Przychody finansowe

Przychody i koszty są podstawowymi elementami rachunku zysków i strat, będącego składnikiem sprawozdania finansowego oraz uzupełnieniem bilansu. Dzielą się na operacyjne oraz finansowe. Przychody i koszty finansowe, należące do trzeciego członu RZiS, są związane z działalnością finansową w przedsiębiorstwie. Umożliwiają one obserwację skutków działań, które podejmuje jednostka w trakcie działalności gospodarczej.

Przychód oznacza przyrost korzyści ekonomicznych brutto danego okresu, o wiarygodnie określonej wartości, co skutkuje zwiększeniem kapitału własnego, niebędącym zwiększeniem kapitału własnego wynikającego z wpłat udziałowców. Natomiast koszt oznacza zmniejszenie korzyści ekonomicznych, doprowadzające do zmniejszenia kapitału własnego.

TL;DR

Przychody i koszty są podstawowymi elementami rachunku zysków i strat. Dzielą się na operacyjne i finansowe. Przychody finansowe obejmują różne rodzaje przychodów związanych z działalnością finansową, takie jak odsetki, dywidendy, różnice kursowe czy przychody ze sprzedaży aktywów finansowych. Przychody finansowe są ewidencjonowane na koncie 750. Niektóre rodzaje przychodów, takie jak dywidendy lub zyski ze sprzedaży akcji własnych, nie są ujęte w rachunku zysków i strat.

Aktywa i zobowiązania a przychody i koszty wynikowe

Zdarzenie, które determinuje wynik finansowy bieżącego okresu zostaje ujęte w rachunku zysków i strat. Przychody i koszty uznawane w wyniku finansowym bieżącego okresu muszą być przyporządkowane do poszczególnych rodzajów działalności. O takim przyporządkowaniu decyduje przede wszystkim rodzaj aktywów/zobowiązań.

Przychody lub koszty finansowe są generowane przez zmniejszenie lub zwiększenie aktywów (zobowiązań) finansowych. Natomiast aktywa (zobowiązania) niefinansowe związane są z działalnością operacyjną i ich zmiany generują przychody lub koszty operacyjne.

Przychody wynikowe związane z działalnością finansową

Działalność finansowa i inwestycyjna jest dosyć szeroko rozumiana. Korzyści osiągane z tej działalności wynikają głównie z transakcji, które zawiera jednostka. Działalność finansowa polega m.in. na: sprzedaży/kupnie papierów wartościowych, udziałów i akcji, na zaciąganiu kredytów i pożyczek w przedsiębiorstwie, na zmianie kursów wymiany walut. "Stanowi ona porównanie przychodów finansowych z kosztami finansowymi danego okresu sprawozdawczego". (red. Walińska E., Meritum Rachunkowość, Wolters Kluwer, s. 1106).

Przychody finansowe można zakwalifikować do kilku grup ze względu na źródło ich uznania. Są to:

1. przychody z tytułu odsetek, dywidend i innych korzyści z utrzymywania aktywów finansowych (inwestycji w aktywa finansowe) - szczególnie z posiadania dłużnych papierów wartościowych. Są to także korzyści otrzymywane przez jednostkę z tytułu lokat bankowych (uzależnione od oprocentowania) lub dodatniego salda na rachunku bieżącym. Zalicza się tutaj także specyficzne korzyści, tzw. zyski właścicielskie, wynikające z posiadania akcji lub udziałów.
2. przychody z tytułu odsetek od należności, z tytułu dostaw i usług i pozostałych należności innych niż zaliczane do aktywów finansowych - do tej kategorii należą odsetki od należności przeterminowanych, których podstawą obliczenia wartości jest faktura sprzedaży. Odsetki te powinny zostać zakwalifikowane do przychodów finansowych zgodnie z zasadą memoriałową, czyli w momencie podjęcia decyzji o ich naliczeniu. Zaliczane są tutaj również przychody finansowe z tytułu dyskonta/premii od weksli obcych.
3. przychody z tytułu różnic kursowych - zmienność kursów walutowych podczas zawieranych transakcji z kontrahentem powoduje, że wartość umowy jest inna (w przeliczeniu z waluty obcej na polską). W tej pozycji ujmuje się dodatnie różnice kursowe, które powodują uznanie przychodów finansowych. Występują wtedy, gdy podczas wyceny na dzień finansowy walut obcych, średni kurs ustalony przez prezesa NBP jest wyższy od kursu z dnia nabycia tej waluty.
4. przychody z tytułu dokonania szacunków w wycenie aktywów finansowych i zobowiązań finansowych oraz z tytułu zmian tych szacunków - przypadkiem, w którym również powstają przychody finansowe, jest rozwiązanie niewykorzystanych rezerw na operacje finansowe. Zalicza się tutaj także skutki zmian wartości godziwej niefinansowych składników aktywów oraz przychody z tytułu oprocentowania naliczanego przez leasingodawcę (w umowach leasingu finansowego).
5. przychody ze zbycia inwestycji w aktywa finansowe - "w tej grupie uznawane są przychody ze sprzedaży aktywów finansowych ustalane jako nadwyżka ceny sprzedaży i wartości bilansowej zbywanych aktywów finansowych" (red. Walińska E., Meritum Rachunkowość, Wolters Kluwer, s. 676-683).

