Cykl życia organizacji
| Cykl życia organizacji |
|---|
| Polecane artykuły |
Organizacje pojawiają się, rozwijają się, osiągają sukces, słabną i ostatecznie przestają istnieć. Niektóre z nich istnieją bardzo długo, ale nikt nie żyje w stanie niezmienności. Nowe organizacje tworzą się codziennie. W tym samym czasie każdego dnia setki organizacji znikają na zawsze. Ci, którzy są w stanie dostosować się – rozwijają się, a inne - znikają. Niektóre organizacje rosną szybciej i wykonują swoją pracę lepiej niż inne. Zarządca musi wiedzieć, na jakim etapie rozwoju znajduje się organizacja i ocenić jaki styl przywództwa pasuje do tego etapu. Pojęcie cyklu życia organizacji należy odróżnić od pojęcia całkowitej trwałości życia organizacji. Cykl życia organizacji - zestaw etapów, które zapewniają pełną gamę rozwoju w okresie ewolucji organizacji, po czym jej wartości i działania mogą zasadniczo zmieniać się.
Parametry charakteryzujące cykl życia organizacji
Czas życia organizacji może obejmować kilka cyklów życiowych organizacji. Z kolei, cykl życia organizacji - jest okresem, w którym organizacja charakteryzuje się względną stabilnością parametrów, takich jak:
- kierunek i intensywność rozwoju,
- cele strategiczne i taktyczne,
- metody i charakterystyki potencjału zasobów,
- organizacyjny mechanizm konfiguracji.
Etapy cyklu życia organizacji
Pomimo specyfiki i niepowtarzalności każdej organizacji, cały okres jej istnienia można podzielić na główne etapy, przez które przechodzi. Przejście z jednej fazy do drugiej jest związane ze zmianami. Aby ułatwić jakościową zmianę i przejście z jednego etapu do drugiego, trzeba znać charakterystykę każdego etapu w łańcuchu. Wyróżnić można następujące, podstawowe etapy cyklu życia organizacji: narodziny, dzieciństwo, młodość, dojrzałość, starzenie, regeneracja.
- Narodziny każdej organizacji związane z koniecznością zaspokojenia interesów konsumentów, znalezienia i zajęcia pozycji na rynku. Głównym celem organizacji na tym etapie – przeżycia, które wymaga od przywódczy, takich zdolności, jak wiara w sukces, gotowość do podejmowania ryzyka, wielka wydajności. Cele organizacji są nadal niejasne, przejście do kolejnego etapu wymaga stabilnych dostaw surowców.
- Dzieciństwo - niebezpieczny etap. Na tym etapie, nowa organizacja może zapaść się z powodu braku doświadczenia i niekompetencji menedżerów. Komunikacja i struktura tej organizacji pozostaje nieformalna. Jej członkowie spędzają dużo czasu na rozwijanie kontaktów i wykazują wysoki poziom zaangażowania. Głównym zadaniem tego okresu jest wzmocnić swoją pozycję na rynku, a szczególne poprawić konkurencyjności. Głównym celem organizacji na tym etapie - zwiększenie sukcesu i zapewnianie szybkiego wzrostu.
- Młodość - przejście od zintegrowanego zarządzania, realizowanego przez mały zespół współpracowników do zarządzania mechanizmu różnicowego za pomocą prostych form finansowania, planowania i prognozowania. Głównym celem organizacji w tym okresie - przyspieszony wzrost. W tym okresie organizacja potrzebuje pojawienia się wysoko wyspecjalizowanych specjalistów posiadających wiedzę. Częstym błędem jest w tym okresie, że właściciele posiadają nadmierną pewność w stałym wzroście i nie zwracają uwagi na problemy które występują.
- Dojrzałość – rozwój organizacji na tym etapie odbywa się w płaszczyźnie zrównoważonego wzrostu opartego na stabilnej strukturze i skutecznym zarządzania. Okres ten charakteryzuje się: stabilnoścą w aktywności, stabilnoścą finansową. Istnieją trzy etapy dojrzałości organizacji:
- Okres wczesnej dorosłości - charakteryzuje się systematycznym wzrostem organizacji.
- Okres pośredniej dojrzałości - występuje trwały wzrost.
- Ostateczna dojrzałości - okres kształtowania się indywidualności i wizerunku organizacji.
- W etapie starzenia organizacja zamiast podejmowania ryzyka aktywnie ich unika. Elastyczność organizacji stale spada. Zdolność do osiągania wyników również jest niska. Celem są krótkie i mało ryzykowe działania. Głównym celem organizacji w tym okresie jest walka o przetrwanie i zachowanie udziału w rynku.
- Podczas regeneracji w organizacji przychodzi nowy zespół zarządzający, konkretne poglądy, które pozwalają na przeprowadzenie programu restrukturyzacji wewnętrznej, zmiany struktury zarządzania. W kierownictwie organizacji zwykle pojawia się lider zdolny wpłynąć na strukturę całego zarządu. Głównym celem w tym okresie - ożywienie organizacji. W tym etapie są identyfikowalne obszary zmian organizacyjnych.
Czynniki wpłyłające na powolne zmiany w cyklu życia organizacji
Potrzeba zmian w ciągu cyklu życia organizacji nie budzi wątpliwości. Zmiany należy wprowadzać szybko i konkretnie. Istnieje szereg czynników, które spowalniają procesy zmian w organizacji. Głównymi z nich są następujące:
- wiek organizacji i etap jego cyklu życia,
- styl przywództwa,
- system komunikacyjny,
- kultura organizacyjna,
- opór pracowników,
- system motywacji.
Charakterystyka etapów zmian modelowych
Każdy etap cyklu życia organizacji związany jest zarówno jak z wzrostem tak i z kryzysem niektórych funkcji. Takich etapów wyróżniają pięć, a zatem i pięć rewolucji:
- Etap 1 - wzrost przez kreatywność - kryzys przywództwa,
- Etap 2 - wzrost poprzez wytyczne kierownictwa - kryzys autonomii,
- Etap 3 - wzrost poprzez delegację - kontrola kryzysowa,
- Etap 4 - wzrost poprzez koordynację - kryzys "biurokracyjny”,
- Etap 5 - wzrost poprzez współpracę - kryzys.
Bibliografia
- Berezowska A., Krzysiak I., Cykl życia organizacji -etapy i zdarzenia], Wyd. Wyższa szkołą zarządzania i prawa im. Heleny Chodkowskiej w Warszawie, Warszawa, 2012
- Kulawik-Dutkowska J., Cykl życia organizacji, Zarządzanie, organizacje i organizowanie – przegląd perspektyw teoretycznych, pod red. Klincewicz K., Wyd. Wydziału zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 2016
- Krupski R.,(2004), Cykl życia organizacji, Podstawy organizacji i zarzdzania, Wyd. I-BiS, Wałbrzych, wydanie V.
- Matusiak K., (2006), Cykl życia przedsiębiorstwa, Etapy tworzenia przedsiębiorstwa, Wyd. przez Uniwersytet Łodzki, Łodź
- Puchalski J., (2008), Cykl życia organizacji, Podstawy nauki o organizacji, Wyd. WSOWL, Wroclaw
Autor: Nazariy Gakh
