FOB
FOB |
---|
Polecane artykuły |
FOB - Free on Board (oznaczony port załadunku) incoterms grupy F. Grupa ta klasyfikuję się tym, iż sprzedający wypełnia obowiązki związane z dostarczeniem towaru przewoźnikowi. Nie ponosi on żadnych dodatkowych kosztów. Warunki te są najczęściej wybierane podczas transportu morskiego. W formule tej sprzedający wobec kupującego ani kupujący wobec sprzedającego nie muszą zawierać umowy ubezpieczenia towaru.
Określone w formule obowiązki mają na celu regulację przepływu informacji oraz spisania wszelkich umów w celu nieprzewidzianych okoliczności. Powoływanie się na warunki takie jak FOB nie reguluje wszystkich spraw związanych z transportem. Nie mówią nam one nic o przekazywaniu praw własności lub też innych praw majątkowych. Nie ma też w nich określonych kar związanych z niewypełnieniem danych obowiązków kupującego i sprzedającego.
W przypadkach kiedy określenie przekroczenia poręczy statku przez towar nie ma większego sensu (np. w przypadku kontenerów), zaleca się stosowanie incoterms FCA.
Moment dostarczenia towaru
Za moment zakończenia dostawy przez sprzedającego uważa się chwilę, w której towar zostaje załadowany na pokład wyznaczonego przez kupującego statku, w określonym dniu i w formie wymaganej przez zarząd portu.
Obowiązki sprzedającego
- Jednym z obowiązków sprzedającego jest dostarczenie towaru na statek, który stoi w wyznaczonym przez kupującego porcie.
- Uzyskuje zgodę na eksport towaru.
- Sprzedający ponosi odpowiedzialność związaną z uszkodzeniem towaru dopóki nie zostanie on załadowany na statek.
- Ważne jest aby sprzedający poinformował kupującego o załadowaniu towaru oraz wszelkich nieplanowanych zdarzeniach np. o nieprzyjęciu towaru przez załogę statku w określonym w umowie terminie.
- Odpowiada on też za dostarczenie dokumentu dostawy.
- Do jego zadań należy też dokonanie odprawy eksportowej.
Obowiązki kupującego
- Kupujący ponosi ryzyko uszkodzenia towaru oraz kradzieży po załadowaniu towaru na statek.
- Ma on za zadanie ponieść koszty związane z zawarciem umowy przewozowej, importowej.
- Odpowiada za poinformowanie sprzedającego o porcie, nazwie statku oraz określonym terminie dostawy.
- Organizuje odprawę importową.
Formy transportu
Ta formuła może być stosowana jedynie w odniesieniu do transportu towarów drogą wodną.
Jeśli chodzi o dokument dostawy, który sprzedający musi dostarczyć kupującemu, to określony jest on w sposób ogólny. Może to być:
- Kwit sternika
- List przewozowy
- Zaświadczenie spedytorskie o przyjęciu towarów
W transportach morskich wykonywanych między Europą a Stanami Zjednoczonymi przeważają morskie listy przewozowe, które najczęściej przekazywane są drogą elektroniczną. Dlatego też nie trzeba ich pokazywać aby odebrać towar od przewoźnika.
Zalety i korzyści wynikające z zastosowania formuły FOB
Formuła FOB, czyli Free On Board, przynosi wiele korzyści związanych z oszczędnością kosztów. Przede wszystkim, brak dodatkowych kosztów transportu wewnętrznego dla kupującego sprawia, że jest to bardziej opłacalne rozwiązanie. Kupujący nie musi ponosić dodatkowych wydatków związanych z przewozem towaru do portu, ponieważ koszty transportu zostają w całości pokryte przez sprzedającego. Dodatkowo, sprzedający ponosi odpowiedzialność za dostarczenie towaru na statek, co również wpływa na zmniejszenie kosztów dla kupującego.
