Podatek VAT
| Podatek VAT |
|---|
| Polecane artykuły |
Podatek VAT - zwany podatkiem od wartości dodanej, jest specyficznym typem pośredniego, powszechnego podatku obrotowego, który obciążą ostatecznego nabywcę towaru i zawarty jest w jego cenie zakupu. VAT odróżnia od pozostałych podatków obrotowych to, że jest podatkiem wielofazowym, czyli obciąża przyrost wartości w każdej fazie obrotu gospodarczego. Podatek ten nakłada się na każdą transakcję sprzedaży w procesie produkcji i dystrybucji. VAT jest szeroko rozpowszechniony w krajach UE. W Polsce został wprowadzony przez ustawę z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11 Poz. 50). Przystąpienie Polski do UE sprawiło, że konieczna była harmonizacja polskiego prawa podatkowego z prawem unijnym. W tym celu została uchwalona ustawa o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. Nr 54. Poz. 535).
Rejestracja dla celów VAT
- 1. Złożenie zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R - zgłoszenie rejestracyjne VAT-R należy złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT. Rejestracja przedsiębiorcy jest bezpłatna. Przedsiębiorca, który wystąpi z wnioskiem o wydanie potwierdzenia rejestracji musi uregulować wpłatę w wysokości 170 zł. Z chwilą rejestracji podatnik staje się podatnikiem VAT.
- 2. Sporządzenie spisu z natury - oznacza to zrobienie remanentu.
- 3. Zgłoszenie do urzędu - przedsiębiorca ma 14 dni na zgłoszenie do urzędu skarbowego spisu z natury.
- 4. Wybór okresu rozliczeniowego - podatnik VAT może rozliczać się miesięcznie lub kwartalnie. Musi o tym poinformować urząd skarbowy.
- 5. Założenie ewidencji VAT - konieczne jest założenie ewidencji zakupów i sprzedaży.
Zakres i podmioty podatku VAT
(art 5 i art. 15-17 ustawy) Zgodnie z obowiązującą ustawą podatek obejmuje:
- odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
- eksport towarów,
- import towarów,
- wewnątrzwspólnotowe (kraje UE) nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
- wewnątrzwspólnotową dostawę towarów
Podatnicy podatku VAT
Podatnikami podatku VAT są:
- osoby prawne,
- jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej,
- osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności,
- osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podmioty mające siedzibę za granica lub dokonujące wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.
Podatnikami podatku VAT nie są:
- organy administracji publicznej,
- organy administracji publicznej w zakresie realizowanych zadań dla realizacji których zostały powołane (za wyjątkiem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych).
Obowiązek podatkowy
(art. 19-21 ustawy)
Powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Ustawodawca sprecyzował szereg sytuacji w których inaczej określa moment powstania obowiązku podatkowego (art. 19 ust. 2-21, art. 14 ust.6, art. 20 i art. 21 ust. 1 ustawy):
- z chwila wydania towaru gdy podatnik wysyła towar do nabywcy lub wskazanej przez niego osobie,
- z chwila wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu od wydania towaru gdy dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone faktura,
- z chwilą otrzymania przez podatnika zapłaty za wydany towar,
- z chwilą potwierdzenia opuszczenia towaru przez urząd celny poza obszar UE w przypadku eksportu towarów,
- z chwilą powstania długu celnego w przypadku importu towarów.
W wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów i wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów obowiązek podatkowy powstaje:
- 15-go dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów,
- 15-go dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia.
W przypadku gdy obowiązkiem podatkowym jest objęty mały podatnik, może zastosować metode w której obowiązek ten powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności, ale nie później niż 90-go dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
Obowiązek podatkowy u małych podatników
Według ustawy z dn. 11.03.2004r. art. 21: "Mały podatnik może wybrać metodę rozliczeń polegającą na tym, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do dokonywanych przez niego dostaw towarów i świadczenia usług powstaje:
1) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny,
2) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1
- po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który będzie stosował tę metodę, zwaną dalej "metodą kasową"; otrzymanie zapłaty w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części."
Mały podatnik traci prawo do rozliczania podatku metodą kasową, począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym przekroczył kwotę 1 200 000 €.
