstw., Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław, 2007r.
• A. Wieczorek-Szymańska Organizacja fraktalna w gospodarce sieciowej Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, 2015r.
• M. Majewska, Organizacja fraktalna jako strategia rozwoju współczesnego przedsiębiorstwa, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu2013, nr 747, s. 167
• Zeszyty naukowe WWSZiP Refleksje społeczno gospodarcze, Wydawnictwo Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości w Wałbrzychu, nr 15, 2011, str. 21-27

Przypisy

Autor: Julita Stysiał