Kupujący korzystający z formuły FOB ma pełną kontrolę nad towarem do momentu załadowania go na statek. Z tego powodu, FOB zapewnia większe poczucie bezpieczeństwa. Kupujący ma możliwość sprawdzenia i kontrolowania jakości towaru przed załadunkiem, co pozwala uniknąć potencjalnych problemów i nieporozumień. Ponadto, kupujący może samodzielnie zorganizować transport towaru do wybranego portu, co daje mu większą swobodę i elastyczność w zarządzaniu procesem logistycznym.
Formuła FOB pozwala na dostosowanie warunków dostawy do indywidualnych potrzeb i preferencji stron. Strony mogą negocjować i ustalać szczegółowe warunki dotyczące transportu, takie jak miejsce odbioru towaru, wybór statku czy termin dostawy. Dzięki temu, formuła FOB stanowi elastyczne rozwiązanie, które może być dostosowane do konkretnej sytuacji i wymagań kontraktowych.
W ramach formuły FOB, sprzedający ma obowiązek dostarczenia towaru na statek. Ponosi także odpowiedzialność za uszkodzenia towaru do momentu załadowania. To oznacza, że sprzedający jest zobowiązany do zapewnienia, że towar jest w dobrym stanie i zostanie dostarczony na miejsce przeznaczenia bez szkód. Odpowiedzialność ta przekłada się na większe zabezpieczenie dla kupującego i daje mu pewność, że towar zostanie dostarczony w odpowiednim stanie.
Formuła FOB przynosi również ułatwienia administracyjne. Sprzedający jest odpowiedzialny za uzyskanie zgody na eksport oraz dostarczenie dokumentów dostawy kupującemu. To oznacza, że kupujący nie musi się martwić o formalności związane z eksportem, a jednocześnie ma gwarancję otrzymania niezbędnych dokumentów, które mogą być wykorzystane w celach celnych i administracyjnych.
Różnice między formułą FOB a innymi Incoterms
- Porównanie z formułą CIF . Formuła FOB różni się od formuły CIF, czyli Cost, Insurance, and Freight, pod wieloma względami. W przypadku CIF, koszty transportu morskiego i ubezpieczenia są uwzględnione w cenie towaru i ponosi je sprzedający. Natomiast w przypadku FOB, koszty te są rozdzielone, a odpowiedzialność za transport morski spoczywa na kupującym. Różnica dotyczy również zakresu odpowiedzialności sprzedającego i kupującego, gdzie w przypadku CIF, sprzedający ponosi większą odpowiedzialność.
- Porównanie z formułą EXW . Formuła FOB różni się także od formuły EXW, czyli Ex Works. W formule EXW, sprzedający nie ma obowiązku dostarczenia towaru na statek, a jego odpowiedzialność kończy się w momencie, gdy towar zostaje udostępniony kupującemu w miejscu produkcyjnym. Kupujący musi samodzielnie zorganizować cały proces transportu, co może stanowić dodatkowe wyzwanie i koszty.
- Porównanie z formułą DAP . Formuła FOB różni się również od formuły DAP, czyli Delivered at Place. Różnice dotyczą głównie zakresu odpowiedzialności za dostawę towaru do określonego miejsca docelowego. W formule DAP, sprzedający odpowiada za dostawę towaru do miejsca docelowego w kraju nabywcy, podczas gdy w formule FOB, odpowiedzialność sprzedającego kończy się w momencie załadowania towaru na statek.
- Różnice w zakresie ryzyka i kosztów . Formuła FOB wiąże się z innym podziałem ryzyka i kosztów w porównaniu do innych incoterms. W przypadku FOB, kupujący ponosi ryzyko uszkodzenia i kradzieży towaru po załadowaniu na statek. Natomiast koszty transportu i ubezpieczenia mogą się różnić w zależności od incotermu i umowy między stronami.