Miejsce świadczenia podatku VAT
(art. 22-28 ustawy)
- w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy - miejsce, w którym towar znajduje się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nadawcy,
- w przypadku instalacji lub montażu towaru - w miejscu, w którym towary są instalowane lub montowane,
- w przypadku towarów niewysyłanych i nietransportowanych - w miejscu, w którym towary znajdują się w momencie dostawy,
- w przypadku świadczenia usług - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę; może być to miejsce gdzie usługi są faktycznie świadczone przez usługodawce.
Stawki podatku VAT
(art. 41-42 ustawy)
- podstawowa: 23%
- obniżona:8%,5%,0%
W wewnątrzwspólnotowej (kraje UE) dostawie towarów stawka podatku VAT wynosi 0% pod warunkiem że:
- dostawa jest dokonywana na rzecz podatnika zidentyfikowanego dla potrzeb takich transakcji, i pod warunkiem że numer identyfikacyjny odbiorcy i dostawcy zostaną podane na fakturze,
- podatnik przed złożeniem deklaracji dysponuje dowodem, że towar został dostarczony nabywcy zagranicznemu.
Eksport towarów poza terytorium UE jest również objęty stawką 0% podatku VAT, pod warunkiem, że podatnik otrzymał dokument potwierdzający wywóz towarów przed złożeniem deklaracji podatkowej.
W przypadku świadczenia przez podatnika usług w zakresie handlu i gastronomii, kwota podatku należnego, jest obliczana jako iloczyn wartości dostawy i stawki:
- 18,70% - dla towarów i usług objętych stawką podatku 23%,
- 7,41% - dla towarów i usług objętych stawką podatku 8%.
Podstawa opodatkowania podatkiem VAT
(art. 29 ustawy)
Podstawą opodatkowania jest obrót. Obrót jest to kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Do obrotu zalicza się również:
- otrzymaną dotację,
- subwencję,
- inna dopłatę o podobnym charakterze związaną z dostawą lub świadczeniem usług.
Podstawą opodatkowania jest także:
- koszt świadczenia usługi poniesiony przez podatnika przy świadczeniu usługi,
- wartość celna powiększona o należne cło przy imporcie towarów,
- kwota jaką nabywca jest zobowiązany zapłacić przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów.
Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:
- stanowiących obniżkę cen w formie rabatu,
- udzielonych opustów i obniżek cen,
otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu oraz na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku
Zapłata podatku VAT
(art. 103 ustawy)
Podatnicy są zobowiązani bez wezwania do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne do 25-go dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. W przypadku małych podatników obowiązek ten przypada na 25-ty dzień następujący po każdym kolejnym kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy.
 |
Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu. |
Bibliografia
- Beck C. H. (2004), VAT z wprowadzeniem, Warszawa
- Brzeziński B. (1996), Prawo podatkowe , Dom Organizatora, Toruń, s. 134-139
- Chłond Ł. (2016), Zasady ustalania prewspółczynnika odliczenia VAT, "Rachunkowość", nr 2
- Jaszczyński M. (2015), Rozliczanie podatku VAT z zastosowaniem procedury MOSS, "Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku. Nauki Ekonomiczne", Tom II
- Jeleńska A. (2012), Spółki: jaką wybrać?: jak zarobic [!] na spółce, Wszechnica Podatkowa, Kraków
- Jeleńska A. (2015), Spółki w działalności: zalety i wady: z ograniczoną odpowiedzialnością, komandytowo-akcyjna, komandytowa, partnerska, cywilna, jawna, akcyjna, Forum Doradców Podatkowych, Kraków, s. 159-168
- Krajewska A. (2004), Podatki- Unia Europejska, Polska, Kraje Nadbałtyckie, PWE, Warszawa, s. 98- 111
- Małecka- Ziembińska E.(2017), Luka w podatku od towarów i usług oraz sposoby jej ograniczania, " Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace / Szkoła Główna Handlowa", Nr.1
- Owsiak S. (2005), Finanse publiczne- teoria i praktyk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 497- 510
- Regionalny Ośrodek Kształcenia Kadr Przy Izbie Skarbowej we Wrocławiu (2006), Podatki, Wrocław
- Sawickiego K. (red) (2004), Rachunkowość finansowa, PWE, Warszawa, s. 142- 143
- Ustawa z dnia 11.03.2004r. o podatku od towarów i usług
- Zubrzycki J. (2004), Leksykon VAT, Unimex Oficyna Wydawnicza, s. 114-115, 407-412
- Zysnarska A. (2004), Rachunkowość bez tajemnic, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o. o., Gdańsk
Autor: Bartłomiej Kolbusz, Honorata Pilch
