Planowanie operacyjne

Plan operacyjny określa sposób realizowania planów strategicznych. Jest to szczegółowy opis konkretnych zadań i działań, który określa m.in. skład osobowy, czas potrzebny na wykonanie planu, warunki zewnętrzne czy wymagane środki. Rola planu to nie tylko instrument wspomagający realizację celów ustalonych przez plan wyższego szczebla, ale również wyznaczanie celów do osiągnięcia przez plany niższego szczebla (D. Waters 2001, s. 31-39)

Planowanie operacyjne jest planowaniem krótkookresowym, zazwyczaj obejmuje jeden rok gospodarczy. Określa się w nim wszystkie cele i zadania, jakie powinny być zrealizowane aby osiągnąć plany strategiczne, zachowując jednocześnie płynność finansową. Plan powinien zawierać opis co należy zrobić aby osiągnąć założony cel, kiedy należy to zrobić, kto jest za to odpowiedzialny oraz szacunkowe koszty realizacji tych działań.

Podmiotem zarządzającym w procesie planowanie operacyjnego jest kierownictwo wszystkich szczebli oraz inne podmioty, zależnie od strategii i obowiązujących zasad prowadzenia polityki. Przedmiotem zarządzania są działania zarządcze operacyjne, których celem jest rozwinięcie i uzupełnienie strategii (E. Urbanowska-Sojkin 2011, s. 52-53)

Tworzenie planów operacyjnych

Tworząc plan operacyjny należy najpierw przygotować ogólny plan bieżący (kiedyś nazywany planem ekonomiczno-technicznym), a następnie szczegółowe plany bieżące, skierowane do poszczególnych jednostek wewnętrznych. Ogólny plan bieżący jest tworzony na okres 1-3 lat, natomiast plany szczegółowe na okres roku, z podziałem na krótsze odcinki czasu, np. na kwartały bądź miesiące. Istotną cechą planów operacyjnych jest elastyczność, gdyż powinny one uwzględnić zmiany zachodzące w otoczeniu, nadążać za nimi a nawet je wyprzedzać. Są różne możliwości aby uzyskać elastyczność, np. poprzez wcześniejsze przygotowywanie planów wariantowych lub tworząc rezerwy w systemie wytwórczym (K. Pasternak 2005, s. 258)

Tworząc plan operacyjny należy ustalić:

• program działania (co i ile produkować),
• harmonogram działalności (kiedy, gdzie i kto ma produkować),
• zapotrzebowanie na zasoby (jakiego rodzaju i w jakim wymiarze),
• zapotrzebowanie na maszyny, pracowników, surowce. (K. Pasternak 2005, s. 258)

Elementy wejścia i wyjścia do planowania operacyjnego

Do elementów wejścia zaliczamy:

• informacje o projektach i skutkach zarządzania strategicznego,
• wiedzę o zarządzaniu operacyjnym,
• informacje o wnetrzu i otoczeniu przedsiębiorstwa,
• informacje zwrotne o działaniach wykonawczych.

Do elementów wyjścia zaliczamy:

• informacje dla kierownictwa wyższego szczebla,
• informacje dla pracowników wykonawczych działań operacyjnych,
• informacje skierowane do podmiotów otoczenia.(E. Urbanowska-Sojkin 2011, s. 52-53).

Podział planów operacyjnych

Plany operacyjne możemy podzielić na:

• plany obowiązujące trwale (inczej plany ciągłe); zaliczamy do nich m.in.: regulaminy, wcześniej ustalone procedury, reguły w postaci nakazów bądź zakazów, wytyczne polityki,
• plany jednorazowe (projekty); są to plany stworzone do realizacji działań, które najprawdopodobniej nie będą powtarzane w przyszłości. Tracą one swą ważność z momentem osiągnięcia zakładanych celów.

Ze względu na horyzont czasowy plany operacyjne możemy podzielić na:

• plany roczne,
• plany półroczne,
• plany kwartalne,
• plany miesięczne,
• plany dzienne,
• plany zmianowe.

Ze względu na funkcję plany operacyjne możemy podzielić na:

• planowanie finansowe,
• planowanie kosztów,
• planowanie sprzedaży,
• planowanie marketingowe,
• planowanie działalności podstawowej,
• planowanie zatrudnienia.

Planowanie operacyjne — artykuły polecane

Plan — Budżet projektu — Controlling finansowy — Budżetowanie — Zasady planowania — Cele operacyjne — Strategia biznesowa — Plan finansowy — Rodzaje planowania

Bibliografia

• Duda-Piechaczek E. (2007), Analiza i planowanie finansowe, Onepress, Gliwice
• Obłój K. (2007), Strategia organizacji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Pasternak K. (2005). Zarys zarządzania produkcją, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Slack, N., Chambers, S., Johnston, R. (2010). Operations management, Pitman Publishing, Edinburgh
• Stevenson, W. J., Hojati, M. (2007). Operations management, The McGraw-Hill Companies, Boston
• Urbanowska-Sojkin E., Banaszyk P., Witczak H. (2011), Zarządzanie strategiczne przedsiębiorstwem, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Waters D. (2001), Zarządzanie operacyjne. Towary i usługi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Zieliński G., Łopatowska J. (2012), Czynniki zmian obszaru wejścia w zarządzaniu operacyjnym usług gastronomicznych, Prace i materiały wydziału zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk

Autor: Aleksandra Pelczar