Ewidencja przychodów finansowych

Do ewidencji przychodów finansowych służy konto 750, na którym księguje się wyżej opisane operacje finansowe. Prowadząc ewidencję analityczną do przychodów, należy uwzględnić klasyfikację budżetową dochodów. Natomiast w ewidencji szczegółowej należy wyodrębnić informacje, które są niezbędne do sporządzenia planów oraz sprawozdań budżetowych lub finansowych.

Saldo końcowe konta przenosi się na stronę Ma 860. Zatem konto 750 nie wykazuje salda na koniec roku. W rachunku zysków i strat przychody ujmowane na koncie 750, wykazuje się w pozycji G. Przychody finansowe.

Podsumowanie

W ramach przychodów finansowych wyodrębniamy m.in.:

• Przychody ze sprzedaży aktywów finansowych(np. akcje, obligacje)
• Odsetki od lokat bankowych
• Odsetki od pożyczek udzielonych innej jednostce
• Dyskonto weksli i czeków obcych
• Przychody z udziałów i akcji, dywidendy
• Dodatnie różnice kursowe, jeśli nie stanowią przychodów przyszłych
• Aktualizacja wartości inwestycji
• Otrzymanie raty oprocentowanego kredytu leasingowego (dla leasingodawcy)
• Umorzone zobowiązania z tytułu kredytów lub pożyczek

Nie wykazuje się w rachunku zysków i strat:

• dywidend i innych wypłat z zysku jednostki na rzecz właścicieli, w tym wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa; zmniejszają one kapitał (fundusz) własny,
• zysków lub strat ze sprzedaży lub umorzenia akcji (udziałów) własnych jednostki, ponieważ wpływają na kapitał własny.

Przychody finansowe — artykuły polecane

Przychody i koszty finansowe — Koszty finansowe — Rachunek przepływów pieniężnych — Rozliczenia międzyokresowe kosztów — Ujemna wartość firmy — Pasywa — Pozostałe przychody i koszty operacyjne — Różnice kursowe — Rachunek zysków i strat

Bibliografia

• Augustowska M., Rup W. (2016), Komentarz do planu kont, Wyd. ODDK, Gdańsk
• Dziuba-Burczyk A. (2003), Podstawy rachunkowości w świetle międzynarodowych standardów, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, Kraków
• Fedak Z., Zamknięcie roku 2015. Rachunek zysków i strat, Wyd. Rachunkowość, Warszawa
• Kalwasińska E., Maciejowska D. (2016), Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa według polskiego prawa bilansowego, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
• Kowalska S. (2014), Przychody i koszty elementem zarządzania i wpływu na wynik finansowy-studium przypadku, ZN WSH Zarządzanie, nr 2
• Lew A. (2015), Badanie przez biegłego rewidenta przychodów i kosztów jako elementów podatnych na oszustwa księgowe - Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Nr 399
• Olchowicz I., Tłaczała A. (2015), Sprawozdawczość finansowa według krajowych i międzynarodowych standardów, Difin, Warszawa
• Śnieżek E. (red.) (2004), Wprowadzenie do rachunkowości. Podręcznik z przykładami, zadaniami i testami. Oficyna Ekonomiczna, Kraków
• Świderska G. (red.) (2016), Wzorcowy plan kont, Wolters Kluwer, Warszawa
• Walińska E. (red.) (2016), Meritum rachunkowość. Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa, Wolters Kluwer, Warszawa

Autor: Anna Dorynek, Magdalena Szopa