- Praktyczne zastosowanie różnych incotermów . Wybór odpowiedniego incotermu zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj towaru, odległość między stronami, obowiązujące przepisy i preferencje stron. Przykładowo, w branży spożywczej preferuje się często formułę FOB, ponieważ daje większą kontrolę nad jakością towaru. Z kolei, w branży odzieżowej, mogą być stosowane różne incoterms w zależności od specyfiki zamówienia i wymagań kupującego.
Przykłady zastosowania formuły FOB w praktyce
- Przykład z branży spożywczej . W przypadku eksportu jabłek z Polski do Chin, formuła FOB może być korzystna dla obu stron. Kupujący ma kontrolę nad jakością jabłek do momentu załadunku na statek, a sprzedający ponosi odpowiedzialność za dostarczenie towaru na statek. Organizację transportu morskiego i odprawę importową najczęściej sprawuje sprzedający.
- Przykład z branży odzieżowej . Zamówienie tkanin z Włoch do Wielkiej Brytanii może być realizowane w oparciu o formułę FOB. Kupujący ma pełną kontrolę nad procesem transportu tkanin oraz może samodzielnie zorganizować transport do wybranego portu. Formuła FOB wpływa na kontrolę procesu transportu i pozwala na dostosowanie go do indywidualnych potrzeb i preferencji stron.
- Przykład z branży chemicznej . Eksport surowców chemicznych z Niemiec do Stanów Zjednoczonych może być realizowany w oparciu o formułę FOB. W przypadku formuły FOB, odpowiedzialność sprzedającego kończy się w momencie załadowania towaru na statek. Różnice w zakresie odpowiedzialności sprzedającego i kupującego mogą mieć znaczenie szczególnie w branży chemicznej, gdzie bezpieczeństwo i zgodność z przepisami są kluczowe.
- Wpływ regulacji i przepisów na zastosowanie formuły FOB . Przepisy celne i regulacje douane mogą mieć wpływ na proces transportu w przypadku formuły FOB. Wymagania i procedury mogą się różnić w zależności od kraju, co może wpływać na czas i koszty transportu. Ważne jest, aby być świadomym i przestrzegać obowiązujących przepisów w celu uniknięcia opóźnień i komplikacji.
Choć formuła FOB przynosi wiele korzyści, mogą również wystąpić pewne problemy. Jednym z najczęstszych wyzwań jest organizacja transportu morskiego przez kupującego, co może wymagać dodatkowych nakładów finansowych i logistycznych. Ponadto, należy pamiętać o ryzyku uszkodzenia i kradzieży towaru po załadowaniu na statek, co może stanowić dodatkowe wyzwanie dla kupującego i sprzedającego. Ważne jest, aby być przygotowanym na te trudności i odpowiednio je zarządzać.
Bibliografia
- Główny Urząd Statystyczny (2015). Mały Rocznik Statystyczny Polski 2015, Warszawa
- Hermanowski J. (2004). Handel Zagraniczny: poradnik, Przedsiębiorstwo Konsultingowo-Gospodarcze Univers, Warszawa - Zielona Góra
- Kaczmarek T.T., Zarzycki M. (2005). Poradnik Eksportera, Branta, Bydgoszcz - Warszawa
- Marciniak-Neider D., Neider J. (2011). Poradnik spedytora Wydanie piąte, Polska Izba Spedycji i Logistyki, Gdynia
- Ramberg J. (2011) ICC Guide to Incoterms 2010, "ICC Services Publications", nr 720E
- Salomon A. (2011). Formuły Incoterms2010 w pracy spedytora międzynarodowego, Wydawnictwo AM, Gdynia
- Wincewicz-Bosy M. (2015). Logistyka Międzynardowa, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 249
- Wood D.F., Murphy jr P.R. (2011). Nowoczesna logistyka, wydanie X, Wydawnictwo Helion, Gliwice
Autor: Jarosław Wojnarowski, Sabina Wiśniowska